آمار دادستانی هرات نشان میدهد که در سال جاری ۳۵ مورد تجاوز جنسی بر کودکان در هرات ثبت شده و پروندههای ۴۹ تن در پیوند به تجاوز بر کودکان به دادگاه فرستاده شده است. در تمام سال گذشته کمتر از ۳۵ مورد تجاوز بر کودکان در هرات شناسایی شده بود.
عبدالحق احمدی، رییس دادستانی هرات در صحبت به روزنامه اطلاعات روز میگوید آمارها نشان میدهد که امسال موارد تجاوز جنسی بر کودکان بیشتر شده است: «به تمام پروندههای تجاوز جنسی بر کودکان به گونهی جدی رسیدگی شود. شمار زیادی از پروندههای که محول سارنوالی/دادستانی شده در پیوند به لواطت و بچهبازی در قانون جرمانگاری شده و تعقیب میشود.»
قوانین جزای افغانستان جزای سنگین به عاملان تجاوز جنسی بر کودکان تعیین کرده است. در ماده ۶۳۸ قانون جزا آمده است: «هرگاه مردی با شخص زیر سن قانونی مقاربت جنسی را انجام دهد، عمل وی تجاوز جنسی شناخته شده و رضایت مجنی علی قابل اعتبار نمیباشد.»
کد جزای افغانستان برای عاملان تجاوز جنسی بر کودکان حبس دوام درجه دوم یعنی ۱۶ تا ۲۰ سال حبس در نظر گرفته است.
کارزار آگاهیدهی
با افزایش نگرانیها مبنی بر تداوم آزار و اذیت جنسی کودکان، بهویژه کودکان کار، فعالان حقوق بشری در هرات کارزار آگاهیدهی را به راه انداخته است. «نهاد صحی و انکشافی برای جوانان» پیشگام این کارزار است. فروتن رحمانی، هماهنگکننده این نهاد در هرات میگوید که تاکنون ۲۱ مورد پرونده تجاوز جنسی کودکان را شناسایی کردهاند و برخی از این پروندهها در محکمه حل و فصل شده است: «ما برای حقوق کودکانی که مورد تجاوز جنسی قرار گرفتهاند، تلاش میکنیم. علمای دین در منابر و مساجد باید علیه پدیده بد بچهبازی تبلیغ کنند.»
عبدالخالق حقانی، رییس حج و اوقاف هرات در صحبت با روزنامه اطلاعات روز میگوید که فقههای اسلام جزای سنگین برای عاملان تجاوز جنسی بر کودکان مشخص کردهاند: «آزار و اذیت جنسی کودکان در اسلام مردود است. فقههای اسلام بدین باورند که عاملان آزار و اذیت جنسی کودکان باید یا زیر دیوار شود، یا از مکان بسیار بالا به پایین پرتاب شود و یا اعدام شود.»
او از علمای دینی هرات میخواهد که در منابر و مساجد برای مبارزه با آزار و اذیت جنسی کودکان تلاش بیشتری انجام دهند تا این پدیده در جامعه اسلامی ریشهکن شود.
کودکان کار، قربانی اصلی
بهنظر میرسد کودکان کار در هرات بیشتر در معرض خطر تجاوز جنسی قرار دارد. گلآغا، ۱۳ ساله با جمعآوری بوتلهای پلاستیکی از سطح شهر هرات، مخصوصا در پارکهای تفریحی به دشواری مصارف خانواده ۱۰ نفریاش را پیدا میکند. پدرش بهدلیل کهولت سنی قادر به کارکردن نیست و این کودک در تلاش پرکردن جای خالی پدرش در کار است.
او میگوید بارها از سوی مردان در پی نپذیرفتن تقاضای جنسی مورد لتوکوب و دشنام قرار گرفته است و برخی از کودکان کار را جلو چشمانش به زور با خود افراد بردهاند و بر آنان تجاوز جنسی کردهاند: «بچهبازی داخل پارک زیاد شده. برای ما میگویند که بیایید چاشت مهمان ما شوید، ۳۰۰ و ۴۰۰ روپیه میدهیم. من فرار میکنم از دست این قسم مردان بیتربیه. برای ما میگویند که برویم پل پشتو و مهمان ما شوید.»
گلآغا به جز کارکردن بهعنوان کودک کار چارهای دیگر ندارد. او ماهوار مجبور هست که در کنار تأمین مصارف زندگی خانوادهاش، چهار هزار افغانی بابت کرایه خانهاش بدهد: «زمستان شده و کار هم نیست. همیشه ما را آزار و اذیت میکنند. نمیفهمم، چگونه پول پیدا کنم برای خانه؟»
زندگی کودکان کارگر سراسر غمانگیز است. اغلب این کودکان بهشمول عبدالاحد ۱۳ ساله، تجربه مواجهشدن به درخواست تقاضای جنسی را دارند. او با کفش رنگکردن در پارک ترقی شهر هرات، چرخ زندگی خانوادهاش را میچرخاند. جنگ در ولسوالی غورماچ بادغیس، این خانواده ۱۰ نفری را به هرات آواره کرد. عبدالاحد میگوید که آنان در منطقهی شیدایی هرات با کمترین امکانات زیر خیمه زندگی میکنند، اما درخواست تقاضای جنسی از وی اعتماد به نفساش را برای کارکردن گرفته است و درآمدش نیز کم شده است: «موترها ایستاد میشود و میگویند که با ما میله بروید. میخواهند کارهای بدی با ما بکنند.»
روانشناسان معتقدند که تجاوز جنسی بر کودکان باعث اختلال روانی، افسردگی، تمایل به خودکشی، انزوا در اجتماع و محدودیت در روابط اجتماعی میشود و بهویژه کودکان کار قربانیان خاموش این پدیدهاند. وحید نورزاد، مسئول بخش روان درمانی شفاخانه حوزوی هرات به روزنامه اطلاعات روز میگوید که حس انتقامجویی در کودکان قربانی تجاوز جنسی شکل میگیرد و آنان با تجاوز جنسی بر کودکان دیگر، خودشان را قناعت و برائت میدهند: «افرادی که در کودکی مورد تجاوز جنسی قرار گرفتهاند، با تجاوز جنسی بر کودکان دیگر خودشان را برائت و قناعت روانی میدهند و با این کارشان میخواهند که به خود آرامش درونی بدهند.»
صندوق پشتیبانی از کودکان سازمان ملل متحد قبلا گفته است که کودکان خیابانی و کودکان در معرض خطر آزار و اذیت جنسیاند.