با آن‌که قرار بود نتایج ابتدایی انتخابات ریاست‌جمهوری کشور امروز (شنبه، ۲۷ میزان) اعلام شود، اما کمیسیون مستقل انتخابات گفته که به علت «مشکلات تخنیکی و بیش‌تر به منظور تأمین شفافیت» اعلام نتایج را به تأخیر انداخته است.
حواعلم نورستانی، رییس کمیسیون انتخابات در یک نشست خبری در کابل گفت: «کمیسیون انتخابات تمام تلاش‌های خود را متمرکز به این کرد که مراحل پس از روز انتخابات را نیز به‌صورت درست و بهتر مدیریت کنند که در این میان مدیریت زمان از یک طرف و دقت و شفافیت در طی مراحل نتایج از جانب دیگر از موضوعات مهم و اساسی فرا راه کمیسیون بود، اما متأسفانه کمیسیون بنابر دلایل تخنیکی و بیش‌تر به‌منظور تأمین شفافیت نتوانست به وقت معینه در زمان‌بندی انتخاباتی، نتایج ابتدایی را اعلام کند.»
با این حال کمیسیون مشخص نکرد که اعلام نتایج نهایی انتخابات تا چه وقت به تأخیر افتاده است. اما خانم نورستانی به‌دلیل این تأخیر از مردم معذرت خواست.
در همین حال، بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه‌ی افغانستان (فیفا) به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که تا کنون روند تصفیه‌ی آرا، درج معلومات دستگاه‌های بیومتریک و اوراق نتایج آرا به سرور مرکزی و تطبیق فیصله‌های کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی در مورد بازشماری و ابطال شماری از محلات رأی‌دهی تکمیل نشده است. یوسف رشید این موضوعات را از علت‌های اصلی تأخیر در روند انتخابات می‌داند.
سه روز پیش (چهارشنبه، ۲۴ میزان) همزمان با پایان مهلت رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی در دفاتر ولایتی کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی، این کمیسیون اعلام کرده بود که آرای یک‌هزار و ۸۱۷ محل رأی‌دهی برای شمارش مجدد به کمیسیون مستقل انتخابات ارجاع شده است. همچنان این کمیسیون از ابطال آرای ۷۷ مرکز دیگر خبر داده بود.
پیش از این در تاریخ ۱۷ میزان بنیاد انتخابات افغانستان با نشر گزارشی از روز انتخابات ریاست‌جمهوری در کشور گفته بود که براساس یافته‌های نظارتی این نهاد، کمیسیون انتخابات نتایج ابتدایی را با تأخیر اعلام می‌کند. این نهاد هشدار داده بود که تأخیر در اعلام این نتایج، می‌تواند شک و تردید را نسبت به کارکرد کمیسیون‌های انتخاباتی و نتایج انتخابات ایجاد کند.
از سویی هم، محمدحنیف دانشیار، از اعضای این کمیسیون می‌گوید که کمیسیون انتخابات این تصمیم‌اش را در مشورت با دسته‌های انتخاباتی گرفته است. در این میان که روزنامه اطلاعات روز با سه دسته‌ی انتخاباتی «دولت‌ساز» به رهبری رییس‌جمهور غنی، «ثبات و همگرایی» به رهبری عبدالله عبدالله، رییس اجرایی کشور و «امنیت و عدالت» به رهبری رحمت‌الله نبیل صحبت کرده است، از این میان دسته‌ی انتخاباتی امنیت و عدالت می‌گوید که آن ها در جریان این موضوع نیست.
براساس زمان‌بندی انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۸، قرار بود که نتایج ابتدایی این انتخابات، امروز اعلام می‌شد و نتایج نهایی آن نیز حدود سه هفته بعد (۱۶ عقرب) اعلام شود.
واکنش‌ها به تأخیر در اعلام نتایج ابتدایی
دسته‌های انتخاباتی دولت‌ساز، ثبات و همگرایی و امنیت و عدالت از تصمیم تأخیر کمیسیون مستقل انتخابات در اعلام نتایج ابتدایی انتخابات استقبال می‌کنند. این تیم‌ها تأکید می‌کنند که در صورت تضمین شفافیت در روند انتخابات از سوی کمیسیون‌های انتخاباتی، به این تصمیم اعتراضی ندارند.
سید محمدباقر کاظمی، از سخن‌گویان دولت‌ساز می‌گوید که براساس شواهد و نظارت این دسته‌ی انتخاباتی، تصمیم تأخیر در اعلام نتایج ابتدایی به هدف شفافیت در روند انتخابات گرفته شده است. او می‌افزاید که دسته‌ی انتخاباتی دولت‌ساز از تصامیم کمیسیون‌های انتخاباتی که شفافیت را تأمین کند و در مطابقت با طرزالعمل‌ها و قوانین انتخاباتی باشد، استقبال می‌کند. به گفته‌ی آقای کاظمی، باید روند کار کمیسیون‌های انتخاباتی منجر به تمثیل «اراده‌ی واقعی» رأی‌دهندگان شود.
در همین حال نوررحمان اخلاقی، از اعضای دسته‌ی انتخاباتی ثبات و همگرایی نیز به این باور است که کمیسیون انتخابات به‌خاطر «وجود مشکلات تخنیکی» و شفافیت بیش‌تر در روند انتخابات، اعلام نتایج ابتدایی آن را به تأخیر انداخته است. آقای اخلاقی می‌گوید: «در همه‌ی مراحل روند انتخابات، باید اصل بر شفافیت گذاشته شود، نه بر سرعت. اکنون ما این تأخیر را منطقی می‌دانیم و از آن استقبال می‌کنیم.»
این عضو دسته‌ی انتخاباتی ثبات و همگرایی اما تأکید می‌کند که نباید از تأخیر اعلام نتایج انتخابات به‌عنوان «فرصت برای زمینه‌سازی تقلب» استفاده شود. نوررحمان اخلاقی هشدار می‌دهد «در صورتی که ما احساس کنیم این تأخیر مشکل تخنیکی نداشته باشد و یک مشکل سیاسی برای آن وجود داشته که باز زمینه‌ساز تقلب شود، قطعا علیه این تصمیم عکس‌العمل خواهیم داشت و در مقابل آن ایستاد خواهیم شد.»
دسته‌ی انتخاباتی امنیت و عدالت نیز با استقبال از تصمیم در تأخیر اعلام نتایج انتخابات از سوی کمیسیون انتخابات، می‌گوید که اگر این تأخیر به شرط تضمین شفافیت در این انتخابات بوده باشد، از آن حمایت می‌کند. محمدعارف کیانی، سخن‌گوی این دسته‌ی انتخاباتی می‌افزاید که به دلیل تقلب‌های گسترده و سازمان‌دهی‌شده در انتخابات، امکان اعلام نتایج ابتدایی انتخابات ممکن نبوده است: «زمان‌بندی‌ای که کمیسیون‌های انتخاباتی برای انتخابات ریاست‌جمهوری تدوین و ترتیب کرده بود، متأسفانه بعضی مفاد این زمان‌بندی به دلیل تقلب‌های گسترده و مزاحمت‌ها برای تقلب‌کاری در زمان معین‌اش تطبیق نشده است.»
از سویی هم، آقای کیانی با نام‌بردن از دسته‌ی انتخاباتی دولت‌ساز می‌گوید که این دسته‌ی انتخاباتی به کمک شماری از مسئولان دارالانشای کمیسیون‌های انتخاباتی از جمله حبیب‌الرحمان ننگ، رییس دارالانشای کمیسیون انتخابات در تلاش تقلب در این مدت میباشد. او به همین خاطر از کمیسیون انتخابات می‌خواهد که باید دلیل تأخیر و مراحل کاری پس از تأخیر را با دسته‌های انتخاباتی، نهادهای ناظر و رسانه‌ها شریک کند.
نهاد نظارتی فیفا اما تصمیم تأخیر در اعلام نتایج انتخابات از سوی کمیسیون انتخابات را ناشی از ضعف و تطبیق مراحل پس از روز انتخابات ریاست‌جمهوری می‌خواند. رییس اجرایی این نهاد می‌گوید که روند کاری در کمیسیون انتخابات در مرحله‌ای میباشد که نتایج به هیچ وجه قابل اعلام نیست.
با این حال، یوسف رشید تأکید می‌کند که کمیسیون‌های انتخابات باید یک زمان‌بندی جدید برای اعلام این نتایج را ترتیب و مراحل اجرایی در آن را مشخص کند: «امیدوارم که کمیسیون انتخابات با پذیرش کاستی‌ها و کمی‌هایی که در کار خود دارد، اعتراف کند و کاری که در چند روز آینده انجام می‌دهد تا زمینه برای نتایج ابتدایی مساعد شود، برای مردم بگوید که کدام کارها را انجام می‌دهد.»
«حدود دو هزار و ۸۸۸ دستگاه بیومتریک از قرنطین خارج شده است»
رییس کمیسیون انتخابات همچنان در این کنفرانس خبری گفت که حدود دو هزار و ۸۸۸ دستگاه بیومتریک بنا به دلایل شکستن شیشه‌های‌شان، روشن‌نشدن، عدم اخذ عکس فورمه‌ها در روز انتخابات توسط این کمیسیون قرنطین شده بوده است. حواعلم نورستانی افزود که این تعداد دستگاه هم‌اکنون در حضور ناظران و مشاهدین انتخاباتی از قرنطین خارج شده و اطلاعات آن در سرور مرکزی انتقال داده می‌شود.
از سویی هم خانم نورستانی گفت که به تعداد ۲۵ هزار و ۵۶۶ فورمه‌ی نتایج از مراکز انتخابات ریاست‌جمهوری کشور تا کنون در مرکز ملی جمع‌بندی آرا تا به‌حال طی مراحل شده که از این میان به تعداد یک هزار و ۳۲۹ فورمه‌ی آن بنا به دلایلی نیازمند بررسی دوباره میباشد. خانم نورستانی همچنان تأکید کرد که ۴۸۲ فورمه‌ی نتایج تا کنون به کمیسیون انتخابات نرسیده است.
انتخابات ریاست‌جمهوری سه هفته‌ی پیش (ششم میزان) با رقابت ۱۳ نامزد به‌شمول رییسان جمهور و اجرائیه در سراسر کشور برگزار شد. براساس آخرین آمار کمیسیون انتخابات، دو میلیون و ۶۹۵ هزار و ۸۹۰ رأی‌دهنده در انتخابات رأی داده‌اند.