ورته مهال د ارزګان د لېرې پرتو سیمو خلک بیا د یاد روغتایي مرکزونو د جوړیدو هرکلی کوي او وایي، چې د دې روغتیایي مرکزونو جوړیدو سره به یې تر ډیره ستونزې حل شي.
دوی همدا راز زیاته کړې چې د یادو روغتیايي مرکزونو لپاره درمل، روغتیايي پرسونل او نور اړین وسایل هم برابر کړي دي، چې څه باندې درې میلیونه افغانۍ لګښت پرې راغلی دی.
د لکڼو، چرګوټي، غازي اباد، تريزو، هارون خېلو، بټۍ تاڼې، تنګي، خلبيسات، علي شير، نادرشاه کوټ او سوراک هغه روغتيايي مرکزونه دي چې روغتيايي خدمات نه لري او خلک يې د فعالېدو غوښتنه کوي.
د هېلګل درې اوسېدونکي وايي، په ځلونو یې د روغتیايي ستونزو د حل لپاره په دغه ولایت کې د طالبانو ځايي چارواکو ته خپل شکایتونه کړي، خو په خبره یې هغوی یوازې په ژمنو تېر ویستلي دي.
په دغه ولايت کې د نورو عامه خدمتونو ترڅنګ جګړو روغتيايي سيستم هم سخت زيانمن کړی دی او خلک يې له روغتيايي خدمتونو څخه بې برخې شوي دي.
د اطلاعات روز د معلوماتو له مخې په دې ولايت کې د يادو برخو سربېره ډېری د اکسرې کلينيکونه، لابراتوارونه او د درملو عمده پلورنځي هم د روغتيا وزارت او اړوندو صحي ادارو له خوا د فعالیت مجوز کارټ يا سرټېفېکټ نه لري.
د کندهار ولايت د لېرې پرتو سيمو نږدې ۹۵سلنه وګړي د خپلې درملنې لپاره کندهار ښار کې ميرويس حوزوي روغتون ته مراجعه کوي.
ځایي اوسیدونکي وايي، له تېرو دوه نيمو مياشتو راهيسې په روغتيايي مرکزونو کې د درملو نشت له ستونزو سره مخ کړي او اړ دي چې د درملنې لپاره د کندهار ښار روغتونونو ته مراجعه وکړي.
د هلمند د مارجې ولسوالۍ په روغتیایي مرکز کې یوه روغتیاپاله ملالۍ (مستعار) وایي، چې د کم معاش او د محرم د جبري کیدو له کبله اړه ده چې خپله دنده پریږدي.
د هلمند ولايت لپاره د طالبانو د عامې روغتيا ریيس ډاکټر سيد احمد سعيدي وايي، چې هغه خصوصي درملتونونه او او معاینه خانې چې جوازونه یې نه درلودل او غیر قانوني وو، تړلي او لا هم دغه لړۍ دوام لري.