به‌دنبال افزایش تنش‌ها بر سر بازشماری و تفتیش آرای بیش از هشت‌هزار محل رأی‌دهی در ولایات کشور، اکنون کمیسیون مستقل انتخابات یک‌بار دیگر به شمارش آرای بیومتریکی تأکید می‌کند. مسئولان این کمیسیون همچنان می‌گویند که تنها آرایی نزد این کمیسیون معتبر است که اساس بیومتریکی داشته و براساس لوایح و طرزالعمل‌های تصویب‌شده‌ی این کمیسیون استفاده شده باشد.
حواعلم نورستانی، رییس کمیسیون مستقل انتخابات دیروز (سه‌شنبه، 21 عقرب) در یک نشست خبری در کابل گفت که این کمیسیون به تعهدات قبلی‌اش مبنی به پذیرش آرای دارای معلومات بیومتریکی پابند است. خانم نورستانی افزود که نگرانی‌های شماری از تیم‌های انتخاباتی را درک و در این نگرانی‌ها با آنان شریک هستند.
او تأکید کرد که اعضای رهبری کمیسیون انتخابات هر آن‌چیزی را که انجام می‌دهند، در برابر آن دلایل موجه و قانونی دارند. به گفته‌ی او، اعضای رهبری کمیسیون با حفظ بی‌طرفی و تأمین شفافیت، از آرای پاک مردم افغانستان دفاع خواهند کرد. نورستانی گفت: «برای اطمینان بیش‌تر مردم افغانستان و جوانب ذی‌دخل یک‌بار دیگر تأکید می‌کنم که تنها آرایی که اساس بیومتریکی داشته باشد و مطابق لوایح و طرزالعمل‌ها درست باشد، معتبر است.»
«روند بازشماری آرا در 14 ولایت آغاز نشده است»
حواعلم نورستانی، رییس کمیسیون انتخابات میگوید که از مجموع 29 هزار و 586 محل رأی‌دهی که برای روز انتخابات در نظر گرفته شده بود، 26 هزار و 580 محل آن باز و سه‌هزار و شش محل دیگر ان بنابر دلایلی بسته مانده است. خانم نورستانی افزود که از میان محلات باز که فورم نتایج آنها در مراکز جمع‌بندی نتایج رسیده و با معلومات بیومتریکی مطابقت داده شده است، فورم نتایج هشت‌هزار و 255 محل آن با توجه به لوایح و طرزالعمل‌ها، مشکل داشته و به بازشماری راجع شده است.
آمار محلات باز و بسته در حالی از سوی کمیسیون مستقل انتخابات اعلام می‌شود که روز دوشنبه هفته جاری رحمت‌الله نبیل، یکی از نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری در یک نشست خبری در کابل گفته بود که کمیسیون انتخابات تا کنون در مورد این‌که در روز انتخابات چند مرکز باز و بسته بوده و در مورد این‌که چند دستگاه بیومتریک به مراکز فرستاده شد و چند دستگاه برگشت، معلومات نداده است.
از سویی هم، رییس کمیسیون مستقل انتخابات میگوید که روند بازشماری آرا از تاریخ 18 عقرب به این طرف در 20 ولایت کشور آغاز شده است. خانم نورستانی همچنان گفت که از این جمله، تنها در ولایت بادغیس این روند به پایان رسیده است. به گفته‌ی او، در 14 ولایت دیگر هواداران شماری از تیم‌های انتخاباتی ممانعت ایجاد کرده و اجازه‌ی بازشماری و تفتیش آرا را نداده‌اند.
در همین حال سخن‌گوی تیم انتخاباتی «دولت‌ساز» تیم انتخاباتی «ثبات و همگرایی» به رهبری عبدالله عبدالله را متهم می‌کند که در شماری از ولایات روند بازشماری آرا را مختل کرده است. جمال‌ناصر اصولی، از سخن‌گویان تیم «دولت‌ساز» میگوید: «در چند ولایت ثبات و همگرایی مشکل ایجاد کرده و مانع روند بازشماری می‌شود. ثبات و همگرایی به‌طور مستقیم با این مردم [معترضان] دست دارند و برای‌شان پول می‌دهد.»
نوررحمن اخلاقی، رییس بخش نظارت و مبارزه با تقلب ستاد انتخاباتی تیم «ثبات و همگرایی» اما این ادعای تیم «دولت‌ساز» را رد می‌کند. هرچند آقای اخلاقی می‌پذیرد که معترضان از دو روز به این طرف در حدود 20 ولایت مانع روند بازشماری آرا شده‌اند، اما میگوید که این معترضان از سوی تیم «ثبات و همگرایی» هماهنگی نشده‌اند. به گفته‌ی او، معترضان به‌طور خودجوش برخاسته‌اند و «نمی‌خواهند که تقلب بر سرنوشت‌شان حاکم باشد و آرای تقلبی حساب شود».
«بازشماری آرا قانونی نیست»
شماری از نهادهای ناظر بر روند انتخابات و تیم‌های انتخاباتی می‌گویند که روند بازشماری آرای بیش از هشت‌هزار محل رأی‌دهی از سوی کمیسیون مستقل انتخابات قانونی نیست.
احمدزبیر حبیب‌زاده، سخن‌گوی بنیاد انتخابات شفاف افغانستان (تیفا) میگوید که کمیسیون مستقل انتخابات در این راستا قانون را نقض کرده است. آقای حبیب‌زاده به روزنامه اطلاعات روز میگوید که روند بازشماری آرا می‌تواند چالش جدیدی ایجاد کند که در نتیجه‌ی آن شماری از تیم‌های انتخاباتی و مردم افغانستان نتایج انتخابات را نخواهند پذیرفت.
حبیب‌زاده می‌افزاید که شامل‌ساختن آرای محلاتی که در مورد آن معلومات بیومتریکی وجود ندارد، در روند بازشماری خلاف ماده‌ی تعدیل‌شده‌ی قانون انتخابات (ماده 19) است. به گفته‌ی او، در این ماده آرای معتبر آرایی دانسته شده است که با استفاده از دستگاه‌های بیومتریک طی مراحل شده باشند.
نوررحمن اخلاقی نیز میگوید که تمامی روند بازشماری آرا «غیرقانونی» بوده و برای تیم «ثبات و همگرایی» پذیرفتنی نیست. او در صحبت با روزنامه اطلاعات روز میگوید که این اقدام کمیسیون انتخابات مشکل را نه‌تنها که حل نمی‌کند، بلکه بیش‌تر نیز می‌کند.
در همین حال مسئولان در کمیسیون مستقل انتخابات روند بازشماری آرا را قانونی خوانده و می‌گویند که این روند براساس قوانین، لوایح و طرزالعمل‌های تصویب‌شده‌ی این کمیسیون آغاز شده است.
رییس این کمیسیون در نشست خبری امروز گفت که هشت‌هزار و 255 محل رأی‌دهی از سوی کمیسیون انتخابات به‌منظور تشخیص آرای معتبر از آرای نامعتبر به بازشماری رفته است. خانم نورستانی همچنان گفت که این روند مطابق به فیصله‌نامه‌های شماره 104 و 105 این کمیسیون با دقت کامل و رعایت احکام قانون، لوایح و طرزالعمل‌ها آغاز شده است.
با این حال، تیم انتخاباتی «دولت‌ساز» به رهبری محمد اشرف غنی نیز فیصله‌ی کمیسیون انتخابات مبنی به بازشماری و تفتیش آرای بیش از هشت‌هزار محل رأی‌دهی را قانونی خوانده و میگوید که روند بازشماری آرا را نظارت و از آن حمایت می‌کند.
جمال‌ناصر اصولی، از سخن‌گویان این تیم در صحبت با روزنامه اطلاعات روز گفت: «ما شمارش ارا و پروسه‌های دیگر قانونی کمیسیون را ستایش می‌کنیم و همرایش هستیم و نظارت می‌کنیم.»
نگرانی از تأخیر مجدد در اعلام نتایج ابتدایی
مسئولان کمیسیون انتخابات می‌گویند که اعلام نتایج ابتدایی انتخابات ریاست‌جمهوری که قرار بود در 27 میزان اعلام شود، به دلایلی چون مشکلات پوشش مخابراتی در روز انتخابات، عدم انتقال معلومات بیومتریکی از دستگاه‌ها به سرور در وقت معین، ختم جواز سرور شرکت درملوگ، اعتراضات و بسته‌کردن محل کاری از سوی تعدادی از ناظران نامزدان، دیررسیدن معلومات تجزیه و تحلیل‌شده رأی‌دهندگان از سوی شرکت درملوگ به تأخیر افتاد.
خانم نورستانی گفت که نگرانی‌هایی از تأخیر مجدد در اعلام نتایج ابتدایی نیز وجود دارد. او افزود که به دلیل بسته‌شدن تعدادی از دفاتر ولایتی کمیسیون توسط برخی از تیم‌های انتخاباتی، ممکن است نتیجه‌ی ابتدایی در 23 عقرب اعلام نشود. رییس کمیسیون انتخابات از تمام نامزدان و ناظران خواست که به این کمیسیون فرصت بازشماری آرا را بدهند تا نتیجه‌ی ابتدایی انتخابات به‌زودی اعلام شود.
تیم انتخاباتی «دولت‌ساز» نیز از کمیسیون می‌خواهد که روند بازشماری آرا را به‌طور «قانونی» پیش برده و نتایج ابتدایی انتخابات را هر چه زودتر اعلام کند. در مقابل اما تیم «ثبات و همگرایی» همچنان به «غیرقانونی» بودن روند بازشماری آرا تأکید دارد.
تیفا نیز میگوید یکی از میکانیزمی که به تأمین شفافیت در روند انتخابات کمک می‌کند، نظارت همه‌جانبه از سوی تیم‌های انتخاباتی و ناظران ملی و بین‌المللی است. سخن‌گوی این نهاد ناظر بر روند انتخابات میگوید: «در حال حاضر متأسفانه نظارت همه جانبه را این روند ندارد و نتیجه ای که از انتخابات بیرون میشه قابل قبول به تکت های انتخاباتی و مردم افغانستان نخواهد بود.»
تیفا در عین حال میگوید که هر گونه خلاف‌ورزی از قوانین می‌تواند انتخابات را به بحران برده و سناریوی 2014 را یک بار دیگر در کشور تکرار کند.
تنش بر سر بازشماری آرای بیش از هشت‌هزار محل رأی‌دهی پس از ان آغاز شد که شرکت درملوگ از یک میلیون و ۹۲۹ هزار و ۳۳۳ رأی بیومتریک‌شده، ۸۶ هزار و ۲۲۶ رأی را بی‌اعتبار تشخیص و قبل بر آن، ۱۳۷ هزار رأی را قرنطین اعلام کرد، شماری از تیم‌های انتخاباتی گفتند که روند تصفیه‌ی معلومات بیومتریک رأی‌دهندگان ناتکمیل مانده و حدود ۳۰۰ هزار رأی مشکوک و باطل باید از دور خارج و سقف واقعی رأی‌دهندگان مشخص شود.
این تیم‌های انتخاباتی و نهادهای ناظر تأکید داشتند تا تکمیل‌نشدن سقف رأی‌دهندگان رفتن به بازشماری بی‌معنا است. این جنجال‌ها پابرجا بود که کمیسیون انتخابات روز شنبه، ۱۸ عقرب روند بازشماری آرا را آغاز و اعلام کرد که براساس فیصله اعضای رهبری کمیسیون، هشت‌هزار و ۲۵۵ محل رأی‌دهی در ۳۴ ولایت بازشماری و تفتیش می‌شود.
پس از آغاز بازشماری، اعتراضات و انتقادها بیش‌تر شد و تیم‌های انتخاباتی به رهبری عبدالله عبدالله، گلبدین حکمتیار و رحمت‌الله نبیل رسما اعلام کرد که این کار کمیسیون غیرقانونی است و روند بازشماری را تحریم می‌کنند.