منبع: بالتیمور سن
برگردان: حمید مهدوی
ما صدها میلیون دالر را به یکی از فاسدترین ملت‌های روی زمین کمک کردیم. هیچ‌کس چیزی نپرسید. کشم‌کش‌ها بر سر تخصیص بودجه در ایالات متحده‌ی امریکا در راه‌اند تا روشی را برای کاهش کسر بودجه‌ی دولت بیابند. جمهوری‌خواهان به دنبال کاهش مصارف دولت در بخش‌های مراقبت‌های صحی، امنیت ملی و سایر خدمات دولتی هستند.
آن‌ها می‌خواهند ده‌ها میلیون دالر را ضایع کنند. اکنون نیز مانند همیشه تخصیص بودجه برای برنامه‌ی دولتی‌ای که سالانه صدها میلیون دالر را ضایع می‌کند، بی تردید به تصویب کانگرس خواهد رسید. این برنامه‌ها، برنامه‌های کمکی اداره‌ی توسعه‌ی بین‌المللی ایالات متحده‌ی امریکا برای افغانستان است (USAID).
گزارش جدیدی از یک بازرس، به تنهایی می‌تواند چرند بودن این برنامه‌ها را به اثبات برساند. در این اواخر این اداره 236 میلیون دالر امریکایی را برای وزارت صحت عامه‌ی افغانستان تخصیص داده بود تا از آن در مواردی چون معاش داکتران، ایمن‌سازی، مراقبت‌های قبل از زایمان و ساخت شفاخانه‌ها استفاده شود. اما این اداره (یو‌اس‌آی‌دی) در مورد استفاده‌ی درست از این کمک‌ها هیچ‌کاری انجام نداده است.
بازرس ویژه‌ی ایالات متحده‌ی امریکا برای بازسازی افغانستان در گزارش‌های خود پیوسته از مشکلات مشابه یاد کرده است، به شمول مشکلی که چندی پیش همگانی ساخته شد. اما این اداره مدام به این پرسش‌ها پاسخ‌های خصمانه ارائه کرده و حتا از موجودیت این مشکلات در افغانستان انکار کرده است. به علاوه، آن‌ها گفته‌اند که بازرس ویژه این را که این پول‌ها در افغانستان بی‌جا به مصرف رسیده یا چپاول شده، اثبات نکرده است. افغانستانی که با سومالیا و کوریای شمالی عنوان باور نکردنی‌ای دارند: فاسدترین ملت‌ها (کشورهای) روی زمین.
این رده‌بندی به اساس شاخص‌های اداره‌ی شفافیت بین‌المللی صورت گرفته است. در افغانستان اگر شما فرض کنید که پول شما دزدیده می‌شود، این فرض 99 در‌صد درست است. به اساس قرارداد جدیدی که بین USAID و وزارت صحت عامه به امضا رسیده است، یک قسمت این پول‌های کمکی به شکل نقد به وزارت صحت عامه پرداخت خواهد شد؛ این یعنی نبود هیچ‌گونه پاسخ‌گویی احتمالی در زمینه. بخش دیگر این کمک‌ها به بانک مرکزی افغانستان سپرده‌گذاری خواهد شد، بانک مرکزی در گزارش اخیر خود گفته است که در ربع اخیر 3.4 میلیارد دالر از حساب‌ها برداشت شده و به خارج از کشور انتقال داده شده است.
آیا مسئولان اداره‌یUSAID هیچ‌یک از این موارد مشکوک را نمی‌بیند؟
اداره‌ی USAID گفته است که گزارش بازرس ویژه را یک استثنا در نظر می‌گیرد، صرف به دلیل این که او هیچ‌مدرکی در مورد سو استفاده، تقلب و ضایع شدن این کمک‌ها در اختیار ندارد.
وقتی از جان سوپکو، بازرس ویژه‌ی ایالات متحده برای بازسازی افغانستان در این مورد پرسیده شد، وی در حالت خندان گفت: «آن‌ها می‌گویند وقتی ما جسد جیمی هوفا را ندیده‌ایم، از کجا می‌دانیم که او مرده است؟». این گزارش به ارزیابی مشابهی که از سوی اداره‌ی آقای جان سوپکو در مورد برنامه‌های مراقبت‌های صحی در سال 2012 به نشر رسیده بود، اشاره کرده است. این گزارش به ناکارآیی کنترول داخلی این اداره که وجوه تمویلی توسط ایالات متحده‌ی امریکا را در چارچوب قرارداد این اداره با وزارت صحت عامه‌ی افغانستان در خطر ضیاع، تقلب و سو استفاده قرار داده بود، اشاره کرده است.
بازرس ویژه‌ی اداره‌ی USAID هم در سال 2010 به نتیجه‌ی مشابهی دست یافته بود و گفته بود که کنترول فساد توسط این اداره ناکافی بوده است. این بازرس گفته بود که ما صرف به مشاهدات شخصی و بازرسی اسناد اکتفا کرده‌ایم. اکنون که سه سال از آن زمان گذشته است، این اداره هنوز کاری را انجام نداده است.
در حقیقت کنترول کننده‌ی مالی این اداره به بازرسان گفته است که این اداره در مورد این که آیا وزارت صحت عامه به تعهدات خود در قبال علیه فساد و بهبود سطح کارآیی در این وزارت وفادار مانده است یاخیر، گامی را برنداشته است.
این‌ها باعث شدند که بازرس ویژه‌ی ایالات متحده‌ی امریکا برای بازسازی افغانستان بگوید: «به نظر ما، این یک بی‌اعتنایی واضح در مدیریت پول‌های است که مالیه دهندگان امریکایی آن را پرداخته‌اند». بعد‌ها این بازرس توصیه کرد که USAID دیگر برنامه‌های صحی را تمویل نکند.
البته که این‌ها مربوط به کانگرس ایالات متحده است تا همه‌ی گزارش‌ها را به شکل دقیق بخواند. این گزارش‌ها هم‌چنین به وزارت خارجه و سایر ارگان‌های دولتی ایالات متحده خواهند رسید. پس چرا هرساله این هزینه‌های بی‌جا به تصویب می‌رسند؟
پاسخ‌ها به این پرسش احتمالا متفاوت‌اند؛ اما پاسخی که من در واشنگتن شنیدم و به دلم نشست، این است: اگر جنگ در افغانستان را شکست خورده بدانیم؛ چون درحال حاضر این گونه به نظر می‌رسد، مجلس سنا با تصویب این هزینه‌ها این توانایی را می‌یابد که بگوید شکست در افغانستان تقصیر ما نیست، ما را مقصر ندانید. شما هرچه پول خواستید، به شما دادیم.
پس اعضای مجلس سنا برای نجات خود از این اتهام‌ها، آگانه این پول‌ها را در خطر سو استفاده‌ها قرار می‌دهد. این درحالی است که جمهوری‌خواهان نهایت تلاش‌شان را به خرج می‌دهند که پوشش‌های بهداشتی، مزایای بازنشستگی برای اکثریت امریکایی‌ها و… را کاهش دهند یا حتا از بین ببرند.
آن‌ها باید بشرمند.