http://kabuljan.af/
سه سال پیش، سهراب غیرت تصمیم گرفت یک شبکهی اجتماعی برای افغانها راهاندازی کند. سهراب هدفش این بود تا از طریق شبکهی اجتماعی، افغانها را با هم پیوند دهد. به باور سهراب، سالهای جنگ بسیاری از افغانها را از وطن آواره کرده است. او برای اینکه دوباره افغانها را به خانهی مشترک دعوت کند و رنج آوارگی را کاهش دهد، شروع به کُدنویسی کرد. گیر مانده بود که نام شبکه را چه بگذارد. چیزهای زیادی در ذهنش رفت و آمد داشتند. شاید پامیر، هندوکش، بلخ یا شاید هم بامیان؛ اما در نهایت تصمیم گرفت نام این شبکه را «کابل جان» بگذارد. کابل، پایتخت کشور و مرکز تغییرات در کشور است. کابل، جان شهروندان افغان است و روح کشور. از سالهای دور هجوم نیروهای متخاصم به کابل، کابل را بیجان کرده است. اکنون کسی باید طرح نو دراندازد و به کابل دوباره جان بخشد. جانِ کابل در جانِ شهروندانش جاری است. هرگاه افغانها جان داشتند، کابل نیز جاندار میشود. سهراب با این امید کارش را آغاز کرد و معلوم است که رنج بیشماری را نیز تحمل کرد. کابل جان ساخته شد. شاید سهراب تنها کسی بود که از این ماجرا خبر داشت. خودش روزِ چندبار کلیک میکرد، سر و رویش را تمیز میکرد، چیزهایی اضافه میکرد و چیزهایی را کم. گیر مانده بود که چهگونه و از چه طریقی افغانها را دعوت کند تا حساب کاربری در شبکهی اجتماعی «کابل جان» باز کنند. از روزهایی که تنها خودش از شبکه بازدید میکرد، تا امروز بالای 200 هزار نفر در «کابل جان» حساب کاربری دارند. سهراب در سال 2009 کارش را آغاز کرد. آن زمان دانشجوی دورهی ماستری روابط بینالملل در دانشگاه مسکو بود. همزمان اتشهی تجارتی افغانستان در مسکو نیز بود. اما «کابل جان»!
در اول شاید اینطوری به نظر آید که «کابل جان» یک طرح دزدی شده یا کاپیبرداری شده از فیسبوک است. اما سهراب غیرت میگوید که این شبکه ویژگیهای خاص خود را دارد. بارگیری سریع با کمترین سرعت انترنت، یکی از ویژگیهای کابل جان است که در افغانستان بهخوبی کار میکند. ترجمهی متن چت به صورت آنلاین، از دیگر ویژگیهای این شبکه است. امکانات گفتوگوهای صوتی و تصویری، از دیگر امکانات اضافه شده در این شبکه است. آنهایی که علاقه به بازیهای آنلاین دارند نیز بیبهره نخواهند ماند. پانزده اپلیکشن بازی آنلاین، همین حالا در شبکهی کابل جان فعال اند. امکان ایجاد آلبوم عکس- همان چیزی که خودم خیلی دوست دارم به عنوان یک خبرنگار روزانه عکسهایی از کابل بگیرم و در یک آلبوم با دیگر افغانها شریک کنم- نشر ویدیو، موسیقی و ایجاد گروه از دیگر ویژگیهای بارز این شبکه اند. یک امکان خیلی خوب برای نویسندگان نیز وجود دارد. امکان ایجاد وبلاگ به کاربران کابل جان این اجازه را میدهد که مطالب خود را ویرایش، چپچین یا راستچین، ضخیم کردن عنوان و در نهایت، جاستیفای کنند. سهراب میگوید: «تعداد کاربران شبکهی اجتماعی«کابل جان»، به بیش از 200 هزار نفر (دختران و پسران) رسیده است. کاربران از اینکه حالا افغانستان یک شبکهی اجتماعی برای خود دارد، استقبال گسترده کردهاند و برای همین، به تعداد کاربران هر روز افزوده هم میشود. در حال حاضر «کابل جان» از ویژگی های بیشتری حتا نسبت به شبکههای اجتماعی بزرگ و قدرتمندی مانند فیسبوک برخوردار است. این مسئله باعث فراگیری ما شده و حالا حتا شهروندان دیگر کشورها؛ مانند آذربایجان، تاجیکستان، ازبکستان، ایران و… در «کابل جان» ثبت نام و عضو شدهاند».
سهراب میگوید که شبکهی اجتماعی «کابل جان» از استاندارهای امنیتی بالایی برخوردار است. سه معیار رایج امنیتی در شبکهی کابل جان وجود دارند؛ SSH Secure Shell ، TCP-соединений ، (Data Security Standard (PCI DSS. استفاده از این سه استاندارد امنیتی، از خطراتی چون «هک» جلوگیری میکند. از طرفی، «کابل جان» از هیچ سرور کرایهای استفاده نمیکند و تمام سرورهایی که برای این شبکهی اجتماعی بهکار برده میشوند، خریداری شدهاند. شبکهی اجتماعی کابل جان، «فایروال» مخصوص بهخود را هم دارد، که توسط برنامهنویسان ما نوشته شده است. تابهحال چندین مرتبه از طرف کشورهای چین و پاکستان به «کابل جان» حمله شده و چون «کابل جان» از استاندارهای امنیتی معتبر برخوردار است، از این حملات جلوگیری شده است. طبق گفتههای سهراب، اطلاعات درج شدهی هر کاربر در شبکهی اجتماعی کابل جان، کاملا محرم خواهند بود و امکان هک شدن آن بسیار کم است. او میافزاید: «محرم بودن اطلاعات درج شدهی هر کاربر، ضمانت و یکی از اولویتهای کابل جان است». در شبکههای اجتماعی مشهوری مانند فیسبوک و تویتر تابهحال میلیونها نفر هک شدهاند، ولی در کابل جان تابهحال اگرچه خیلیها تلاش کردهاند، اما کسی موفق به هک کاربران نشده است.
آغازگر شبکهی اجتماعی «کابل جان» یک شخص بود. بعد از افزایش روزبهروز کاربران، اکنون یک تیم مشخص روی این شبکه کار میکنند. این شبکه در حال حاضر از طرف تاجران بخش خصوصی افغانستان حمایت مالی میشود. بیشترین کمک را آقای کمال نبیزاده پرداخت میکند. سهراب میگوید که با گسترش این شبکه، نیاز به یک سرمایهگذار خواهند داشت تا بتوان خوبتر و با امکانات بهتر کار کرد. از سهراب میپرسم که چه برنامههایی برای گسترش این شبکه دارد؟ او میگوید: «شبکههای اجتماعی، ساختاری است که با خاک مشترک، منطقه، ارزشهای فرهنگی، ملی، رسم و رواجها، دیدگاهها و زبان مشترک همگونی دارند. برای یک کاربر آسان خواهد بود در جایی برای خود همصحبت پیدا کند که کاربران دیگر، ارزشها و دین او را دارند و به زبانی صحبت میکنند که خودش صحبت میکند. تلاش ما، ایجاد و فراهمآوری تمام امکانات مورد نیاز کاربران در «کابل جان» است. تعداد زیادی از کاربران درخواست «اپلیکیشن» را دارند. لذا تیم ما در حال حاضر در صدد فراهمآوری یک اپلیکیشن مناسب برای اندروید است. ایجاد اپلیکیشن در سه مرحله انجام خواهد شد: یک، آلفا ورژن که از طریق سرورهای آیپیآی کاربران را متصل می کند. دو، بیتا ورژن که کاربران میتوانند آن را از برنامهی «گوگل پلی» دانلود و دریافت کنند. سه، ورژن نهایی که کاربران با اپلیکیشن میتوانند به تمام خدمات انترنتی که امروز وجود دارند، حتا با انترنتی ضعیف، دسترسی داشته باشند. پس از آن اپلیکیشن «کابل جان» به دیوایسهای اپل هم دسترسی خواهد داشت. البته حتا الان هم ورژن موبایل «کابل جان» از طریق تیلفون، تبلت، اندروید و اپل برای استفاده در اختیار کاربران گذاشته شده است. از جملهی دیگر خواستهای کاربران، بازیهای آنلاین است. افزایش زبانها (ازبکی، ترکی، عربی، تاجیکی و…) در «کابل جان» نیز از دیگر برنامههای ماست. کابل جان تصمیم دارد تا در ماههای آینده یک جشن افتتاحیه را نیز برگزار کند. پیش از این من در صدد برگزاری یک کنفرانس بودم؛ اما چون بعضیها از این طرح کابل جان استفاده کردند و جوابی نداد، ما یک جشن افتتاحیه به همراه کنسرت را برگزار خواهیم کرد».
هماکنون شبکهی اجتماعی کابل جان با زبانهای فارسی، پشتو، انگلیسی و روسی فعالیت میکند. به دلیل کمبود امکانات و ضعیف بودن انترنت، تیم شبکهی کابل جان نتوانسته است سرویسدهی اصلی آن را در افغانستان ایجاد کند. از اینرو، پایگاه اصلی این شبکه در روسیه میباشد. سهراب در این زمینه میگوید: «متأسفانه یکی از مشکلات کنونی افغانستان، نبود انترنت پرسرعت است و انترنت ضعیف افغانستان، جوابگوی سرورهای پروژههایی چون «کابل جان» نیست. کشورهای همسایهی افغانستان نیز تقریبا انترنتی مشابه افغانستان دارند. بنابراین، در حال حاضر سرورهای «کابل جان» در روسیه، نزدیکترین کشور به افغانستان گذاشته شدهاند. اما با این همه، بهزودی تعدادی از سرورهای «کابل جان» در ولایتهای کابل، هرات و بلخ نیز گذاشته خواهند شد».