الجزیره
مترجم: جلیل پژواک
جنرال قاسم سلیمانی با موتر شیشه‌سیاه وارد میدان‌هوایی دمشق شد. چهار سرباز سپاه پاسداران انقلاب اسلامی وی را همراهی می‌کردند. آن‌ها کنار راه‌پله‌ای که به هواپیمای «ایرباس A320» شرکت هواپیمایی «شام وینگز» منتهی می‌شد، پیاده شدند. هواپیمای ایرباس عازم بغداد بود.
یک کارمند شرکت هواپیمایی شام وینگز که صحنه‌ی عزیمت سلیمانی و همراهانش را از دمشق به بغداد برای رویترز توصیف کرده، گفته که نه سلیمانی و نه محافظان وی، نام هیچ‌کدام در لیست مسافران این پرواز ثبت نشده بودند.
یک منبع امنیتی عراقی آگاه از تدابیر امنیتی برای سلیمانی، گفته که سلیمانی به‌دلیل نگرانی‌های روزافزون امنیتی، از استفاده از هواپیمای شخصی خود خودداری می‌کرد.
پرواز با هواپیمای مسافربری شام وینگز آخرین پرواز سلیمانی شد. راکتی که از یک پهپاد امریکایی شلیک شد، کاروان متشکل از دو موتر زرهی سلیمانی و همراهانش را هنگام خروج از میدان‌هوایی بغداد هدف قرار داد. سلیمانی و مردی که او را در میدان‌هوایی بغداد ملاقات کرد نیز کشته شد. او ابومهدی المهندس، معاون «نیروهای بسیج مردمی» عراق بود. نیروهای بسیج مردمی گروه چتر دولت عراق برای شبه‌نظامیان این کشور دانسته می‌شود.
دو مقام امنیتی عراق به رویترز گفته‌اند که تحقیقات دولت عراق درباره‌ی حمله‌ی پهپادی که جان این دو نفر را در سوم جنوری گرفت، دقایقی پس از حمله‌ی ایالات متحده آغاز شده.
دقایقی پس از حمله مأمورین «سازمان امنیت ملی» عراق میدان‌هوایی را «مهرولاک» می‌کنند و ده‌ها تن از پرسنل امنیتی میدان‌هوایی از جمله نیروهای پولیس، مأموران بررسی پاسپورت و افسران اطلاعاتی را مورد بازجویی قرار می‌دهند.
براساس مصاحبه‌های رویترز با دو مقام امنیتی عراق با اطلاعات مستقیم درباره‌ی تحقیقات دولت عراق، دو کارمند میدان‌هوایی بغداد، دو مقام پولیس و دو کارمند شرکت شام وینگز -که یک شرکت هواپیمایی تجاری خصوصی مستقر در دمشق است- تمرکز بازرسان در جریان تحقیق بر نحوه‌ی همکاری افراد مظنون به همکاری در داخل میدان هوایی دمشق و بغداد با ارتش امریکا برای کمک به ردیابی و یافتن موقعیت سلیمانی، بوده است.
درز اطلاعات
رهبری تحقیقات دولت عراق را «فالح الفیاض» به عهده دارد. او به‌عنوان مشاور امنیت ملی عراق و رییس نیروهای بسیج مردمی عراق خدمت می‌کند. نیروهای بسیج مردمی عراق در واقع مجرای هماهنگی بین بیش‌تر شبه‌نظامیان شیعه عراق است که بسیاری از آن‌ها از جانب ایران حمایت می‌شوند و روابط نزدیکی با سلیمانی داشتند.
یک مقام امنیتی عراق به رویترز گفته که بازرسان سازمان امنیت ملی عراق «نشانه‌های قوی مبنی بر این دارند که شبکه‌ای از جاسوس‌ها در میدان هوایی بغداد» اطلاعات امنیتی حساس در مورد سفر سلیمانی به بغداد را در اختیار ارتش ایالات متحده قرار داده‌اند.
این منبع گفته که دو کارمند امنیتی میدان‌هوایی بغداد و دو کارمند شام وینگز از جمله‌ی مظنونین هستند. دو کارمند شام وینگز یکی «یک جاسوس در میدان‌هوایی دمشق است و دیگری کارمند داخل هواپیما است.» این منبع گفته که بازرسان سازمان امنیت ملی عراق معتقدند که این چهار مظنون، که هنوز دست‌گیر نشده‌اند، اعضای شبکه‌ی کلان‌تری از مخبران‌اند که اطلاعات مربوط به سفر سلیمانی را به ارتش ایالات متحده رسانده‌اند.
دو مقام امنیتی عراق گفته‌اند که استخبارات سوریه در مورد دو کارمند شام وینگز تحقیق می‌کند. اداره امنیت عمومی سوریه به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخ نداده است.
«تیمی از مخبران»
یک مقام امنیتی عراق گفته که بازرسان امنیت ملی این کشور در حال تحقیق در مورد دو کارمند امنیتی میدان‌هوایی بغداد هستند. این دو کارمند عضو «اداره حفاظت از تأسیسات» عراق می‌باشند. این مقام گفته که «یافته‌های اولیه تیم تحقیقاتی بغداد نشان می‌دهد که اولین اطلاعات محرمانه در مورد سلیمانی از میدان‌هوایی دمشق» به ارتش ایالات متحده مخابره شده است. او افزوده: «وظیفه مخبران بغداد تأیید رسیدن هدف [یعنی سلیمانی] و ارائه جزئیات کاروان حامل وی بوده است.»
دفتر ارتباطات رسانه‌ای سازمان امنیت ملی عراق و همچنین نمایندگی عراق در سازمان ملل متحد در نیویورک، به درخواست‌ها برای اظهارنظر در این مورد پاسخ نداده‌اند.
وزارت دفاع امریکا از اظهارنظر درباره این‌که آیا مخبران امریکا در عراق و سوریه نقشی در حمله به سلیمانی داشته‌اند یا خیر، خودداری کرده است.
یک مقام امریکایی به شرط ناشناس‌ماندن هویتش به رویترز گفته که ایالات متحده روزها قبل تحرکات سلیمانی را از نزدیک زیرنظر داشت. با این‌حال، این مقام از ارائه جزئیات در مورد این‌که ارتش امریکا چگونه موقعیت وی را در شب حمله شناسایی کرده، خودداری کرده است.
یکی از مدیران شرکت هواپیمایی شام وینگز مستقر در دمشق، گفته که کارمندان این شرکت از اظهارنظر در مورد حمله یا تحقیقات در این مورد منع شده‌اند.
سخن‌گوی «اداره هوانوردی ملکی عراق» که میدان‌هوایی‌های این کشور را اداره می‌کند، از اظهارنظر درباره‌ی تحقیقات خودداری کرده، اما تحقیقات در مورد «حوادثی که شامل مقامات بلندپایه باشد» را امر عادی خوانده است.
آخرین لحظات سلیمانی
به گفته‌ی دو مقام میدان‌هوایی بغداد با استناد به کمره‌های امنیتی میدان‌هوایی، هواپیمای حامل سلیمانی حدود ساعت 12:30 صبح روز 3 جنوری در میدان‌هوایی بغداد به زمین می‌نشیند و جنرال سلیمانی و محافظان وی مستقیما از طریق یک راه‌پله به خروجی میدان‌هوایی می‌روند. المهندس او را در بیرون ملاقات می‌کند و سپس دو مقام سوار موتر زرهی اولی و محافظان سلیمانی سوار موتر زرهی دومی می‌شوند.
مقامات میدان‌هوایی بغداد می‌گویند که سپس این دو موتر زرهی به سمت جاده‌ی اصلی منتهی به خروجی میدان‌هوایی حرکت می‌کنند.
اولین موشک پهپاد امریکایی ساعت 12:55 صبح به موتر حامل سلیمانی و المهندس اصابت می‌کند. چند ثانیه بعد، موشک دومی موتر حامل محافظان سلیمانی را هدف قرار می‌دهد.
سلیمانی به‌عنوان فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملیات‌های مخفیانه را در خارج از مرزهای ایران پیش می‌برد و چهره‌ی کلیدی کارزار دیرینه‌ی ایران برای بیرون‌راندن نیروهای امریکایی از عراق بود.
سلیمانی سال‌ها مصروف اجرای عملیات‌های پنهانی و پرورش رهبران شبه‌نظامی در عراق برای گسترش نفوذ ایران و جنگ با منافع ایالات متحده بود.
روز شنبه رویترز گزارش داد که از ماه اکتبر 2019 به این‌سو، سلیمانی مخفیانه و از طریق گروه‌های شبه‌نظامی عراق، حملات گسترده‌ای را علیه نیروهای امریکایی مستقر در عراق راه‌اندازی کرده بود. او برای انجام این حملات سلاح‌های پیشرفته را در اختیار شبه‌نظامیان عراق قرار داده بود.
حمله به جنرال سلیمانی خشم گسترده‌ای را در ایران برانگیخت و جمهوری اسلامی وعده‌ی انتقام داد. ایران روز چهارشنبه با راه‌اندازی حمله‌ی موشکی بر دو پایگاه نظامی ارتش عراق که سربازان امریکایی در آن مستقر هستند، به قتل سلیمانی واکنش نشان داد. در این حمله به پرسنل امریکایی یا عراق آسیبی نرسیده است.
مقامات امنیتی عراق گفته‌اند که در ساعات پس از حمله به سلیمانی، بازرسان امنیت ملی عراق تمام تماس‌ها و پیام‌های دریافتی کارمندان شیفت شب میدان‌هوایی را برای یافتن سرنخ در مورد این‌که چه کسی ممکن است به امریکا در مورد سفر سلیمانی اطلاع داده باشد، بررسی کردند. این دو منبع گفته‌اند که مأموران امنیت ملی عراق کارمندان امنیتی میدان‌هوایی و کارمندان شرکت شام وینگز را ساعت‌ها مورد بازجویی قرار دادند.
یکی از کارمندان امنیتی میدان‌هوایی می‌گوید که مأموران امنیت ملی برای 24 ساعت او را تحت بازجویی قرار دادند، ساعت‌ها وی را در مورد این‌که قبل از فرود هواپیمای حامل سلیمانی با چه کسی صحبت کرده یا پیام داده، سوال‌پیچ کردند و پرسیدند که آیا کدام «درخواست عجیب» مرتبط به پرواز دمشق دریافت کرده است یا خیر. او می‌گوید که مأموران امنیت ملی تلفن همراه وی را گرفته‌اند.
او می‌گوید: «آن‌ها یک میلیون سوال از من پرسیدند.»