- لیاقت لایق
با آغاز سال تحصیلی جدید، دروازه‌ی کلاس‌های درس دانشگاه کابل مثل همیشه به روی دانش‌جویانی که از مناطق دور و نزدیک آمده‌اند، باز شده است، اما امسال برای خیلی از دانش‌جویان وضعیت فرق می‌کند؛ به دنبال درگیری‌های پارسال در این دانشگاه، پذیرش دانش‌جویان در خواب‌گاه محدود شده و شماری از دانش‌جویان از این وضعیت شاکی‌اند.
با گذشت چهار ماه از مسدود بودن خواب‌گاه دانشگاه کابل، همزمان با آغاز سال جدید تحصیلی، قرار است این خواب‌گاه دوباره باز شود، اما بنابر تصمیم جدید مسئولان این دانشگاه قرار است، حدود یک هزار دانش‌جو که در این خواب‌گاه اقامت داشتند از اقامت مجدد محروم شوند.
مسئولان دانشگاه کابل به اطلاعات روز می‌گویند که امسال جهت معیاری‌سازی، سامان بخشیدن به غذا و امکانات، کاهش تنش و خشونت‌ها، تعداد پذیرش دانش‌جویان را در خواب‌گاه پسرانه‌ی دانشگاه کابل به نصف رسانده‌اند.
خواب‌گاه پسرانه‌ی دانشگاه کابل در پایان ماه عقرب سال گذشته، پس از درگیری گروهی دانش‌جویان مسدود شد. در آن درگیری دست‌کم یک تن کشته و ده‌ها تن زخمی شدند. وزیر تحصیلات عالی و مسئولان دانشگاه کابل در آن زمان به رسانه‌ها گفتند که درگیری جزئی در نخست در صف نان بین دو دانش‌جو صورت گرفته است و بعدا با دخالت شماری از افراد «استفاده‌جو» بیرون از دانشگاه، این درگیری موضع گروهی، قومی و سمتی داده شد. یک روز پس از درگیری، ریاست دانشگاه کابل اعلام کرد که این خواب‌گاه تا عادی شدن وضعیت و پی‌گیری کامل عاملان درگیری، مسدود می‌شود.
حالا طرح کاهش پذیرش دانش‌جویان در این خواب‌گاه، اعتراض‌های ده‌ها دانش‌جویی را در پی داشته است که به اساس این طرح از اقامت در خواب‌گاه محروم شده‌اند. این دانش‌جویان که بیشتر‌شان سال سوم و چهارم تحصیلی‌شان را می‌گذرانند، این طرح را غیرمنطقی می‌پندارند و می‌گویند که این طرح دانش‌جویان بی‌بضاعت را بیش از پیش با مشکل مالی و اقامت مواجه کرده است.
ذکریا شاداب، دانش‌جوی سال چهارم دانشگاه کابل به اطلاعات روز می‌گوید، این تصمیم در‌حالی گرفته شده که دانش‌جویان در سخت‌ترین شرایط اقتصادی، تحصیلی و محیط‌زیستی قرار دارند. او می‌گوید که به جای این تصمیم، مسئولان دانشگاه کابل باید روی معیاری‌سازی مدیریت خواب‌گاه توجه کنند و از بروز تنش‌ها و خشونت‌های گروهی جلوگیری کنند.
رضا فرزام، معاون مالی و اداری دانشگاه کابل می‌گوید، هر سال حدود شش هزار دانش‌جو مستحق اقامت در خواب‌گاه این دانشگاه هستند. به گفته‌ی او سالهای گذشته حدود دو هزار و 300 تن آن‌ها در خواب‌گاه اقامت داشتند، اما امسال این شمار به بیش از یک هزار کاهش یافته و برای متباقی آن‌ها حدود یک هزار و 830 ا‌فغانی کمک‌هزینه‌ی تحصیلی پرداخت می‌شود.
«سالهای گذشته در هر اتاق 12 نفر پذیرش داشت و در 129 اتاق حدود دو هزار و 300 دانش‌جو جاگزین می‌شدند اما این تعداد امسال به نصف رسیده است و حدود یک هزار دانش‌جو به بدل‌اعاشه تبدیل می‌شوند.»
آقای شاداب که به نمایندگی از دانش‌جویان معترض صحبت می‌کند، می‌گوید، میزان کمک‌هزینه‌ی تحصیلی‌ای که برای دانش‌جویان پرداخت می‌شود «بی نهایت کم» است و از جانب دیگر این مقدار پول در وقت معین آن پرداخت نمی‌شود: «خشک‌سالی‌های اخیر و وضیعیت بد اقتصادی، زندگی دانش‌جویی را برای شماری از آنان سخت کرده، زیرا مصارف بیشتر دانش‌جویان از طریق عواید مال‌داری و زراعت تامین می‌شود. حالا که خواب‌گاه نیز از روی آنان گرفته شده است، با سخت‌ترین شرایط دست و پنجه نرم می‌کنند.»
معاون مالی و اداری دانشگاه کابل به اطلاعات روز می‌گوید، معیار اقامت در خواب‌گاه، 65 درصد نمره‌ی کامیابی دانش‌جویان است که در آن نیز اولویت به دانش‌جویانی که سال اول و دوم تحصیلی‌شان را می‌گذرانند، داده می‌شود، زیرا به گفته‌ی او دانش‌جویان جدید‌الشمول مستحق‌ترند و از جانبی هم این تصمیم به خاطر کنترل و کاهش خشونت و مداخله‌های سیاسی بیرونی ـ که بیشتر از سوی دانش‌جویان سال سوم و چهارم اعمال می‌شود ـ گرفته شده‌اند.
جاوید فاروس، رییس اتحادیه دانش‌جویان دانشگاه کابل می‌گوید، در پی تصمیم کاهش پذیرش دانش‌جویان در خواب‌گاه دانشگاه مرکزی و پل تخنیک کابل از سوی وزارت تحصیلات عالی و ریاست دانشگاه کابل صورت گرفته است، دست‌کم 50 دانش‌جو در این اتحادیه مراجعه کرده و به خاطر این تصمیم شکایت کرده‌اند.
ذکریا شاداب می‌گوید شماری از دوستانش که از دورترین نقطههای ولایت دایکندی برای تحصیل به کابل آمده‌اند به شدت درگیر مشکلات مالی و اقامت شده‌اند: «شماری از این دانش‌جویان به شماری از مدرسه‌های دینی در دورترین نقاط شهر پناه برده‌اند که مسیر طولانی سه ساعته را هر روز تا دانشگاه می‌پیمایند، زیرا در نزدیکی‌های دانشگاه هیچ جایی نیست که معیاری و ارزان باشد تا آنان بتوانند در آ‌ن‌جا اتاق بگیرند.»
معاون مالی و اداری دانشگاه کابل می‌گوید که طرح معیاری‌سازی این خواب‌گاه دوامدار است و قرار است ساختمان‌های دیگری نیز در سالهای آینده تکمیل شود تا دیگر دانش‌جویان نیز با در نظرداشت معیار‌ها شامل خواب‌گاه شوند.