د یوناما د راپور له مخې، یو شمیر ښځو د دوی حقونو په برخه کې له پرمختګ پرته د طالبانو په رسمیت پېژندل د ښځو پر انسانیت او د انسان پر کرامت برید بللی او د اندېښنې په څرګندولو سره يې له نړيوالې ټولنې غوښتي، چې طالبان دې تر هغو په رسميت نه پېژني، چې بشري حقونه يې په بشپړه توګه نه وي تامين شوي.
امیري نن (شنبه، ۲۱ د سلواغې) پر ايکس په خپله پاڼه په يوه پیغام کې ليکلي، چې د فرمان تر عنوان لاندې چې کوم اقدامات ترسره کېږي ، سپکوونکي دي او پر ښځو، نجونو او کورنيو ويجاړوونکې اغېزې لري.
د معترضو ښځو خوځښتونو په دې ليک کې ويلي، چې د طالبانو د باصلاحيته مخالفينو د استازو حضور ته د هر ډول نه پاملرنې په صورت کې به د دې غونډو پايلې د افغانستان خلکو ته د منلو وړ نه وي او د بشري حقونو او د ښځو د حقونو وضعيت به نور هم بدتر کړي.
يوې معترضې ښځې وحيدې اميري هم پر ايکس په خپله پاڼه د ښځو نيول «اختطاف» بللی او ويلي يې دي چې د طالبانو ظلم او ستم دردناک او وحشتناک دی.
په خوست کې يوه برخه ښځې چې په خپل شخصي لګښت د لاسي صنايعو په کاروبار بوختې دي، د بازار له نشتون شکايت کوي او وايي، د توليداتو لپاره يې پيرېدونکي کمرنګه او هټۍ وال يې هم په مناسبه بيه ترې نه پیري.
اميري يادونه کړې چې د افغانستان ښځې او نجونې خپل هيواد ته د ډاکټرې، انجينرې، عالمې او نورو حرفو د ماهرې په توګه د خدمت کولو له حق څخه محرومې شوې دي.
په همدې حال کې د ملګرو ملتونو د کډوالۍ سازمان هم ويلي، چې د ۱۱ روغتيايي کورونو د جوړولو چارې يې ۸۰ سلنه مخ ته وړې دي.
د افغانستان د بشر حقونو فعالانو د ملګرو ملتونو له امنيت شورا هم غوښتي چې د جنسيت او قوميت له مخې د جناياتو په ګډون دې بشر ضد جنايتونو ته چې «د طالبانو له لوري کېږي رسيدګي وکړي او نړیوالې جزايي محکمې ته دې راجع کړي».
اميري ليکلي: «نړيواله ټولنه بايد د افغان ښځو او نجونو لپاره په ټولو کچو د رسمي زده کړو او درسي برنامو د حق څخه د ملاتړ په برخه کې یوځای پاتې شي.»
له ديني نصوصو د طالبانو تعبير په خپل ذات کې يوازينی دی، نه يوازې دا چې په اسلامي نړۍ کې د مسلمانانو لوی ديني ښوونيز مرکزونه يې تاييد نه کوي، بلکې په تاريخي توګه هم که د مسلمانانو واکمنيو ته وکتل شي، نو د «حجاب» په څېر چارو کې خلکو ته سزا نه ده ورکړل شوې.