شماری از اعضای کمیسیون انتخابات می‌گویند که گزارش فهرست مراکز بسته که از سوی کارمندان ولایتی این کمیسیون در هماهنگی با والی و نیروهای امنیتی به مرکز فرستاده شده، واقعی نیست.
مولانا عبدالله، کمیشنر کمیسیون انتخابات روز (سه‌شنبه، 26 سنبله) در نشست ملی کمیسیون انتخابات با نهادهای دخیل در پروسه انتخابات، گفت که در سطح کشور مجموعاٌ431 مرکز مسدود گزارش شده است که واقعی نیست.
آماری که کمیسیون در اختیار دارد چنین است: 431 مرکز مسدود، 675 مرکز با تهدیدات بلند امنیتی، 907 مرکز با تهدید پایین امنیتی و سه‌هزار و 360 مرکز در سراسر کشور مصئون و باز گزارش شده است.
آقای عبدالله به‌عنوان نمونه به مراکز بسته‌ی ولایت‌های قندهار و فراه اشاره می‌کند و میگوید که در مجموع گزارش شده که در قندهار پنج مرکز و در فراه 11 مرکز مسدود است. به اعتقاد آقای عبدالله با توجه به چالش‌های جدی امنیتی در این دو ولایت در حدی که در مرکز ولایت فراه دادگاه فعال نیست، این آمار غیرواقعی است: «در ولسوالی پرچمن هم اکنون جنگ است، اما مراکز آن ولسوالی برای ما باز گزارش شده است.»
آقای عبدالله همچنین گفت که در ولایت‌های ارزگان، زابل، هلمند، پکتیا، پکتیکا، خوست، ننگرهار، کنر، لوگر و غزنی هیچ مرکزی مسدود گزارش نشده است.
آقای عبدالله در ادامه گفت که او در حضور رییس‌جمهور از نیروهای امنیتی و دفاعی خواسته که فهرست واقعی مراکز مسدود را در اختیار کمیسیون قرار دهد تا از ارسال مواد انتخاباتی در جایی که برگزاری انتخابات ممکن نیست، جلوگیری شود: «در آن‌جا تقلب هم کرده نمی‌توانند، نشود که خدای ناخواسته کارمندان و نیروهای امنیتی ما شهید شوند.»
فساد در استخدام کارمندان کمیسیون
این کمیشنر کمیسیون، همچنین میگوید که در قسمت استخدام کارمندان نیز کمیسیون مشکلاتی جدی داشته است. به گفته‌ی او در رده‌های بالای دبیرخانه‌ی کمیسیون افرادی که به‌طور غیرقانونی استخدام شده‌اند کار می‌کنند. در سوی دیگر او به افرادی اشاره می‌کند که تمام مراحل قانونی استخدام را پیموده‌اند، جذب نشده‌اند.
آقای عبدالله به این ترتیب مثالی از فساد در استخدام کارمندان در کمیسیون ارایه می‌کند: «در بعضی جاها یک اجیری که ما 18 هزار افغانی معاش می‌دهیم، صلاحیت بیش‌تر از هفت نفر کمیشنر دارد. عیبش این است که یک جای را که کلک کند می‌تواند تمام معلومات را حذف کند.»
در رابطه به فساد در بخش استخدام کارمندان کمیسیون، مولانا عبدالله به شخص و نهاد خاصی اشاره نکرد، اما ارگ ریاست‌جمهوری هرگونه مداخله در این کار را رد کرده است.
صدیق صدیقی، سخن‌گوی ارگ ریاست‌جمهوری در صفحه تویترش نوشته است: «پیشنهاد تقرری‌ها در کمیسیون‌های انتخاباتی، بر بنیاد اصول و میکانیزم خود کمیسیون‌ها انجام می‌شود و ارگ ریاست‌جمهوری، هیچ‌گونه دخل و تصرف و همچنین علاقمندی به دخالت در امور کمیسیون‌های انتخاباتی را ندارد.»
آمادگی‌ها برای برگزاری انتخابات به چه مرحله‌ای رسیده است؟
کمیسیون مستقل انتخابات در نشست امروز اعلام کرد که تمامی مواد حساس و غیرحساس انتخاباتی به مراکز 33 ولایت ارسال شده است.
محمدعثمان فروتن، معاون دبیرخانه کمیسیون انتخابات گفت که تا کنون به 65 ولسوالی کشور مواد انتخاباتی ارسال شده است. به گفته‌ی او به 12 ولسوالی از طریق زمین و به 53 ولسوالی از طریق هوا مواد فرستاده شده است.
آقای فروتن اضافه کرد که استخدام کارمندانی موقتی که برای روز انتخابات در نظر گرفته شده‌اند، در ولایت‌های کنر، لغمان، نیمروز، ارزگان، کندز، بدخشان، پنجشیر، دایکندی، بامیان و خوست تکمیل شده است و در سایل ولایت‌ها استخدام ادامه دارد.
به همین ترتیب روند آموزش کارمندان مراکز و محل‌های رأی‌دهی در 32 ولایت کشور در جریان است و در روزهای آینده روند آموزش کارمندان مراکز رأی‌گیری ولایت‌های میدان وردک و فاریاب نیز آغاز خواهد شد.
آقای فروتن با بیان این‌که نظارت از روند انتخابات در تأمین شفافیت کمک ارزنده می‌کند گفت که تا کنون احزاب، نهادهای مدنی و رسانه‌ها در مجموع 26 هزار و 209 و هشت دسته‌ی انتخاباتی 51 هزار و 47 کارت نظارت دریافت کرده‌اند.
مولانا عبدالله در رابطه به پیش‌گیری از تقلب در انتخابات گفت که کمیسیون تلاش نهایی خود را انجام داده است که از این کار جلوگیری کند. به گفته‌ی آقای عبدالله نخستین مرحله‌ی اصلاحی پس از گزینش کمیشنران جدید، اصلاح فهرست رأی‌دهندگان بود، اما آن‌طور که باید انجام می‌شد، نشد و از میان 9.5 میلیون رأی‌دهنده تنها 400 هزار رأی‌دهنده از فهرست خارج شدند. به گفته‌ی او مابقی 9.1 میلیون رأی‌دهنده در مرکز معلومات کمیسیون و دستگاه‌های بایومتریک ثبت شده‌اند.
حوا علم نورستانی، رییس کمیسیون انتخابات از آمادگی کامل برای برگزاری انتخابات خبر داد و گفت که به‌رغم تمام شک و تردیدها که در مورد انتخابات وجود داشت، انتخابات ریاست‌جمهوری به تاریخ معین آن در ششم میزان (10 ورز بعد) برگزار خواهد شد.
پیش‌تر کمیسیون انتخابات اعلام کرده بودکه برای جلوگیری از تقلب در روز رأی‌دهی، کمیسیون لوایحی را ترتیب کرده است که به تأمین شفافیت در انتخابات حیاتی است.
لایحه‌ی رأی‌دهی
براساس این لایحه، برای هر محل یک دستگاه بایومتریک در نظر گرفته شده که به‌نام رییس محل و کارکن دستگاه ثبت است و آنان مکلف‌اند از آن محافظت کنند: ««مثل گذشته نیست که اگر دستگاه گم شد رد محل آنان را کسی نیابد. دستگاه بایومتریک به‌نام رییس محل و کارکن آن ثبت می‌شود. دستگاه یک محل در محل دیگر قابل استفاده نیست.»
برای هر محل یک دستگاه بایومتریک در نظر گرفته شده است و ۴۰۰ رأی‌دهنده شامل آن می‌شود. در ماده‌ی ۱۴ لایحه رأی‌دهی آمده است که شخص رأی‌دهنده باید تذکره‌ی استیکردارش را با خود داشته باشد و پس از آن مأمور موظف از فهرست رأی‌دهندگان نام او را با صدای بلند می‌خواند. سپس شخص بایومتریک می‌شود؛ طوری که نشان دو انگشت، عکس چهره و تذکره‌ی وی در دستگاه بایومتریک ثبت می‌شود و دستگاه بایومتریک یک «پی‌آر کود» مشخص به‌نام رأی‌دهنده پرنت می‌کند. «پی‌آر کود» در قسمت عقبی برگه رأی نصب و به صندوق انداخته می‌شود.
به اعتقاد آقای عبدالله، این کار ۹۰ درصد از وقوع تخلفاتی چون حضور یک شخص به جای شخص دیگر، استعمال رأی به‌جای یک زن و یا با تذکره شخص دیگر، جلوگیری می‌کند.
لایحه‌ی شمارش آرا
براساس این لایحه، هر برگه‌ی رأی که پی‌آر کود بایومتریک نداشت، برگه‌ای که دارای ثبت بایومتریک خارج از زمان معین رأی‌دهی (پیش از هفت صبح و پس از ختم روز رأی‌گیری، پی‌آر کود زمان معین استفاده از دستگاه را نشان می‌دهد) باشد، برگه رأی فاقد مهر کمیسیون، برگه که در آن بیش از یک نشانی شده باشد، برگه که در کنار علامت نشانی، نوشته اضافی داشته باشد، برگه رأی که در آن شخص نام خود را نوشته باشد و برگه رأی که تشخیص نشود از شمارش باز می‌ماند و شمرده نمی‌شود.
لایحه‌ی ابطال رای‌ها
طبق این لایحه اگر یک نامزد برای کسب رأی اعمال زور کرده باشد، صندوق را از محل به جای دیگر انتقال داده باشد و در صورت موجودیت اسناد از سوی ناظران مبنی بر پرداخت و دریافت رشوه، آرای یک نامزد باطل می‌شود.
آرای یک محل در صورتی باطل می‌شود که: ۱- اوراق استعمال‌شده در یک محل یا مرکز بیش‌تر از فهرست رأی‌دهندگان باشد؛ ۲- مجموع آرای استعمال‌شده، ضایع‌شده و استفاده‌نشده‌ی یک محل بیش‌تر از برگه‌های اختصاص‌یافته در آن محل باشد؛ ۳- محل یا مرکز رأی‌گیری از سوی کمیسیون مسدود اعلام شده، اما رأی به‌نام آن آمده باشد: «در انتخابات‌های قبلی محل مسدود بود، اما در مرکز رأی به‌نام آن رسید. در این انتخابات چنین آرای قابل اعتبار نیست»؛ ۴- رأی در جایی به غیر از محل رأی‌دهی که از جانب کمیسیون تعیین شده است، استعمال شود؛ ۵- بدون هماهنگی با کمیسیون شمارش آرای یک محل در محل دیگر انجام شود؛ ۶- برگه‌های رأی‌دهی یک صندوق که بیش از ۵۰ درصد آن با علامت مشابه نشانی شده باشد؛ ۷- سرپوش صندوق رأی طوری تخریب شده باشد که امکان داخل‌کردن و یا بیرون‌کردن رأی در آن موجود باشد؛ ۸- گزارش معتبر از مداخله‌ی اشخاص غیرمسئول در روند انتخابات موجود باشد؛ طوری که در یک محل روند رأی‌دهی را به نفع یا ضرر یک نامزد هدایت کند؛ ۹- صندوق رأی خالی باشد، اما به نام آن جدول نتایج ترتیب شود. ۱۰- تمام برگه‌های یک صندوق فاقد ثبت دستگاه بایومتریک باشد.
انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان تا کم‌تر از دو هفته دیگر (ششم میزان) برگزار خواهد شد.