تخریب پایه‌ها و قطع‌شدن برق پایتخت‌نشینان دست‌کم چندین سال است که دردسرساز بوده است. هفته‌ی پیش مردم کابل بیش از سه روز برق نداشتند. چهار پایه برق وارداتی 300 میگاوات تاجکستان در ولایت‌های قندوز و بغلان تخریب شده بود که در نتیجه‌ی آن دست‌کم 11 ولایت برای چند روز برق نداشتند.
به‌تازگی برق وارداتی ولایت غزنی در ولایت میدان وردک دوباره قطع شده است.
شرکت برشنا می‌گوید که ترمیم هر پایه برای این شرکت حدود یک میلیون افغانی هزینه دارد.
وحیدالله توحیدی، سخن‌گوی شرکت برشنا به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که با هر بار قطع‌شدن لین یا تخریب پایه‌ها، خساره‌ی هنگفتی به این شرکت وارد می‌شود. به گفته‌ی او ترمیم هر پایه حدود یک میلیون افغانی هزینه می‌برد: «به‌طور معمول هر گاه پایه‌ای تخریب می‌شود، حداقل بدون مصارف لوژسکتی و بدون وقت در حدود یک میلیون یک پایه مصرف می‌برد.»
هنوز پایه‌های که هفته‌ی پیش قطع شده بود، به‌صورت کامل ترمیم نشده است.
سخن‌گوی شرکت برشنا می‌گوید که فعلا کار روی ترمیم پایه‌ها جریان دارد و تا حدود 10 روز دیگر ترمیم خواهد شد.
به گفته‌ی او تمامی 300 میگاوات برق وارداتی تاجیکستان به‌گونه‌ی موقت وصل شده است.
بر بنیاد اطلاعات شرکت برشنا، در شش ماه گذشته تنها در مسیر میدان وردک – غزنی 30 بار لین و پایه برق و در مسیر کندهار 60 بار لین برق و سه بار پایه برق تخریب شده است. همین‌طور در در دو سال گذشته در مسیر کابل – شمال چهار بار و در مسیر کابل – ننگرهار پنج بار چندین پایه‌ی برق تخریب شده است.
آقای توحیدی، جنگ و ناامنی را عامل اصلی تخریب پایه‌ها و قطع لین می‌خواند.
شرکت برشنا می‌گوید، طالبان معمولا در تخریب پایه‌های برق نقش دارند.
امان‌الله غالب، رییس اجرایی شرکت برشنا به روزنامه اطلاعات روز گفته بود که طالبان به این دلیل پایه‌های برق را تخریب می‌کنند که به مناطق تحت کنترل آنان که پایه‌های برق از آن می‌گذرد، برق‌رسانی نشده است.
آن‌طور که رییس اجرایی شرکت برشنا می‌گوید، سال گذشته شماری از بزرگان مناطقی که در آن پایه‌های برق تخریب شده است، با برشنا در تماس و خواهان برق‌رسانی به آن ساحات شده بودند: «آنان می‌گفتند درحالی‌که ۱۰ سال است پایه‌های برق از مناطق ما گذشته، اما ما برق نداریم.»
آقای غالب می‌گوید که نگرانی شرکت برشنا این بود که اگر در آن ساحات برق برساند، پول آن را طالبان جمع‌آوری و علیه دولت استفاده می‌کنند. او افزود، پس از آن‌که بزرگان محل حاضر شدند تضمین کنند که پول صرفیه برق به حساب شرکت برشنا و دولت افغانستان واریز می‌شود، رهبری شرکت با برق‌رسانی به آن ساحات موافقت کرد.
آقای غالب در ادامه گفت که بزرگان محل در قسمت تضمین کوتاهی کردند و در این‌سو در کمیته تدارکات پروژه با مشکل روبه‌رو شد و در نهایت آن ساحات صاحب برق نشد: «سابق مردم آن مناطق نمی‌گذاشتند که طالبان پایه‌ها را تخریب کنند، اما پس از آن‌که پروژه برق‌رسانی به آن مناطق به مشکل مواجه شد، طالبان پایه‌های برق را تخریب کردند.»
رییس برشنا گفته است که طالبان با ترمیم پایه‌ها، مشروط به برق‌رسانی به ساحات تحت کنترل‌شان موافقت کرده است.
پیامد قطع برق تنها تاریکی نیست
مسئولان اتاق صنایع و معادن می‌گویند که قطع برق در کابل و سایر ولایات خسارات هنگفتی به بخش صنعت و تولید وارد کرده است.
به گفته‌ی رحیم‌الله سمندر، رییس اتاق صنایع و معادن کشور در روزهای که برق کابل قطع بود، حدود 80 درصد کار کارخانه‌های تولیدی در کابل متوقف بود و در عمل هیچ تولیدی نداشتند و این مشکل برای صنعت‌کاران کشور، خسارات هنگفتی به بار آورده است.
او اضافه کرد که از طرف روز حدود 90 درصد برق کابل به کارخانه‌های تولیدی اختصاص داده می‌شود.
از سویی آقای سمندر در کل کمبود برق را از چالش‌های عمده در برابر کارخانه‌های تولیدی کشور عنوان می‌کند: «در روزهای که برق است هم ما بیش‌تر از 8 تا 12 ساعت در روز تولید نداریم، درحالی‌که خاصیت کارخانه‌ها این است که در چندین شیفت کاری، کار می‌کنند.»
براساس آماری که شرکت برشنا ارایه می‌کند، در روزهای که برق کابل قطع بود، این شرکت برای برق‌رسانی وقفه‌ای در کابل از جنراتورهای دیزیلی استفاده کرده است.
به گفته‌ی آقای توحیدی در این مدت جنراتورهای شرکت برشنا حدود 170 هزار لیتر مصرف سوخت داشته است.
انعام سادات، رییس تصدی مواد نفتی و گاز مایع کشور می‌گوید، در روزهای که برق کابل و سایر ولایت‌های قطع بود، تقاضا برای نفت چندین‌برابر افزایش یافته بود.
همزمان آگاهان اقتصادی می‌گویند، برق و انرژی حاملی است برای فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی که در نبود آن این فعالیت‌ها مختل می‌شود.
سیف‌الدین سیحون، آگاه مسایل اقتصادی و استاد دانشگاه مشخصا به سردخانه‌های که متکی به برق ولتاژ بلند است، اشاره می‌کند و می‌گوید در صورتی که برق به‌طور مداوم قطع می‌شود، تمامی مواد موجود در این سردخانه‌ها فاسد می‌شوند.
از نظر آقای سیحون همچنان تشبثات کوچک دیگری مثل خیاطی زیان جدی می‌بیند، چون کار آنان متکی به برق است.
طالبان حدود یک هفته قبل چهار پایه برق وارداتی 300 میگاوات تاجیکستان را در چهار بخش، سه بخش در ولایت بغلان و یک بخش در ولایت قندوز، منفجر کردند. در نتیجه تخریب پایه‌ها سه روز ولایت‌های کابل، بغلان، قندوز، پنجشیر، کاپیسا، لوگر، لغمان، پروان، غزنی، ننگرهار، خوست و پکتیا برق نداشتند و هزاران خانواده از جمله ۵۴۶ هزار مشترک در ولایت کابل به مشلات جدی روبه‌رو بودند.
سال‌هاست که مردم در فصل‌های مختلف از قطع‌شدن برق در نتیجه‌ی تخریب پایه‌ها و قطع لین رنج می‌برند. پایتخت‌نشینان در سال 1394 طولانی‌ترین بی‌برقی را تجربه کردند که عامل آن طالبان بودند. در آن سال طالبان دو پایه‌ی برق وراداتی 400 میگاوات ازبکستان را در منطقه دند شهاب‌الدین بغلان تخریب کرده بودند.