هشت روز تا پایان دوره‌ی رسیدگی به شکایت‌های استینافی و «استثنایی» نتایج ابتدایی انتخابات ریاست‌جمهوری باقی مانده است. اکنون مسئولان کمیسیون مستقل رسیدگی به شکایات انتخاباتی می‌گویند که در مورد شکایات «استثنایی» تا دو روز دیگر تصمیم گرفته خواهد شد.
همچنان براساس معلومات کمیسیون مستقل رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی، تا کنون این کمیسیون، از میان شش‌هزار و 300 شکایت استینافی، 992 شکایت در 21 ولایت را بسته‌بندی کرده است. از این میان تا کنون مشخص شده است که 912 شکایت مربوط به تخلف و 66 شکایت مربوط به جرایم انتخاباتی است. این شکایت‌ها اکنون در مرحله‌ی بررسی قرار گرفته است.
زرمینه حقجو کاکر، سخن‌گوی کمیسیون مستقل رسیدگی به شکایات انتخاباتی می‌گوید تا دو روز دیگر تمام شش‌هزار شکایت بسته‌بندی و در مرحله‌ی بررسی قرار خواهد گرفت. پس از بررسی، شکایت‌های استینافی تحلیل و سپس فیصله‌ی نهایی در مورد آن ابلاغ خواهد شد.
خانم کاکر گفت که تا کنون در مورد شکایت‌های ثبت‌شده هیچ فیصله‌ای نشده است. براساس معلومات سخن‌گوی کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی، شکایت‌های دسته‌بندی شده مربوط به ولایات زیر می شود: کاپیسا، لوگر، لغمان، پنجشیر، بامیان، غزنی، کنر، نورستان، بدخشان، کندز، سمنگان، بلخ، سرپل، غور، دایکندی، ارزگان، زابل، فاریاب، هرات، فراه و نیمروز. به گفته‌ی خانم کاکر، شکایت‌های دیگری هم مربوط این ولایات وجود دارد که تا هنوز بسته‌بندی نشده و در مرحله‌ی بررسی قرار نگرفته است.
سخن‌گوی کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی می‌گوید که تا دو روز دیگر این کمیسیون فیصله‌هایش را در مورد شکایات استثنایی و جنجالی روی 300 هزار رای اعلام خواهد کرد. خانم کاکر گفت که این شکایات در سه بخش قرار گرفته است. مراحل بررسی آن در کمیسیون مرکزی تمام شده و تصامیم در مورد آن تا دو روز دیگر اعلام خواهد شد.
محمدقاسم الیاسی، منشی و سخن‌گوی این کمیسیون نیز روزپنج‌شنبه (۱۰ دلو) در یک نشست خبری گفته بود که فیصله‌های این کمیسیون در مورد حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد قضایای استینافی و استثنایی در جریان این هفته اعلام خواهند شد.
آقای الیاسی گفته بود: «قضایای مانند ۱۰۲ هزار رأی، ۱۳۷ هزار رأی، دوهزار و ۴۲۳ محل و قضیه‌ی تفاوت آرا میان ریزلت‌شیت و معلومات بیومتریک از یک تا پنج از قضایای مهم است که روی میز کمیشنران این کمیسیون قرار دارد و تصامیم در مورد آن در هفته‌ی آینده اعلام خواهد شد.»
روند رسیدگی به شکایت‌های استینافی در یک دلو آغاز شد. در این روند به بیش از شش هزار شکایت استینافی مربوط به 29 ولایت در برابر تصمیم‌های دفاتر ولایتی کمیسیون شکایات انتخاباتی رسیدگی خواهد شد. براساس تصامیم دفاتر ولایتی این کمیسیون، در مرحله‌ی اول رسیدگی به شکایات، بیش از پنج‌هزار محل در 21 ولایت به باز شماری رفت. آرای 109 محل باطل شد همچنان براساس فیصله‌ی دفاتر ولایتی کمیسیون مستقل رسیدگی به شکایات انتخاباتی، بیش از نه‌هزار و ۸۰۰ شکایت رد شد. دفاتر ولایتی این کمیسیون ۱۱۱ شکایت را استثنا قرار داد و در مورد آن هیچ فیصله‌ای نکرد و آن را به دفتر مرکزی واگذار کرد.
نگرانی نهادهای ناظر
پس از اعلام فیصله‌های دفاتر کمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی، شماری از نهادهای ناظر از میزان دقت کار این کمیسیون با توجه به حجم زیادی از شکایات و حساسیت موضوع ابراز نگرانی کردند. یوسف رشید، رییس بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه‌ی افغانستان به اطلاعات روز گفته بود که دفاتر ولایتی کمیسیون در رسیدگی به بیش از 16 هزار شکایت، از مسایل جدی و حساس به‌گونه‌ی سطحی گذشته و برخورد جدی نکرده است. آقای رشید گفته بود که در برابر این تصامیم دوباره حجم زیادی از شکایات استینافی ثبت خواهد شد که دفتر مرکزی کمیسیون را دوباره با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد کرد.
اکنون نیز آقای رشید به این باور است که تصمیم‌های دفتر مرکزی کمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی با در نظرداشت حجم زیاد از شکایات استینافی و حساسیت موضوع عاری از جنجال و مشکلات نخواهد بود. او گفت که فیصله‌ی این کمیسیون در مورد شکایات استثنایی می‌تواند راهبردی باشد و تصمیم‌ها در مورد بیش از شش‌هزار شکایت را آسان کند. به گفته‌ی آقای رشید بیش‌ترین شکایت استینافی در مورد شکایات استثنایی و 300 هزار رای جنجالی ثبت شده است. اما به باور آقای رشید، با توجه به موضع‌گیری‌های متفاوت و جدی دسته‌های انتخاباتی پیشتاز، نگرانی از این وجود دارد که تصامیم کمیسیون مستقل رسیدگی به شکایات بدون جنجال پذیرفته نشود.
مسئولان کمیسیون شکایات انتخاباتی می‌گویند که بیش‌ترین شکایت استینافی در مورد آرای باطل‌شده، 300 هزار رای جنجالی و استثنایی و در مورد محلات برای بازشماری ثبت شده است. سخن‌گوی این کمیسیون گفت که که رسیدگی و فیصله در مورد این شکایات بر نتایج انتخابات تأثیر خواهد گذاشت.
رییس بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه‌ی افغانستان نیز به این باور است که تصمیم‌های کمیسیون به‌خصوص در مورد شکایات استثنایی و 300 هزار رای جنجالی همچنان حساس و بر نتایج انتخابات تأثیرگذار خواهد بود. آقای رشید می‌گوید تصمیم در مورد شکایات استثنایی و 300 هزار رای جنجالی 80 تا 90 درصد شکایات استینافی را نیز شامل شود. او گفت که این کار روند رسیدگی به تقریبا شش هزار شکایت را آسان خواهد کرد: «در غیر آن رسیدگی به حجم زیاد شش هزار شکایت به کار کمیسیون در زمان محدود امکان ندارد و به کار کمیسیون همانند دفاتر ولایتی آن صدمه خواهد دید.»
انتخابات ریاست‌جمهوری در ششم میزان برگزار شد. نتایج ابتدایی این انتخابات پس از جنجال‌ها و موضع‌گیری‌های متفاوت شماری از دسته‌های انتخاباتی در شروع زمستان اعلام شد. با توجه به جنجال‌های زیادی میان شماری از دسته‌های انتخاباتی، حجم زیادی از شکایات نیز در برابر آن ثبت شد. در مرحله‌ی اول رسیدگی به شکایات دفاتر ولایتی کمیسیون به بیش از 16 هزار شکایت رسیدگی کرد.