نیویورک تایمز – ضیاالرحمان و ماریا اَبیحبیب
طالبان پاکستان یک عالم دینی را که به خاطر فعالیتهای غیرقانونی، اخاذیهای بیرحمانه، مخالفت با کمپین واکسیناسیون پولیو و ترویج خشونت علیه کارکنان صحی در سراسر پاکستان مشهور است، به عنوان رهبر جدید این گروه انتخاب کردهاند.
مفتی نور ولی محسود پس از آن به حیث رهبر طالبان انتخاب میشود که رهبر پیشین این گروه، ملا فضلالله در ماه جاری هدف حمله هواپیمای بیسرنشین ایالات متحده در افغانستان قرار گرفته و به قتل رسید. طالبان پاکستان روز شنبه در بیانیهیی مرگ آقای فضلالله را تایید کرده و گفتند؛ «این مایهی افتخار است» که رهبر آن ها «توسط کافران شهید شده است.»
در ماه فبروری معاون رهبر این گروه، خان سید که به نام خالد سجنا نیز شناخته میشد، در حمله هواپیمای بیسرنشین ایالات متحده کشته شد.
محمد خراسانی سخنگوی این گروه در بیانیهیی گفته است که شورای اجرایی طالبان پاکستان آقای محسود را که به نام ابومنصور عصیم نیز شناخته میشود، به عنوان رهبر جدید این گروه منصوب کرده است. مفتی حضرت یک شبهنظامی نسبتا ناشناخته، به عنوان معاون آقای محسود انتخاب شده است.
تحلیلگران به این باورند که این گروه شبهنظامی که به عنوان تحریک طالبان پاکستان شناخته میشود، نمیتواند دوباره به موضع قدرتی که قبلا از آن برخوردار بود دستیابد؛ زیرا عملیاتهای نظامی علیه این گروه آن را تضعیف و منجر به اختلافات داخلی شده است.
محمدامیر رنا رییس موسسه مطالعات صلح پاکستان ـ یک اندیشکدهی امنیتی در اسلامآباد ـ میگوید: «ساز و برگ ترور به دلیل عملیاتهای امنیتی در سراسر کشور، به ویژه در مناطق قبایلی، به شدت ضعیف شده است.»
آقای رنا با اشاره به اینکه آقای محسود پیش از این هرگز به عنوان یک فرمانده مرکزی طالبان دیده نشده است، میگوید: «برای رهبر تازه انتخابشدهی این گروه، غلبه بر اختلافات درونی و افزایش تواناییهای عملیاتی این گروه چالشهای بزرگتری خواهند بود.»
اما تهدید این گروه برای راهاندازی خشونت کاهش نیافته است.
خبر انتخاب محسود به عنوان رهبر جدید تحریک طالبان، بسیاری از ساکنان کراچی، بزرگترین شهر پاکستان را به وحشت انداخته است. زیرا نام آقای محسود یادآور یکی از خونینترین فصلهای خشونت و تروریسم در این شهر است. تحریک طالبان با گسترش از پایگاهش در منطقهی جداافتاده مرزی پاکستان و افغانستان، در سال 2012 در اوج قدرتش در این کشور نفوذ خود را در کراچی گسترش داد.
در سال 2013 آقای محسود از سوی تحریک طالبان مسئول نظارت بر کراچی بود؛ جایی که او کمپین خونین اخاذی و آدمربایی را علیه بازرگانان پشتون و ساکنان ثروتمند این شهر برای تهیه پولی که فعالیتهای شبهنظامیان این گروه را در سراسر پاکستان تامین کند، راهاندازی کرد. پشتونها که بخش بزرگی از جمعیت بیش از 16 میلیونی کراچی را تشکیل میدهند، به طور سنتی منبع تغذیه صفوف طالبان بودهاند.
آقای محسود کمپین اخاذی خود در شهر کراچی را از پایگاهش در میرام شاه، شهری در وزیرستان شمالی در مرز با افغانستان فرماندهی و شخصا به ندرت از کراچی بازدید میکرد. او پشتونهای کراچی را مجبور کرد که اختلافات تجاری شان را از طریق دادگاههای طالبان در میرامشاه حل و فصل کنند. غیرنظامیان با پیمودن راه طولانی در جلسات دادرسی محسود حضور مییافتند.
آقای محسود به طالبان در کراچی دستور داده بود کسانی را که به درخواست وی اعتنا نمیکنند، با انتقام، ارعاب اعضای خانواده و تهدید کسب وکارشان تنبیه کنند. محمد ابراهیم، صاحب یک شرکت کوچک حمل و نقل در کراچی یکی از دهها نفری بوده که برای حل اختلاف با یکی از خویشاوندانش، به دادگاه آقای محسود در میرام شاه احضار شده بود.
آقای ابراهیم میگوید: «در آن زمان مردم ما به صورت منظم تماسهایی از دفتر ولی دریافت میکردند، که مردم را تهدید میکرد در صورتی که پول اخاذی را پرداخت نکنند، خود یا خانوادههای شان را هدف قرار خواهد داد. «ولی» نام میانی آقای محسود است.
پس از یک هفته دادگاه، به آقای ابراهیم دستور داده شد که به خویشاوندش حدود 1600 دالر ـ که در پاکستان یک دارایی کوچک به شمار میرود ـ پرداخت کند. بخشی از آن پول توسط طالبان تصاحب شد.
آقای محسود در ماه جنوری کتابی را به نام «انقلاب محسود» منتشر کرد که در آن کمپین طالبان علیه واکسیناسیون پولیو را به بحث گرفته است. طالبان ادعا میکنند که برنامه واکسیناسیون پولیو از سوی سازمان سیا برای جاسوسی علیه آنها استفاده شده است. شبهنظامیان اکثرا تیمهای واکسیناسیون را مورد حمله قرار داده و با پخش پروپاگند، تبلیغ میکنند که این واکسینها بخشی از یک توطئهی غربی برای ناتوانکردن مسلمانها و جلوگیری از رشد کودکان آنها است.
آقای محسود همچنین در کتابش ادعا کرده است که طالبان پاکستانی مسئول ترور نخست وزیر سابق بینظیر بوتو در سال 2007 بوده است.
آقای فضلالله سلفِ آقای محسود به خاطر صدور دستور ترور نافرجام ملاله یوسفزی در سال 2012 بدنام بود. ملاله یوسفزی فعال حقوق بشر است که برای افزایش فرصتهای آموزشی برای دختران مبارزه میکند. خانم یوسفزی از آن سوءقصد جان سالم به در برد و در سال 2014 جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.