- لیاقت لایق
نتایج ابتدایی انتخابات پارلمانی 28 و 29 میزان حوزه‌ی کابل به تاریخ 24 جدی از سوی کمیسیون مستقل انتخابات اعلام شد. یک روز پس از اعلام این نتایج، شماری از نامزدان بازنده دست به اعتراض زده و اعلام کردند که کمیسیون مستقل انتخابات به آرای آن‌ها دستبرد زده است. این نامزدان تاکنون چندین حرکت اعتراضی برگزار کرده و در اعتراض‌های‌شان ورودی‌های شهر کابل را بسته‌اند.
در همین حال روزنامه‌ی اطلاعات روز به اسنادی دست یافته است که نشان می‌دهد آرای شماری از نامزدان به‌ویژه شماری از نامزدان برنده در نتایج ابتدایی در برخی موارد به‌گونه‌ی پرس‌برانگیزی نسبت به آنچه در روز انتخابات درج فورمه‌های نتایج شده، افزایش یافته است.
اطلاعات روز حدود 140 فورمه‌ی نتایج روز انتخابات و مرحله‌ی بازشماری آرای شماری از محلات در کابل را به‌طور مقایسه‌ای بررسی کرده است. یافته‌های این بررسی در چهار بخش دسته‌بندی شده است:
افزایش آرای نامزدان
بررسی فورمه‌های نتایج انتخابات پارلمانی ولایت کابل که اطلاعات روز به آن دست یافته، نشان می‌دهد که آرای 19 نامزد، در 20 مرکز و 38 مورد در شماری از محلات به‌گونه‌ی پرسش‌انگیزی افزایش یافته است. میزان مجموعی آرای این نامزدان در مطابقت با آرای فورمه نتایج روز انتخابات، 716 رای است، اما این میزان رای در نتایج ابتدایی به 1130 رای رسیده است. مجموع تفاوت رای در این مورد 414 رای است که 37 درصد تفاوت را نشان می‌دهد.
به‌طور نمونه، خان‌آقا رضایی، یکی از نامزدان برنده در مرحله‌ی ابتدایی، در مرکز رای‌دهی «مسجد بالاقلعه» با شماره‌ی 0101013 و در محل رای‌دهی 02 مردانه در فورمه نتایج روز انتخابات 2 رای گرفته اما در فورمه بازشماری نتایج 11 رای به نام وی درج شده است.
کاهش آرای نامزدان
براساس اسنادی که اطلاعات روز به آن دست یافته است، 76 مورد نشان می‌دهد که آرای 29 نامزد در شماری از محلات در 46 مرکز رای‌دهی به‌گونه‌ی پرسش‌برانگیز کم شده است. میزان مجموعی آرای این نامزدان در مطابقت با فورمه‌ی نتایج روز انتخابات 4 هزار و 305 رای است اما در نتایج ابتدایی این مقدار به یک هزار و 367 رای رسیده است. میزان مجموعی تفاوت آراء در این مورد 2 هزار و 938 رای است که 68 درصد تفاوت را نشان می‌دهد.
به‌طور نمونه حامد سلطانی در مرکز (0101129) در محل مردانه با شماره 02 در «لیسه نسوان سلطان راضیه» در فورمه‌ی نتایج روز انتخابات، 14 رای گرفته است اما در فورمه‌ی بازشماری نتایج و نتایج ابتدایی، تعداد آرای وی کم شده و به 7 رای رسیده است.
آرای مشکوک؟
بررسی اسناد نشان می‌دهد که رای‌های 24 تن از نامزدان در شماری از محلات 15 مرکز، در 39 مورد یا قلم خوردگی دارد یا اینکه ازدیاد آرای شماری از این نامزدان در محل مربوطه و دقیق آن ثبت نتایج ابتدایی نشده بلکه به‌گونه‌ی مشکوک در محل‌های متفاوت ثبت شده است.
میزان مجموعی رای این نامزدان در مطابقت با فورمه‌ی نتایج ابتدایی 718 رای است، اما در فورمه‌های بازشماری و دیتابیس نتایج ابتدایی به‌گونه‌ی پرسش‌برانگیزی روی آن اضافه شده و به 2 هزار و 831 رای رسیده است. میزان تفاوت آرا در این مورد 2 هزار و 113 رای است و در مجموع 75 درصد تغییرات را نشان می‌دهد.
به گونه‌ی نمونه، الحاج امیرگل شاهین، یکی از نامزدان برنده در مرحله‌ی ابتدایی، در مرکز (0105444)، محل مردانه با شماره 02 در «لیسه نسوان تره‌خیل» در مطابقت با فورمه‌ی نتایج روز انتخابات، 9 رای گرفته است اما در فورمه‌ی بازشماری نتایج مربوط به همان محل و مرکز رای‌دهی، وی 24 رای گرفته است. همین رای در دیتابیس آنلاین کمیسیون انتخابات در محل 02 ثبت نشده بلکه در محل دیگر با شماره 01 ثبت شده است.
در یک مثال دیگر، رای نجیب‌الله ناصر، یکی دیگر از نامزدان برنده در مرحله‌ی ابتدایی و شماری دیگری از نامزدان در مرکز (0101300) در محل 05 در «مسجد آقا صاحب»، در ولسوالی ده سبز قلمخوردگی دارد. وی در فورمه‌ی نتایج روز انتخابات 101 رای داشته است اما در دیتابیس کمیسیون انتخابات این رای در محل رای‌دهی شماره 02 ثبت شده است. در دیتابیس محلی به نام 05 وجود ندارد.
محلاتی که ناپدید است
شش مورد دیگر در میان اسنادی که اطلاعات روز بررسی کرده، نشان می‌دهد که نتایج برخی از محل‌های رای‌دهی با کد مشخص درج فورمه‌های نتایج روز انتخابات شده اما آن کدها و محل‌ها در دیتابیس کمیسیون مستقل انتخابات و نتایج ابتدایی وجود ندارد. این محلات، دو مرکز رای‌دهی و آرای مربوط به پنج نامزد را شامل می‌شود.
به‌طور نمونه، حبیب‌الرحمن سیاف در فورمه‌ی نتایج روز انتخابات در مرکز (0101300)، در محل 04، 126 رای گرفته است اما محل 04 در نتایج ابتدایی وجود ندارد و رای آقای سیاف در محل 01 همین مرکز رای‌دهی درج شده است.
در همین حال عبدالعزیز ابراهیمی، معاون سخنگوی کمیسیون مستقل انتخابات می‌گوید، روند بازشماری آرای حدود 182 مرکز حوزه‌ی کابل با حضور نمایندگان کمیسیون رسیدگی به شکایات، احزاب و ناظران صورت گرفت و این شامل مراکزی است که از طرف کمیسیون رسیدگی به شکایات به آن‌ها گزارش داده شده بود.
او به روزنامه اطلاعات روز گفت که اگر بازهم موارد مشکوک برمبنای سند وجود داشته باشد، به کمیسیون رسیدگی به شکایات تحویل داده شود و آن کمیسیون مطابق قانون و بعد از بررسی صحت و سقم اسناد به آن رسیدگی خواهد کرد.
پیشتر یک مقام کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی نیز از دستکاری در آرای انتخابات پارلمانی کابل سخن زده بود. محمد علی ستیغ، رییس دبیرخانه‌ی کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی در نشستی گفته بود که در آرای کابل دستبرد زده شده و برای یک صندوق سه برگه‌ی نتایج ساخته شده است.
اما علی رضا روحانی، سخنگوی کمیسیون مستقل رسیدگی به شکایات انتخاباتی اظهارات آقای ستیغ را رد می‌کند و می‌گوید حداقل سه هفته دیگر زمان نیاز است تا در مورد وضعیت نتایج ابتدایی کابل سخن گفته شود. آقای روحانی به اطلاعات روز گفت که در حدود یک هزار شکایت که دارای جزئیات بیشتر نیز است، بعد از اعلام نتایج ابتدایی حوزه‌ی کابل ثبت شده است. به گفته‌ی او شکایات در مورد مرحله‌ی ابتدایی نتایج انتخابات پارلمانی کابل در حال بررسی است.
نهادهای ناظر انتخاباتی نیز از چگونگی روند انتخابات کابل شاکی اند. این نهادها می‌گویند که روند بازشماری آرا در کابل و برخی از ولایت‌ها نتوانست شفافیت و عدالت را تامین کند بلکه باعث شد که تقلب ترمیم شود و آرا به نفع برخی از نامزدان تغیر داده شود.
یوسف رشید، رییس بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه‌ی افغانستان به اطلاعات روز می‌گوید که کمیسیون انتخابات، نهادهای ناظر و رسانه‌ها همه واقف اند که فساد وجود دارد و در نخست فیصله بر این بود که تمام آرای کابل بازشماری شود اما وقتی که کمیسیون با افشای تقلب‌ها و رسوایی‌ها مواجه شد، به بازشماری 182 مرکز اکتفا کرد.
آقای رشید می‌افزاید، وضعیت نتایج ابتدایی حوزه‌ی کابل حساسیت برانگیز و حیثیتی شده است که اگر ماهرانه و مسئولانه کنترل نشود، ممکن است به انتخابات ریاست جمهوری سال آینده صدمه وارد کند. به گفته‌ی آقای رشید بزرگ‌ترین مسئولیت در حال حاضر به عهده‌ی کمیسیون رسیدگی به شکایات است و این کمیسیون باید مرحله به مرحله از روند بررسی شکایات به نامزدان و رسانه‌ها اطلاع داده و از شفافیت آن اطمینان دهد.