پنج روز به پایان مهلت انتقال مواد حساس انتخاباتی به مراکز رأیدهی در ولسوالیها و مراکز ولایات باقی مانده است. کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کرده است که تا کنون مواد حساس انتخاباتی به ۱۲۰ ولسوالی از ۳۸۷ ولسوالی کشور انتقال داده شده است.
عبدالعزیز ابراهیمی، سخنگوی این کمیسیون به روزنامه اطلاعات روز میگوید که این مواد حساس شامل اوراق رأیدهی، دستگاههای بیومتریک، جدول نتایج آرا، فهرست رأیدهندگان و واراق شکایت میباشد. او تأکید میکند که این موادها از طریق هوا و زمین به ۱۲۰ ولسوالی ۳۴ ولایت کشور انتقال داده شده است.
در همین حال، میرزامحمد حقپرست، از معاونان سخنگوی این کمیسیون نیز به روزنامه اطلاعات روز میگوید که این روند به مرکز ولسوالیها تا دو روز دیگر (دوشنبه، ۱ میزان) به پایان میرسد و بعد از آن تا پنجم میزان نیز مواد حساس انتخاباتی از مرکز ولسوالیها به مراکز و محلات رأیدهی انتقال داده میشود. همچنان آقای ابراهیمی نیز تأکید کرد که تا پنج روز دیگر این روند در کشور تکمیل خواهد شد.
شماری از نهادهای جامعهی مدنی مرتبط به انتخابات اما، میگویند که روند انتقال مواد حساس انتخاباتی در مطابقت با این زمانبندی صورت نگرفته است و آماری هم که این کمیسیون از انتقال مواد انتخاباتی به ولسوالیها ارایه میکند، «روشن» و «واضح» نمیباشد.
روند انتقال مواد حساس انتخاباتی هشت روز پیش (۲۲ سنبله) از دفاتر ولایتی کمیسیون مستقل انتخابات به ولسوالیها آغاز شد. کمیسیون انتخابات این روند را از دفاتر ولایتی بدخشان و غور این کمیسیون آغاز کرد. مطابق زمانبندی انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۹۸، این روند تا پنجم میزان (یک روز پیش از برگزاری انتخابات) ادامه مییابد. همچنان براساس این زمانبندی انتخاباتی، روند انتقال مواد حساس از دفتر مرکزی به ولایتی این کمیسیون در تاریخ هشتم سنبله آغاز شد و در ۲۲ام سنبله به پایان رسید.
این کمیسیون گرچند مشخص نکرده است که انتخابات ریاستجمهوری کشور در چند ولسوالی افغانستان برگزار میشود، اما پیشتر سیدشاه سقیم، سخنگوی ادارهی مستقل ارگانهای محلی کشور به روزنامه اطلاعات روز گفته بود که حکومت افغانستان عملا در ۲۵ ولسوالی از ۳۸۷ ولسوالی کشور حاکمیت ندارد. به گفتهی او در این ولسوالیها نیز امکان برگزاری انتخابات ممکن نیست.
چالشها در روند انتقال مواد حساس انتخاباتی
تهدیدات امنیتی و عدم ارایهی معلومات از روند انتقال مواد حساس انتخاباتی به نهادهای ناظر بر روند انتخابات از سوی کمیسیون انتخابات از موضوعاتی است که نهادهای ناظر از آن بهعنوان چالشها در این روند نام میبرند.
یوسف رشید، رییس اجرایی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانهی افغانستان (فیفا) میگوید که دهها ولسوالی افغانستان که قبلا در آنجاها مراکز و محلات رأیدهی تثبیت شده بود، هماکنون با تهدیدات بلند امنیتی مواجه است. تهدیداتی که به باور او، ممکن روند انتقال موادهای حساس انتخاباتی در پنج روز آینده را دشوارتر و «حتا در مواردی ناممکن» کند: «این موضوع علاوه بر تأثیر روی تأخیر در روند انتقال مواد حساس، نیروهای امنیتی را نیز به چالش مواجه میکند. این نیروها پس از آن مجبورند که بخشی از قوتشان را برای دفع، امنسازی و جنگ نیروها، به انتقال مواد انتخاباتی به مراکز و محلات رأیدهی به مصرف برسانند که سطح آسیبپذیری را بسیار بالا میبرد.»
در همین حال، حبیبالله شینواری، مسئول برنامههای مؤسسهی دیدبان انتخابات افغانستان (ایتوا) نیز میگوید که چالش ناامنی در شماری از ولسوالیهای کشور، سبب شده است که انتقال مواد انتخاباتی دیرتر از زمان تعیینشده انتقال داده شود. حبیبالله شینواری میگوید که این نهاد به علت مشکلات امنیتی و صعبالعبوربودن مسیرهای مواصلاتی شماری از ولسوالیهای دوردست از انتقال مواد حساس انتخاباتی طی پنج روز آینده به تمام ولسوالیها نگرانند: «چون وضعیت امنیتی در اکثر نقاط کشور در حال تغییر است، امروز ممکن انتقال مواد حساس انتخاباتی در ولسوالیای به صورت زمینی ممکن باشد، اما فردا به اندک تغییر این موضوع نیز تغییر میکند، اما تغییر پلان در چگونگی انتقال این مواد، به این آسانی گرفته نمیشود.»
کمیسیون مستقل انتخابات اما این موضوع را رد کرده، میگوید که تمام تدابیر احتیاطی برای انتقال این مواد تا پنجم میزان در کشور گرفته شده است.
روحالله احمدزی، سخنگوی وزارت دفاع ملی نیز در یک کنفرانس خبری در کابل گفت که تمامی تدابیر امنیتی از سوی نیروهای دفاعی، امنیتی و کشفی برای تمام مراحل روند انتخابات گرفته شده و هیچ نوع سکتگیای در این مراحل پیش نمیآید. او تأکید کرد که در این روند نیروهای خارجی نیز نیروهای افغان را همکاری میکند.
پیشتر نیز وزارتهای امور داخله و دفاع ملی با نشر یک طرح امنیتی برای انتخابات ریاستجمهوری کشور در تاریخ ۳۱ اسد اعلام کرده بود که حدود ۷۲ هزار نیرو این انتخابات را در چهار هزار و ۹۴۲ مرکز رأیدهی تأمین امنیت میکنند.
از سویی هم، حبیبالله شینواری، از دیگر چالش در روند انتقال مواد حساس انتخاباتی را عدم ارایهی معلومات از این روند به نهادهای ناظر انتخاباتی میخوانند. به گفتهی مسئول ایتوا، کمیسیون انتخابات از جریان روند انتقال این مواد از دفتر مرکزی این کمیسیون به دفاتر ولایتی و از آن جاها هم به ولسوالیها، تا کنون به نهادهای ناظر در کابل و سایر ولایتها گزارشی ارایه نکرده است. او تأکید میکند که کمیسیون انتخابات به صورت سازماندهیشده این گزارشها را ارایه نمیکند.
آقای شینواری میافزاید: «کمیسیون انتخابات دستگاههای بیومتریک را بدون اینکه مشکل این دستگاه در تشخیص چهرههای رأیدهندگان حل شده باشد، آن را به ولایات فرستاده و همین طور اوراق رأیدهی را نیز بدون ارایهی هیچگونه توضیحی، به مراکز رأیدهی فرستاده است. در حالی که این کمیسیون باید توضیح میداد که کدام نوع مواد حساس و دارندهی چه سریال نمبری به کدام مرکز رأیدهی انتقال داده شده است، اما متأسفانه این کمیسیون علیرغم تأکید ما، تا کنون هیچ توجهی به این موارد نکرده است.» به گفتهی او، این موضوع میتواند شفافیت در روند انتخابات را آسیب بزند و زمینهساز تقلب در انتخابات شود. او همچنان تأکید میکند که برای برگزاری انتخابات شفاف و مورد پذیرش، باید انتخابات ریاستجمهوری کشور با ۲۰ روز تأخیر در ۲۶ام میزان برگزار شود.
اما کمیسیون مستقل انتخابات این گفتهها را رد میکند. میرزامحمد حقپرست میگوید که تمامی مراحل روند انتخابات توسط نهادهای ناظر نظارت شده و هیچ مواردی از نظارت آنان پنهان گذاشته نشده است. او همچنان میافزاید که مشکل دستگاه بیومتریک در تشخیص چهرهها حل شده و روز چهارشنبهی هفتهی گذشته (۲۸ سنبله) نیز این موضوع در حضور نهادهای ناظر به صورت آزمایشی بررسی شده است. گفتههایی که توسط مسئول ایتوا رد میشود.
انتخابات ریاستجمهوری کشور قرار است تا شش روز دیگر (ششم میزان) در کشور برگزار شود. در این انتخابات ۱۶ نفر بهشمول محمداشرف غنی، رییسجمهوری و عبدالله عبدالله، رییس اجرایی کشور برای احراز کرسی ریاستجمهوری رقابت میکنند.