طالبان 45 درصد ولسوالی‌های افغانستان را در اختیار دارد یا بر سر کنترل آن، با نیروهای افغان در حال جنگ است

مجله لانگ وار جورنال/بیل راگیو و الکساندر گوتسکی
ترجمه: جلیل پژواک

در حالیکه امریکا وارد فاز جدیدی از جنگ‌اش در افغانستان می‌شود، مجله لانگ وار جورنالِ بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها مفتخر است که ارزیابی جدید‌اش از توانایی و وضعیت فعلی طالبان را ارائه می‌کند.
این ارزیابی نشان می‌دهد که کنترل طالبان در روستاهای افغانستان منبع اصلی قدرت شورشیان است که ارتش آمریکا در مواجهه با این گروه، آنرا دستِ‌کم گرفته است. ائتلاف نیروهای خارجی و دولت افغانستان در حالیکه توانایی و منافع طالبان در روستاهای افغانستان را نادیده می‌گیرند، ناتوان از پس‌گرفتن دستاوردهای طالبان و نهایتا شکست‌دادن این گروه اند.
“کنترل طالبان در افغانستان” یک ارزیابی روی نقشه از ولسوالی‌هایی است که تحت کنترل طالبان قرار دارند و یا هم جنگجویان این گروه بر سر کنترل آن با نیروهای افغان در حال جنگ اند. برآورد مجله لانگ وار جورنالِ بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها نشان می‌دهد که طالبان در حال حاضر کنترل 41 ولسوالی را در اختیار دارد و بر سر 118 ولسوالی دیگر در حال رقابت با نیروهای افغان است. مبنای این ارزیابی، گزارش‌های سنجشی محلی و منبع باز از هر ولسوالی است. یک ولسوالی تحت کنترل طالبان، ولسوالی‌یی است که اداره آن، عرضه خدمات و تامین امنیت، راه‌اندازی دادگاه‌های محلی و اعمال قانون شریعت، از سوی طالبان صورت می‌گیرد.


به طور کلی، ارزیابی مجله لانگ وار جورنال نشان می‌دهد که 45 درصد از ولسوالی‌های افغانستان توسط طالبان کنترل می‌شود یا طالبان بر سر اداره آن با دولت افغانستان در حال منازعه است.
در توسعه این ارزیابی، مجله لانگ وار جورنالِ بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در مورد ادعاهای طالبان مبنی بر کنترل یک ولسوالی، تحقیق کرده است. مجله لانگ وار جورنال در هماهنگی با گزارش‌های محلی و استفاده از تجربیات دینامیک‌های تاریخی تلاش کرده است تا ادعاهای طالبان را اعتبارسنجی کند. مجله لانگ وار جورنال آنعده از ولسوالی‌هایی را که نتوانسته ادعاهای طالبان مبنی بر کنترل آن را تایید کند، نشانی کرده است. مانند ولسوالی‌هایی که محل تولد و سرزمین اصلی سنتی طالبان در ولایت کندهار در نظر گرفته شده است، بعضی اوقات جنگجویان طالبان عمدا از اعلام کنترل یک ولسوالی یا منطقه اجتناب می‌کنند. به همین ترتیب، ارزیابی خودِ طالبان نیز با درجه‌یی از اعتبار، در این ارزیابی در نظر گرفته شده است. همچنان 25 ولسوالی وجود دارد که طالبان تا اندازه‌یی ادعای کنترل آنها را دارند که نمی‌شود مستقلانه آنها را تایید کرد. روی‌هم رفته، اکثر ادعاهای طالبان مبنی بر کنترل یا رقابت بر سر ولسوالی‌های خاص، خودارزیابی‌های نسبتا صادقانه هستند.
سیگار گزارش داده است که 11 ولسوالی تحت کنترل شورشیان است، شورشیان در 34 ولسوالی دیگر از نفوذ قابل توجه برخوردار اند و بر مبنای گزارش‌ها، شورشیان برای بدست‌‌آوردن 119 ولسوالی دیگر در افغانستان، با نیروهای امنیتی در حال رقابت اند. با این حال ارزیابی سیگار مبتنی بر ولسوالی‌های مشخص نیست. ارزیابی سیگار بر اساس اطلاعات ارائه شده در ماه جون است که در گزارش اول آگست این نهاد منتشر شده است.


ارزیابی مجله لانگ وار جورنال با آنچه از سوی ارتش آمریکا و طالبان گفته شده، نزدیکی دارد. گروه طالبان ادعا می‌کند که 50 درصد از 407 ولسوالی افغانستان را در اختیار دارد یا بر سر آن در حال جنگ است. ارتش امریکا این رقم را به 40 درصد کاهش داده است. (توجه کنید که مجله لانگ وار جورنال به این باور است که ارزیابی ارتش امریکا در این مورد ناقض است).
نیروهای امنیتی افغان و ارتش امریکا در ارزیابی قدرت طالبان، حاکمیت این گروه در مناطق روستایی را نادیده گرفته و بیشتر بر فعالیت و دستاورد این گروه در شهرها تمرکز می‌کنند. در گزارش اخیر سیگار، ارتش امریکا این مناطق روستایی تحت کنترل طالبان را به عنوان “مناطق کم اهمیت” توصیف کرده است که “اهمیت استراتژیک کمتری” دارند.
تمرکز بر مناطق شهری، طالبان و استراتژی این گروه را که از مناطق روستایی برای راه‌اندازی حمله بر مناطق شهری استفاده می‌کند، دستِ‌کم گرفته است. حملات مداوم بر مراکز شهری اعتبار و مشروعیت دولت افغانستان را می‌کاهد و باعث تشدید نقل و انتقالات نیروهای امنیتی افغان می‌شود. مجله لانگ وار جورنال ولسوالی‌هایی را که در آن طالبان بر همه چیز جز مرکز ولسوالی کنترل دارد، به عنوان ولسوالی‌های (مورد منازعه) دسته‌بندی کرده است. گروه طالبان رقم این نوع ساحات را 124 ولسوالی خودارزیابی کرده‌اند.
بر علاوه پناهگاه‌های امن در پاکستان و حمایت دولت پاکستان از این گروه، مناطق روستایی در افغانستان از این جهت که جنگجویانِ گروه در این مناطق تجدید نیرو می‌کنند و توانایی طالبان برای مخدوش‌کردن وضعیت امنیتی این کشور، برای این گروه ضروری است. طالبان یک استراتژی اعلام‌شده برای بازکردن خطوط داخلی در ولایات جنوبی افغانستان برای زیر تهدیدگرفتن دیگر مناطق دارند. این کمربند از ولسوالی‌ها که از شرق تا غرب، از فراه تا پکتیا را تحت پوشش قرار داده است، طالبان را قادر می‌سازد که به صورت پیوسته به مراکز شهری حمله کنند. به عنوان مثال، طالبان از این ولسوالی ها برای تهدید شهر لشکرگاه، کندهار، فراه و ترینکوت استفاده می‌کنند. ارزیابی مجله لانگ وار جورنال به وضوح این کمربند جنوبی را نشان می‌دهد. جنگجویان طالبان تلاش کرده‌اند تا رویکرد مشابهی را در شمال افغانستان روی دست گیرند؛ البته با موفقیت کمتری.


با اینکه ماموریت ناتو در افغانستان اهمیت این مناطق روستایی را در مواردی نادیده گرفته است اما طالبان این مناطق را محوری-اساسی درنظر گرفته اند. به عنوان مثال، طالبان به‌دست گرفتن کنترل مرکز ولسوالی سنگین را “پیروزی استراتژیک” اعلام کرد، در حالیکه برای ماموریت حمایت قاطع ناتو، این ولسوالی‌ها شاید چیزی بیش از “خرابه و خاک” نباشد. جنگجویان طالبان به این ولسوالی‌ها به عنوان موتور محرک و نیروی حیاتی شورش‌گری نگاه می‌کنند. طالبان از مناطق روستایی برای راه‌اندازی حملات بالای مناطق شهری و مراکز جمعیتی استفاده می‌کنند و نیز این مناطق منبع مالی، تجهیز، سربازگیری و آموزش جنگجویان است.
استراتژی جدید امریکا برای افغانستان تاکید زیادی روی پاکستان دارد. مجله لانگ وار جورنالِ بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، گروه‌های تروریستی که در پاکستان به صورت آزاد فعالیت می‌کنند را در نقشه نشان داده و نیز به ردگیری از حملات هوایی امریکا در این کشور، ادامه می‌دهد.