حکومت افغانستان از تکمیلشدن روند رهایی 400 زندانی «خطرناک» گروه طالبان و «احتمال» آغاز اولین دور مذاکرات دولت افغانستان با این گروه در هفته‌‌‌ی پیشرو خبر میدهد. در همین حال، نتایج یک نظرسنجی نشان میدهد که 85.6 درصد مردم افغانستان به نتایج گفتوگوهای دولت با طالبان «خوشبین»اند.
عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی که روز (پنجشنبه، 6 سنبله) در یک نشست انستیتوت مطالعات صلح و جنگ که به هدف رونمایی «دومین نظرسنجی صلح مردم افغانستان» در کابل برگزار شده بود، گفت: «با اطمینان نسبی گفته می‌توانم که هفته آینده مذاکرات بین‌الافغانی شروع خواهد شد.»
آقای عبدالله همچنان گفت که اعضای هیأت مذاکره‌کننده دولت افغانستان در مورد گفتوگوهای صلح دیدگاه واحد داشته و برای آغاز گفت‌‌وگوها «آمادگی کامل» دارند.
رییس شورای عالی مصالحه ملی میگوید که امروز (شنبه، 8 سنبله) نشستی با حضور اعضای هیأت گفت‌‌وگوکننده‌‌‌ی دولت افغانستان برای توحید بیش‌تر دیدگاه‌‌‌ها در مورد گفتوگوهای صلح در کابل برگزار خواهد شد.
در همین حال، وزارت امور خارجه کشور از تکمیلشدن روند رهایی 400 زندانی «خطرناک» گروه طالبان در هفته‌‌‌ی پیشرو و آغاز فوری مذاکرات خبر میدهد.
محمدحنیف اتمر، سرپرست وزارت امور خارجه کشور دو روز پیش (پنجشنبه، ۶ سنبله) در یک مصاحبه‌ی ویدیویی با انستیتوت صلح امریکا گفته است که با تکمیل روند رهایی این ۴۰۰ زندانی گروه طالبان، تعداد زندانیان رهاشده‌ی این گروه به پنج‌هزار و ۶۰۰ نفر خواهد رسید.
سرپرست وزارت امور خارجه کشور تأکید کرده است هم‌اکنون تمامی موضوعاتی که سد راه مذاکرات بین‌الافعانی بود، حل و بیش از هر زمان دیگری فرصت این مذاکرات فراهم شده است. او از طالبان خواسته است که به تعهدات‌‌‌شان پابند بمانند.
در عین حال، نادر نادری عضو هیأت مذاکره‌کننده‌ی دولت افغانستان که در نشست انستیتوت مطالعات صلح و جنگ صحبت می‌‌‌کرد، گفت: «دو اولویت عمده تیم مذاکره‌کننده‌ی جمهوری اسلامی، خاموشی تفنگ‌‌‌ها (آتش‌بس) و حفظ ارزش های دموکراتیک – به‌خصوص آن ارزش‌هایب که در فصل دوم قانون اساسی ذکر شده است – میباشد.»
درحالی‌که حکومت افغانستان بارها اعلام کرده که در گفتوگوهای صلح با طالبان نقش اساسی و محوری داشته است، اما سیاسیون کشور نگران نقش حاشیه‌‌‌ای دولت افغانستان و نقش محوری پاکستان در گفتوگوهای صلح دولت افغانستان با گروه طالبان‌اند.
رحمت الله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان که از منتقدان جدی «نقش پررنگ» پاکستان در روند صلح افغانستان است، روند جاری صلح افغانستان را نیابتی خوانده و میگوید که در مقایسه با حکومت و مردم افغانستان در روند صلح به پاکستان نقش بیش‌تر داده شده است.
آقای نبیل که دو روز پیش (پنجشنبه، 6 سنبله) در نشست رونمایی «دومین نظرسنجی صلح مردم افغانستان» صحبت می‌‌‌کرد، گفت: « تا به حال طوری که احساس می‌شود نقش بیش‌تر به پاکستان داده شده است، چون هنوز حکومت افغانستان و ما مردم این کشور در بحث‌های صلح داخل نشده‌ایم. ما حق داریم در این مورد تشویش داشته باشیم؛ چون در بسیاری موارد در روند صلح حق ویتو به پاکستان داده شده است. ما روند صلح را تا حالا به‌دلیل نقش‌ندادن به حکومت و مردم افغانستان نیابتی می‌خوانیم.»
رییس پیشین امنیت ملی افغانستان همچنان میگوید که مردم افغانستان قربانی اصلی جنگ‌اند و اگر مردم در این صلح نقش نداشته باشند، هزینه‌‌‌ی آن را در آینده مردم پرداخت خواهند کرد. او همچنان خواهان تضعیف نقش پاکستان و تقویت نقش مردم افغانستان و کشورهای منطقه در روند صلح افغانستان شد.
در همین حال، سمیع‌الله مهدی، رییس بخش افغانستان رادیو آزادی که در این نشست صحبت می‌‌‌کرد، گفت: «ما در مورد آینده‌ی آزادی بیان جداً نگرانیم، چون طالبان هنوز دوبار آن با هم با حالت تهدیدآمیز در برابر رسانه‌ها ظاهر شدهاند؛ در نشست مسکو و امضای توافق‌نامه دوحه.»
در این نشست، فوزیه کوفی، عضو هیأت مذاکره‌کننده دولت افغانستان گفت: «سه عامل عمده مذاکرات بین‌الافغانی را تحت تأثیر قرار خواهد داد؛ روحیۀ برتری‌طلبی [طالبان]، نتایج انتخابات امریکا و شقاق سیاسی در درون نظام افغانستان.»
پیش از این، قرار بود که اولین دور مذاکرات رو در روی دولت افغانستان و گروه طالبان در 26 اسد در دوحه آغاز شود،اما عدم تکمیلشدن روند رهایی 400 زندانی «خطرناک» گروه طالبان از زندان‌‌‌های دولت و عدم رهایی کامل نیروهای امنیتی کشور از نزد طالبان، آغاز مذاکرات را به تعویق انداخت.
به گفته‌‌‌ی یک منبع از وزارت دولت در امور صلح، در روزهای اخیر خواست کانادا و فرانسه مبنی بر عدم رهایی شش زندانی گروه طالبان که متهم به قتل سربازان این کشورها هستند و عدم رهایی شماری از کماندوهای افغان از نزد طالبان، از موانع اصلی آغاز گفت‌‌وگوها به‌شمار می‌‌‌رود.
خوشبینی 85 درصد مردم به گفتوگوهای صلح
یافته‌‌‌های یک نظرسنجی تازه در مورد صلح افغانستان نشان میدهد که بیش از 85 درصد مردم افغانستان به روند جاری گفتوگوهای صلح «خوشبین» بوده و معتقدند که در نتیجه‌‌‌ی مذاکرات دولت افغانستان با گروه طالبان صلح برقرار خواهد شد.
در این نظرسنجی که دو روز پیش (پنجشنبه، 6 اسد)، از سوی انستیتوت مطالعات صلح و جنگ منتشر شد، هشت هزار و 465 نفر از 34 ولایت افغانستان اشتراک کرده‌اند که 64.30 درصد اشتراک‌‌‌کننده‌‌‌گان را مردان و 35.70 درصد دیگر را زنان تشکیل میدهد.
در این نظرسنجی، 34.28 درصد اشتراککنندگان گفتهاند که اگر گفتوگوهای صلح درست مدیریت نشود، دست‌‌‌آوردها و ارزش‌‌‌های دموکراتیک از دست خواهد رفت و 32.31 درصد دیگر گفته عواقب بد گفتوگوهای صلح جنگ داخلی خواهد بود.
در این نظرسنجی، حدود ۴۰ درصد از اشتراککنندگان گفتهاند که اگر در راس دولت یک «امیرالمومنین» قرار بگیرد کشور را ترک خواهند کرد و ده درصد دیگر با آن موافق بودهاند.
براساس این نظرسنجی، 36.7 درصد از اشتراککنندگان از «بیرحمی» طالبان، 25.49 درصد از خشونت این گروه علیه زنان و 22.29 درصد دیگر از فعالیت این گروه به نفع پاکستان نگران هستند.
در این نظرسنجی، 68.8 اشتراککنندگان گفتهاند که «نظام جمهوری» می‌‌‌تواند صلح را تضمین کند و فقط 7.74 درصد نظام «امارت اسلامی» را تضمین‌کننده صلح گفتهاند. همچنان، 81 درصد مردم گفتهاند که نظام اداری افغانستان پس از توافق با طالبان نظام «متمرکز» باشد و فقط 18.56 درصد خواهان نظام «غیرمتمرکز» شدهاند.
در این میان، 55 درصد پاسخدهندگان گفتهاند که در صورت نیاز، رییس‌جمهور غنی باید قبل از پایان دوره ریاست‌جمهوری‌‌‌اش کناره‌‌‌گیری کرده و حکومت موقت روی کار بیاید. درحالی‌که 27.52 درصد نظر مخالف داده و 16.81 درصد دیگر نظر نداده‌اند.
همچنین ۳۵ درصد پاسخدهندگان نسبت به خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان اظهار نگرانی کرده و ۴۲ درصد دیگر طرفدار تداوم حضور نیروهای خارجی در افغانستان بودهاند.
در این نظرسنجی، 46.11 درصد پاسخدهندگان طالبان را دلیل ناامنی منطقه‌شان را قلمداد می‌‌‌کنند و 22.9 درصد دیگر می‌‌‌گویند که جنگ‌‌‌سالاران باعث ناامنی مناطق‌‌‌شان میشوند. در عین حال، 94.65 درصد اشتراککنندگان خواستار محاکمه‌کردن مجرمین جنگی و ناقضان حقوق بشر شدند و فقط 5.35 درصد اشتراککنندگان مخالف این امر هستند.
انستیتوت مطالعات جنگ و صلح یک نهاد غیرسیاسی است که اولین «نظرسنجی صلح مردم افغانستان» را در اواخر سال گذشته، قبل از توافق صلح امریکا و طالبان به منظور بلندکردن صدای مردم افغانستان انجام داده و منتشر کرده بود.