دو روز پس از جنجالی شدن افشای طرح راهنمای قوم‌گرایانه‌یی که در یک کانال تلگرام مربوط به کارمندان اداره‌ی امور ریاست‌جمهوری از سوی یکی از کارمندن این اداره بارگذاری شده بود، ارگ ریاست‌جمهوری، اداره‌ی امور و ثواب‌الدین مخکش به این موضوع واکنش نشان دادند.
اداره‌ی امور ریاست‌جمهوری دیروز (سه‌شنبه، 28 سنبله) با نشر خبرنامه‌یی اعلام کرد که محتوای فایل فاش‌شده دیدگاه شخصی ثواب‌الدین مخکش است و سیاست عمومی این اداره را در برنمی‌گیرد. آقای مخکش این فایل حاوی محتویات قوم‌گرایانه در کانال تلگرامی مربوط به کارمندان اداره‌ی امور ریاست‌جمهوری را بارگذاری کرده بود.
روز یک‌شنبه هفته‌ی جاری روزنامه‌ی اطلاعات روز طی گزارشی از یک طرح راهنمای 12 ماده‌یی حاوی محتوای قوام‌گرایانه پرده برداشت که نشان می‌داد افرادی در پی حذف اقوام غیرپشتون از اداره‌ی امور هستند و تلاش می‌کنند به‌جای آن‌ها افرادی از قوم پشتون را در این اداره جابه‌جا کنند.
این مسأله واکنش‌های گسترده‌یی در پی داشت و بسیاری از ناظران، آن را نمونه‌یی از رفتار دوگانه و متعصبانه در ادارات دولتی خواندند. در پی نشر این گزارش و بالا گرفتن انتقادها، ثواب‌الدین مخکش که این فایل را در یک گروه عمومی‌تر تلگرام کارمندان اداره‌ی امور نشر کرده بود، برکنار شد.
اکنون اداره‌ی امور می‌گوید که آقای مخکش معاون ریاست نظارت و ارزیابی اداره‌ی امور نبوده، بلکه کارمند بست اول در بخش آموزش مدیریت سیستم کار آنلاین است که قبل از رسانه‌یی شدن این طرح از وظیفه‌اش استعفا داده بود.
بربنیاد این خبرنامه، این فایل به‌تاریخ 20 ماه جاری در گروه تلگرام کارمندان اداره‌ی امور به نشر رسیده است و آقای مخکش به‌تاریخ 22 همان تاریخ از وظیفه‌اش استعفا داد.
اطلاعات روز گزارشی مستند از این مسأله به نشر رساند و رسانه‌های دیگر نیز مسأله را پیگری کردند. اما اداره‌ی امور می‌گوید که رسانه‌ها بدون «تحقیق حقایق» گزارش‌هایی در این مورد منتشر کرده‌اند.
در خبرنامه آمده: «به‌تازه‌گی شماری از رسانه‌ها بدون تحقیق حقایق، اطلاعات شخصی یکی از کارمندان اداره‌ی امور ریاست‌جمهوری را زیرنام سیاست رسمی این نهاد دولتی به‌منظور زیر سوال بردن اصلاحات در این اداره به نشر رسانده است که سبب مغشوش ساختن افکار عامه شده است.»
اداره‌ی امور همچنان گفته که این اداره بی‌طرفی خود را حفظ کرده و برای همه‌ی مردم بدون در نظر داشت تعلقات قومی و زبانی خدمات ارائه می‌کند.
این در حالی است که پیش از این، فریدون الهام، معاون رییس عمومی اداره‌ی امور، به بی‌بی‌سی گفته بود که آقای مخکش معاون اداره‌ی نظارت و ارزیابیِ اداره‌ی امور ریاست‌جمهوری پس از آن‌که راهنمای قوم‌گرایانه را تهیه کرد، استعفا داده است. در گزارش طلوع نیوز، به نقل از یک مقام اداره‌ی امور گفته بود که «وی نشر این فایل از سوی آقای مخکش را تأیید می‌کند و به همین دلیل نیز رییس اداره‌ی امور از وی خواسته که استعفا بدهد.»
واکنش ثواب‌الدین مخکش
ثواب‌الدین مخکش سند افشاشده را «جعلی» و «بی‌اساس» میخواند. آقای مخکش در ویدئویی که در صفحه‌ی فیس‌بوک خود منتشر کرده، می‌گوید: «برای اطمینان‌تان به اطمنیان می‌گویم که این ورق جعلی است و بی‌اساس است و هیچ امضا و مهری وجود ندارد که ثابت کند آن طرح از سوی من اجرا شده باشد. یک دسیسه است و یک اتهام است.»
آقای مخکش می‌افزاید هنگامی که مشغول صرف نان چاشت بوده از کمپوترش سوءاستفاده صورت گرفته و آن فایل از آدرسش به دیگران فرستاده شده است.
او در مورد استعفایش می‌گوید که: «برای این‌که وحدت ملی خدشه‌دار نشود، پیش از آن‌که موضوع به رسانه‌ها درز کند من از مقامم استعفا کردم.»
مخکش در بخشی از صحبت‌هایش شماری از سیاسیون از جمله امرالله صالح، رییس پیشین امنیت ملی را متهم می‌کند که به این مسأله دامن می‌زنند و در پی دست‌یافتن به اهداف شخصی خود اند. اما آقای صالح در واکنش به سخنان ثواب‌الدین مخکش گفته که او پنجمین کسی بوده که به این موضوع واکنش نشان داده است؛ آن‌هم پس از افشای رسانه‌یی آن.
سخن‌گوی رییس‌جمهور: رفتار اشتباه کارمندان ربطی به رهبری حکومت ندارد
ارگ ریاست‌جمهوری در واکنش به این مسأله می‌گوید که رفتار اشتباه فرد یا حلقه‌یی پیوندی با دیدگاه رهبری حکومت ندارد.
شاه‌حسین مرتضوی، سرپرست دفتر سخن‌گوی ریاست‌جمهوری در صفحه‌ی فیس‌بوک خود نوشته: «رفتار اشتباه و ديدگاه يك فرد و يا يك حلقه هرگز نمی‌تواند پيوندی با ديدگاه رهبری حكومت داشته باشد.»
آقای مرتضوی افزوده که مبنای عمل حكومت و رييس‌جمهور، قانون اساسی افغانستان میباشد. او تأکید کرده که افراد متعصب از رييس‌جمهور نمايندگی نمی‌کنند.
سرپرست دفتر سخن‌گوی ریاست‌جمهوری نوشته: «رييس‌جمهور كشور بيش از هركس ديگر در راستای تامين ارزش‌های قانون اساسی تلاش می‌كند. استخدام از طريق اصلاحات اداری كه در حكومت‌های گذشته به‌دليل سياسی به‌تعويق افتاد، اكنون عملی می‌گردد. اين اقدام يكی از اصول مهم استراتژی ملی مبارزه با فساد میباشد. رييس‌جمهور در ١٦ ساعت كاری براي آبادانی و توسعه‌ی افغانستان و ارائه‌ی خدمات برابر برای همه‌ی شهروندان كار می‌كند. اجندای تمام شوراها برای يك افغانستان آباد، آزاد، مترقی و مستقل است.»
«باید محاکمه شود»
پس از افشای این طرح راهنمایی و برکناری ثواب‌الدین مخکش، بسیاری از شهروندان و کاربران شبکه‌های اجتماعی گفتند که برکناری آقای مخکش در برابر کاری که انجام داده کافی نیست و او باید محاکمه شود.
امرالله صالح، رییس پیشین امنیت ملی این طرح راهنمای حلقه‌یی در اداره‌ی امور را «رسوایی و افتضاح تصفیه‌ی نژادی» خوانده، در صفحه‌ی فیس‌بوک خود خطاب به رییس‌جمهور نوشته که به دادستانی وظیفه سپرده شود تا این موضوع را بررسی کند.
آقای صالح نوشته: «استعفای یک مامور عادی در پی رسوایی و افتضاح تصفیه‌ی نژادی، دستور سری برای اجرای تعصب و تبعیض زیر نقاب اصلاحات توسط اداره‌ی امور ریاست‌جمهوری کافی نیست. مردم منتظر اند. میکروب در جایی رشد می‌کند که محیط کثیف و آلوده باشد. باتلاق را بخشکانید. اگر فضا در اداره‌ی امور فضای ملی و همهشمول باشد این چنین افراد اصلاً راه نمی‌یابند.»
صالح خطاب به غنی نوشته: «توپ در میدان شماست. امید به این‌که مردم این کردار ضد قانون و ضد انسانی را فراموش کنند نمی‌تواند اقدام و یا استراتژی تلقی شود. لطفا ثابت سازید که هیچ افغان از افغان دیگر برتر نیست مگر به اساس لیاقت – تعهد و شایستگی. در آزمون قرار دارید.»
بسیاری از کاربران توئیتر روز دوشنبه کمپاینی را زیر نام «مثل مخکش نباشید» و «مخکش باید محاکمه شود» راه انداختند.
سخیداد هاتف از طنزنویسان مشهور افغانستان نوشت: «ثواب‌الدین مخکش استعفا کرد و کار تمام شد؟ این آدم باید به‌خاطر نقض صریح قانون (در یکی از مهم‌ترین نهادهای دولتی) محاکمه شود.»