توافق تاریخی و کارهایی که اکنون باید انجام شوند

میانجی‌گری جان کری، وزیر خارجه‌ی ایالات متحده‌ی امریکا با هردو نامزد انتخابات ریاست جمهوری پس از دو روز مذاکرات فشرده، همان‌گونه که مردم افغانستان انتظار داشتند، خاتمه یافت. هردو نامزد انتخابات ریاست جمهوری پس از مذاکرات زمان‌گیر، توافق کردند که تمام آرای دور دوم انتخابات ریاست جمهوری دوباره توسط کمیسیون مستقل انتخابات و زیر نظر ناظران هردو نامزد، سازمان ملل متحد و دیگر ناظران مستقل داخلی و خارجی تفتیش و باز‌شماری شوند. عبدالله عبدالله، نامزد معترض به نتیجه‌ی دور دوم که کمیسیون‌های انتخاباتی را تحریم کرده بود، اعلان کرده که دوباره ناظران خود را در جریان بازشماری آرا خواهد فرستاد و کمیسیون مستقل انتخابات نیز از آمادگی‌ها برای شروع روند بازشماری آرا خبر داده است. یوسف نورستانی، رییس کمیسیون مستقل انتخابات گفته است که روند بازشماری آرا را به دلیل آموزش کارمندان و گروه‌های کاری‌، با چند‌روز تأخیر آغاز می‌کنند. ظاهرا گفته می‌شود که هردو نامزد انتخابات توافق کرده‌اند که در صورت پیروزی دولت وحدت ملی تشکیل داده و تیم بازنده را نیز در قدرت سهیم خواهد ساخت. هرچند هنوز به گونه‌ی رسمی از جزئیات این توافق چیزی گفته نشده است، اما گفته می‌شود که در این طرح ظاهرا توافق شده که پس از دو سال دیگر و با ایجاد تعدیل در قانون اساسی، پست ریاست اجرایی به پست صدراعظمی تبدیل خواهد شد.

در حال حاضر روزنه‌های امیدوار کننده‌ای در بن‌بست انتخاباتی به وجود آمده و سردرگمی‌ها و آشفتگی‌هایی که در میان مردم به وجود آمده بودند، اندکی فروکش کرده‌اند. ظاهرا بازار معاملات، کاروبار و سرمایه‌گذاری که در پی بن‌بست انتخاباتی یخ زده بود‌، در حال آب شدن است و روند کاروبار و زندگی مردم به حالت عادی‌اش باز‌می‌گردد. کابوس بازگشت به گذشته‌های تاریک و ایجاد هرج‌ومرج در کشور که در چندروز گذشته چون خوره‌ای جان و جگر مردم را می‌خورد، جایش را به امید داده و تشکیل «دولت وحدت ملی» جای طرح «تشکیل حکومت موازی» را گرفته است. از این‌رو، شب گذشته برای مردم افغانستان نوید‌بخش بود و توافقی که صورت گرفت، تاریخی و حیاتی است.

طرحی که روی آن توافق شده، بهترین گزینه‌ی ممکن است. با این طرح هم دموکراسی واقعی، مردم‌سالاری و آرای واقعی مردم افغانستان گرامی داشته و محافظت شده است، هم قناعت آب‌رومندانه‌ی تیم‌های انتخاباتی فراهم شده و هم ملاحظات وقت، توان و عملیاتی شدن آن به‌خوبی در نظر گرفته شده است. با بازشماری مجدد آرای دور دوم انتخابات‌ تحت نظارت سازمان ملل متحد و دیگر ناظران مورد اعتماد هردو نامزد، دیگر هیچ شبهه‌ای در مورد شفافیت پروسه و آرای و‌اقعی نامزدان باقی نمانده و مشروعیت دولت آینده محکم‌تر از هر‌وقت دیگر تضمین شده است. هریک از نامزدانی که پس از روند بازشماری آرا برنده اعلام شود، دیگر کوچک‌ترین شبهه‌‌ در مورد شفافیت آرای‌شان باقی نمی‌ماند و اطمینان صد درصدی مردم افغانستان از در نظر گرفته شدن آرای آن‌ها فراهم می‌شود.

اکنون نوبت کمیسیون مستقل انتخابات و سازمان ملل متحد است که روند بازشماری آرا را مرتب و به‌موقع انجام دهند. کمیسیون مستقل انتخابات باید به سازمان ملل متحد، ناظران هردو نامزد و دیگر نامزدان مستقلی که احتمالا در پروسه حضور خواهند داشت، اجازه دهد تا از تمامی مراحل این روند نظارت کرده و شفافیت را تضمین کنند. بازشماری تمامی آرای دور دوم انتخابات ریاست جمهوری کاری دشوار و زمان‌گیر است. کمیسیون و نهادهای ناظر بین‌المللی باید مأموران کمیسیون مستقل انتخابات را در امر بازشماری آرا آموزش داده و آن‌ها را از معیار‌های جهانی شفافیت انتخابات آگاه ساخته و روش‌ها و میکانیسم‌های مؤثر بازشماری آرا را نشان دهند. سازمان ملل متحد که اکنون ناظر مورد اعتماد هردو تیم انتخاباتی است، باید با صداقت و اراده‌ی قاطع از این روند حمایت کرده و تمام پروسه‌ی بازشماری مجدد آرا را مورد نظارت جدی خویش قرار داده و اطمینان تیم‌های انتخاباتی را فراهم کنند. دولت افغانستان نیز باید از این پروسه حمایت کرده و زمان تحلیف رییس جمهور آینده را که قرار بود به تاریخ یازدهم اسد صورت گیرد، تا روشن شدن روند بازشماری آرا و اعلان نتایج آن به تعویق اندازد.