آمار مبتلایان به بیماری کرونا در افغانستان از مرز 9 هزار نفر گذشته و آمار ثبت موارد مثبت کاهش نیافته است. در اخرین مورد در یک شبانهروز آزمایش بیش از 500 نفر به ویروس کرونا مثبت تشخیص شده است. وزارت صحتعامه گفته که افغانستان روزهای سختی را در پیش دارد. شکی وجود ندارد که با افزایش شیوع کرونا، سیستم بهداشت و درمان کشور فلج خواهد شد. وزارت صحتعامه در آخرین نشست خبری گفته که اکثر بیمارستانهای پایتخت اشباع شده و میزان مرگومیر بیماران نیز افزایش یافته است. آمار مبتلایان در 12 روز گذشته بیش از دو برابر شده است. این یعنی شیوع ویروس بهشدت در حال افزایش است. شکی وجود ندارد که این وضعیت پیوند دارد با بیپروایی شهروندان نسبت به خطر کرونا. بهویژه در دو هفته گذشته مردم به رفع خودخواسته قرنطینه روی آوردهاند. با آنکه دولت هیچ تصمیمی در مورد رفع قرنطینه نگرفته، اما مردم محدودیتها را نادیده گرفتهاند.
افزایش موارد مثبت افراد مبتلا به ویروس کرونا در کشور و بیاعتنایی مردم به قرنطینه و محدودیت گشتوگذار، نگرانیهای زیاد به بار آورده است. شماری از شهروندان کشور در آستانه فرا رسیدن عید فطر برای تهیه نیازمندیهای عیدی به بازارها هجوم بردهاند و نگرانیها را از شیوع ویروس در میان شهروندان بیشتر کرده است. این مشکل در شهرهایی که شیوع ویروس کرونا در آن زیاد است، بیشتر از هر جای دیگری به چشم میخورد. بهعنوان مثال شهرهای کابل و هرات که به ترتیب بیشترین آمار بیماران کووید 19 را دارد، بازارها در آستانه عید شلوغ و کمترین موارد پیشگیرانه در آن مراعات نمیشود. چشمدیدها و آنچه در سطح شهر دیده میشود، نشان میدهد که متأسفانه همچنان فعالیتها جاری است و شبوروزهای عید امسال با سالهای گذشته تفاوتی ندارد.
خطر کرونا در افغانستان جدی است. جدینگرفتن آن شهامت نیست، رفتن به استقبال مرگ است. در دورهی شیوع ویروس کرونا تجلیل از عید و دید و بازدیدهای عیدی به روش سالهای گذشته میتواند مصیبت را به خانهی بسیاریها ببرد. عاقلانه نیست که در شرایط خطر همچنان شهروندان به بیاعتنایی خود ادامه دهند. همه میتوانند با ماندن در خانه به عزیزانشان سلامتی عیدی دهند. ادامهی بیپروایی و گشتوگذار در روزهای عید به یکبارگی شیوع ویروس کرونا را وارد مرحله خطرناکتری خواهد کرد. فرهنگ گشتوگذار عیدی در افغانستان مملو از برخوردهایی است که مساعد برای انتقال ویروس کرونا است: معمولا شهروندان در دید و بازدیدهایشان دست میدهند؛ روبوسی میکنند؛ همدیگر را به آغوش میکشند و به خانه چند نفر از دوستان و نزدیکان سر میزنند که همه خلاف دستورالعملهای صحی و راههای اصلی انتقال ویروس کرونا است.
حکومت تردد در روزهای عید را در کابل ممنوع کرده است. لازم است نهادهای مسئول آن را عملی کنند. نباید مدیریت گشتوگذار در روزهای عید به سرنوشت برنامههایی که قبل از این حکومت برای محدودیت گشتوگذار روی دست گرفته بود، گرفتار شود. برنامه قرنطینه حکومت تا کنون هیچگاهی کامل اجرا نشده است. از طرف دیگر، مسأله تنها کابل نیست. مدیریت روزهای عید و محدودیت گشتوگذار در شهرهای دیگر نیز نیاز است. هجوم شهروندان در آستانه روزهای عید به بازار، نشاندهنده این است که همه برای تجلیل از عید و رفتوآمد آمادگی گرفتهاند. معنایش این است که مردم آماده نیستند قرنطینه خانگی را رعایت کنند. برای همین برخوردهای سختگیرانه حکومت بیش از هر زمان دیگری احساس میشود.