انفجار موترهای لینی در شهر کابل؛ «هیچ کسی مصون نیست و همه هدف‌اند»

انفجار موترهای لینی در شهر کابل؛ «هیچ کسی مصون نیست و همه هدف‌اند»

جاوید، شام روز یک‌شنبه، ۲۴ حوت از گولایی دواخانه با نُه نفر دیگر به سمت پل سرخ حرکت کرد. تازه در ایستگاه سر کاریز رسیده بود که صدایی شنید. این صدا دو تا سه ثانیه طول نکشید که انفجار مهیبی او را از جایش بالا کرد و به سقف موتر کوبید. موتر جاوید در جا آتش گرفت و بیشتر مسافران سراسیمه خودشان را به‌نحوی از داخل موتر به بیرون پرت کردند. از این میان فقط دو تن که در چوکی آخر تونس نشسته بودند، نتوانستند خودشان را بیرون کنند. به قول جاوید یکی از آنان خانم بود. آنان در میان شعله‌های آتش سوختند و جان دادند.

جاوید می‌گوید پولیس که به ساحه رسید با او رویه «بسیار زشت» کرده است؛ طوری که گویی او مجرم است و ماین را خودش در موترش جاسازی کرده است: «پولیس به شکلی با من رویه کرد که فکر می‌کرد مجرم هستم و این کار را من انجام داده‌ام. مرا ولچک کرد. موبایل مرا گرفت. از خانه برای من زنگ می‌آمد. پریشان شده بودند ولی پولیس اجازه نمی‌داد آن را جواب بدهم. مرا به حوزه بردند و از من بازجویی کردند. تا در نهایت تیم امنیت ملی آمد و مرا از شر آنان خلاص کرد. خداوند خیر دهد تیم امنیت ملی را.»

موتر جاوید به کلی تخریب شده است. از آن فقط چند پارچه آهن به‌جا مانده است. جاوید در کنار برادر بزرگ‌ترش در مسیر پل‌سرخ – برچی مسافرکشی می‌کند. درآمد روزانه‌ی او از این کار حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ افغانی بوده است. او و برادرش نان‌آور خانواده هستند. حالا که موترش تخریب شده، نگران است که چگونه امرار معاش کند: «با همان موتر روزگار خود را می‌چلاندم. حالا نمی‌دانم چه کار کنم.»

موتر جاوید در حال سوختن – عکس از شبکه‌های اجتماعی
موتر جاوید در حال سوختن – عکس از شبکه‌های اجتماعی

هم‌زمان با انفجار موتر جاوید، یک تونس دیگر در فاصله‌ی نه‌چندان دور در منطقه‌ی پل سوخته هدف ماین مقناطیسی قرار گرفت. براساس اطلاعات وزارت داخله در دو انفجار شام روز یک‌شنبه، در ناحیه ششم شهر کابل پنج تن کشته و ۱۶ تن دیگر زخمی شدند.

یک روز پس از آن، یک موتر نوع کاستر حامل کارمندان وزارت مخابرات هدف ماین مقناطیسی قرار گرفت. براساس اطلاعات دفتر معاونیت اول ریاست‌جمهوری، چهار نفر در این رویداد کشته و ۱۵ نفر دیگر زخمی شده‌اند. طبق گزارش  رسانه‌ها قربانیان این رویداد، چهار زن و یک کودک هستند. گفته می‌شود یکی از این زنان باردار بوده و کودک سه ساله‌ای که کشته شده هم فرزند او بوده‌ است.

با آغاز گفت‌وگوهای بین‌الافغانی در دوحه‌ی قطر ترورهای هدفمند و انفجارهای ماین‌های مقناطیسی نیز آغاز شد. این حملات بیشتر بر جان فعالان جامعه مدنی، خبرنگاران، کارمندان ملکی دولت و در برخی موارد عالمان دین انجام شده است. حکومت افغانستان طالبان را مسئول این حملات می‌داند و استدلال می‌کند که این گروه با این کار در واقع ارزش‌های دو دهه‌ی گذشته‌ را هدف قرار می‌دهد. در سوی دیگر گروه طالبان مدعی است که این کار از سوی حلقاتی در داخل حکومت افغانستان انجام می‌شود تا گفت‌وگوهای صلح را به بن‌بست بکشاند.

بر پایه آمار فرماندهی پولیس کابل، تنها در ماه فبروری ۲۵ انفجار در شهر کابل رخ داده که اکثر آن ناشی از انفجار ماین‌های مقناطیسی بوده است. فرماندهی پولیس کابل درباره شمار دقیق تلفات این انفجارها اطلاعاتی ارائه نمی‌کند اما می‌گوید که در این مدت، پولیس کابل از ۲۰ رویداد انفجاری جلوگیری کرده است.

آگاهان امور معتقدند که انجام حملات شبیه انفجار عصر دیروز و انفجارهای شام دو روز پیش در کابل، تلاشی است برای گسترش فضای بی‌اعتمادی مردم به دولت و نابودی امید به آینده.

عارف رحمانی، نماینده مردم غزنی در مجلس نمایندگان معتقد است که طالبان آخرین تلاش‌هایش را انجام می‌دهند تا مردم را نسبت به آینده ناامید و به این ترتیب زمینه‌ی پیروزی‌شان را فراهم کنند.

«من فکر می‌کنم تروریست‌های که می‌خواهند یک بار دیگر بر این سرزمین حاکم شوند، مرزهای حقوق بشر، قانون و اخلاق را بشکنند و با سلاخی‌کردن و کشتار و انسان‌های بی‌گناه نهایت رعب و وحشت را ایجاد کنند و به این ترتیب زمینه‌های پیروزی خود را فراهم کند. یا به لحاظ روانی قضیه بخواهند ناکارامدی حکومت و بی‌پناهی مردم را نشان دهند و در نهایت از مردم بخواهند که تسلیم آنان شوند.»

به باور آقای رحمانی، ضعف مسئولان امنیتی، نبود هماهنگی و برنامه‌ریزی، فساد گسترده و نبود نظارت بهینه و درست پارلمان از اعمال حکومت و در نهایت تسلیم‌شدن مردم به وضعیت، دست به دست هم داده‌اند و وضعیت را به این‌جا کشیده است.

گفت‌وگوهای صلح افغانستان وارد مرحله‌ی جدیدی شده است. تلاش‌های صلح افغانستان در حال حاضر متوقف است اما نقشه‌ی تازه‌ای برای صلح افغانستان ترسیم شده است. قرار است در ماه اپریل نشستی شبیه نشست بن در استانبول ترکیه برگزار شود و در آن‌جا روی تشکیل حکومت عبوری، انتقال قدرت و شکل و نظام آینده‌ی کشور بحث و گفت‌وگو شود.

جاوید کوهستانی، آگاه امور نظامی و سیاسی در صحبت با روزنامه اطلاعات روز این حملات را تلاشی در راستای برهم‌زدن روند گفت‌وگوهای جاری صلح می‌خواند: «در مجموع حملات انفجاری که صورت می‌گیرد، پیچیده است. برای این‌که روند مذاکرات برهم بخورد، چنین حملاتی انجام می شود.»

پیش از این چنین حملاتی بالای فعالان مدنی، خبرنگاران، عالمان دینی و کارمندان ملکی دولت انجام می‌شد. اما حملات دو روز گذشته نشان می‌دهد که هیچ کسی مصون نیست و همه هدف‌‌اند.