سازمان ملل، رفیق افغانستان در لحظه‌های خطر

اکنون در بن‌بست سیاسی انتخاباتی، چشم همگان به سازمان ملل متحد و دیگر میانجی‌گران بین‌المللی معتبر دوخته شده است. تیم اصلاحات و هم‌گرایی روابط خود را با نهادهای انتخاباتی قطع و گفته است که به صداقت دولت افغانستان و کمسیون‌های انتخاباتی در حل عادلانه‌ی جنجال پیش آمده بر سر نتایج انتخابات باور ندارد. از این‌رو عملا شمارش و اعلان نتیجه‌ی انتخابات از روند عادی و داخلی‌اش خارج شده و فعلا مدیریت این وضعیت و بازگرداندن پروسه به مسیر اصلی‌اش از اختیار دولت افغانستان و کمسیون‌های انتخاباتی خارج شده است. با توجه به موقف دسته‌ی اصلاحات و هم‌گرایی مبنی بر مداخله‌ی سازمان ملل متحد در روند جنجالی اعلان نتایج انتخابات، اکنون به نظر می‌رسد این نهاد تنها مرجعی است که در این خصوص می‌تواند نقش مؤثری را ایفا کند. رییس جمهور کرزی نیز از این درخواست استقبال کرده و سازمان ملل متحد نیز برای ایفای این نقش اعلام آمادگی کرده است. از دو روز گذشته بدین‌سو دفتر نماینده‌ی خاص سرمنشی ملل متحد در افغانستان تماس‌ها و مذاکرات فشرده‌ای را با هردو تیم انتخاباتی، حکومت افغانستان و نهادهای انتخاباتی آغاز کرده است. یان کوبیش در طی چند‌روز اخیر چندین بار با د‌کتر عبدالله عبدالله و حاجی محمد محقق، از رهبران دسته‌ی اصلاحات و هم‌گرایی دیدار و ملاقات نمود و همین‌طور با مسئولان نهادهای انتخاباتی و رییس جمهور کرزی و رهبران تیم تداوم و تحول برای یافتن راه‌حل معقول و قابل قبول صحبت کرده است. در حال حاضر نماینده‌ی خاص سرمنشی ملل متحد موفق شده است که روند اعلان نتایج قسمی انتخابات را به تعویق انداخته و دو طرف را به خویشتن‌داری و شکیبایی برای حل منصفانه‌ی این قضیه بیش‌تر ترغیب کند.

وضعیت سیاسی کشور پیچیده به نظر می‌رسد. اگر نگوییم که دو تیم رقیب در آستانه‌ی یک مواجهه‌ی نظامی و خشونت‌بار قرار گرفته‌اند، حداقل می‌توان گفت که دو‌طرف در حال آماده شدن چنین مواجهه‌ای هستند. هواداران و متحدان سیاسی دو تیم بارها در نقاط مختلف افغانستان با هم‌دیگر درگیر شده که با به‌جا گذاشتن کشته و زخمی به پایان رسیده است و میزان تهدید و هشدار‌های دو‌طرف هر‌روز بیش‌تر از پیش در گوش‌ها می‌پیچد. با گذشت هر روز از این وضعیت، لحن کلام و صحبت رهبران و سخن‌گویان دو تیم آتشین، خصمانه و عقده‌مندانه شده و فاصله‌ها میان دو‌طرف بیش‌تر از پیش افزایش می‌یابد. هم اکنون با سلب اعتماد دسته‌ی اصلاحات و هم‌گرایی از نهادهای انتخاباتی و دولت افغانستان، عملا راه‌ها و پل‌های ارتباطی برای حل این بن‌بست تخریب شده و مدیریت این بحران از دست دولت افغانستان خارج شده است.

از این‌رو، سازمان ملل متحد بهترین گزینه‌ی میانجی در حل بن‌بست سیاسی موجود در کشور پنداشته می‌شود. سازمان ملل متحد به عنوان با‌اعتبار‌ترین نهاد بین‌المللی برای تمامی طرف‌های این قضیه از اعتبار و احترام بیش‌تری برخوردار است و با توجه به تجربه‌ی روشن و پر‌ثمر این نهاد در میانجی‌گری سیاسی در منازعات داخلی افغانستان در چند‌‌دهه‌ی گذشته، اعتماد و انتظار از این نهاد بیش‌تر از هرکس‌ دیگری است. سازمان ملل متحد در فصل‌های خطر و روزهای دشوار‌، یار و همراه مردم افغانستان بوده و در سخت‌ترین شرایط در کنار مردم افغانستان بوده و با نقش‌آفرینی‌های مؤثر و مثبت خود، در رهایی مردم افغانستان از وضعیت‌های خطرناک نقش برجسته‌ای داشته است. همین نظام سیاسی موجود و روند سیاسی جاری در کشور نتیجه‌ی ابتکارات و برنامه‌های سازمان ملل متحد است و در دوازده سال گذشته نیز این نهاد حضور مؤثری را در کشور داشته است. از این‌رو، این نهاد می‌تواند نقش جدی و مؤثری را در حل بن‌بست سیاسی موجود بازی کرده و باید دولت افغانستان و نهادهای انتخاباتی از ایفای نقش این نهاد حمایت کرده و در حل بن‌بست سیاسی موجود با این نهاد و سایر میانجی‌گران بین‌المللی قابل قبول دو‌طرف همکاری صادقانه کند. سازمان ملل نمی‌تواند بدون حمایت دولت افغانستان در این قضیه نقش مؤثر ایفا کند. حمایت دولت افغانستان و همکاری صادقانه‌ی نهادهای انتخاباتی با این نهاد در حل بحران موجود بسیار حیاتی است.