تاریخ بشریت روزهایی را که در آن تمام جهانیان برای در‌گذشت یک شخص غمگین و متأثر شده باشد، انگشت شمار دارد؛ روزی را که سیاه و سفید، شرقی و غربی، مسلمان و مسیحی و بی‌دین دین‌مدار همه برای یک نفر اشک ریخته باشند و اندوهگین شده باشند. دیروز چنین روزی بود. تمام جهانیان از در‌گذشت نلسون ماندلا، رهبر جنبش ضد آپارتاید آفریقای جنوبی متأثر شدند. نلسون ماندلا، شب شنبه به وقت آفریقای جنوبی پس از چند سال دست و پنجه نرم کردن با بیماری سیل به عمر 95 سالگی در خانه‌ی شخصی‌اش در شهر ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی در‌گذشت و تمام جهانیان را در سراسر گیتی متأثر ساخت. خبر در گذشت وی به‌زودی در میان مردم پیچید و دیری نپایید که فضای اجتماعی مجازی و عینی را در سراسر جهان مشحون از شخصیت، یاد و خاطرات ماندلا ساخت.
نلسون ماندلا برای مردمش فرشته‌ی نجات از دام تبعیض نژادی بود؛ او با راه‌اندازی جنبش ضدآپارتاید به سیاهان تحقیر شده و سرکوب شده‌ی آفریقا جسارت ایستادگی در برابر استبداد و نژادپرستی بخشید؛ او بلند‌ترین ندای عقده‌های سرکوب شده‌ی نسلی بود که سال‌ها و قرن‌ها به خاطر رنگ پوستش کشته و شکنجه گردیدند و بی‌رحمانه‌ترین نوع تبعیض بر آن‌ها اعمال می‌گردید. شاید این ندای بلند او بود که به ده‌ها و صدها پیر و جوان محکوم دیگر در آفریقای جنوبی اراده‌ی ایستادگی و نه گفتن به آپارتاید خشن در آفریقای جنوبی می‌داد. او سال‌ها تلاش کرد از شیوه‌های مسالمت‌آمیز و مدنی با تبعیض نژادی در کشورش مبارزه نماید، اما وقتی دید خنجر آپارتاید بی‌محاباتر از گذشته سیاهان را می‌درد، برای دفع خشونت زورمدارانه‌ی رژیم حاکم و محافظت از سیاهان محکوم، شاخه‌‌ی نظامی کنگره‌ی ملی آفریقای جنوبی را اساس گذاشت و به مبارزه‌ی مسلحانه‌ی چریکی با رژیم آپارتاید رو آورد. او برای مبارزه‌اش چندین بار به زندان رفت؛ نلسون ماندلا به خاطر اهداف و آرمان‌هایش بیست و هفت سال را در زندان سپری نمود و اعلان کرد که به خاطر آرمانش حاضر است جانش را بدهد. او به زندان رفت، اما هم‌نوعانی که با ندای بلند او برخواسته بودند، راه ترسیم کرده‌ی ماندلا را ادامه دادند و 18 سال بعد به نتیجه رسیدند. جنبش ضدآپارتاید او با همکاری جامعه‌ی جهانی به ثمر رسید و حکومت وقت آفریقای جنوبی ممنوعیت حزب کنگره‌ی ملی آفریقا را لغو کرد. ماندلا از زندان آزاد شد و مذاکره برای تشکیل اولین حکومت چندنژادی مبتنی بر دموکراسی را شروع کرد. پنج ماه بعد در یک انتخابات سراسری که تمام مردم اعم از سیاه و سفید شرکت کرده بودند، نلسون ماندلا به ریاست جمهوری آفریقای جنوبی انتخاب شد. نلسون ماندلا در دوره‌ی ریاست جمهوری‌اش نقش بزرگی در پیشرفت و سازندگی آفریقای جنوبی بازی کرد. تلاش‌های او شرکت‌های بزرگ چند ملیتی را برای سرمایه‌گذاری‌های عظیم اقتصادی به آفریقای جنوبی برد و زمینه‌های ظهور یک قدرت اقتصادی منطقه‌ای در آفریقای جنوبی را فراهم کرد. نلسون ماندلا در آفریقای جنوبی منجی رهایی از تبعیض نژادی، فقر و انزوای سیاسی بود، اما برای جهانیان سمبول عدالت، معلم گذشت و مدارا، آشتی و برادری میباشد. او در‌گذشت، اما نام و یاد او بر بام مبارزات آزادی خواهی و عدالت طلبی در تاریخ بشریت می‌درخشد و هرگز کم‌رنگ نخواهد شد. ماندلا در طول 95 سال عمر پر‌ثمرش، درس‌های بزرگی برای بشریت داشت و میراث عظیمی از خود به‌جا گذاشته است. او برای جهانیان و نسل‌های بعد از خود نشان داد که با «عدم خشونت»، «نافرمانی مدنی»، «بخشایش»، «گذشت» و «مدارا» نیز می‌توان برای عدالت و آزادی مبارزه کرد و از همه مهم‌تر او ثابت ساخت که «گذشت»، «مدارا» و «بخشش» چقدر لذت‌بخش‌تر و عزت‌مندانه‌تر از انتقام است. امروز در افغانستان ما بیش از هر چیز دیگر به اندیشه‌ها و روش‌های ماندلا و گاندی نیازمندیم. ما باید بیاموزیم که می‌شود گذشته‌ها را فراموش کرد، هم‌دیگر را بخشید، باهم مدارا کرد، ضمن این که عدالت را نیز تطبیق کرد. مردم افغانستان و رهبران سیاسی ما بیش از هر کس دیگری به آموزه‌ها و میراث ماندلا ضرورت دارند. آن‌ها باید اندیشه‌ها و روش‌های او را مطالعه کنند و تلاش کنند به‌جای انتقام، جسارت شکوه‌مند بخشش، مدارا و گذشت را کسب نمایند.