گروه طالبان از سه روز به این طرف شاهراه هرات–بادغیس را به روی موترهای باربری در منطقهی بند سبزک مسدود کردهاند. گفته میشود هدف از این کار طالبان تحریم اقتصادی ولایت بادغیس است. این مسیر از روز پنجشنبه، ۲ ثور تاکنون مسدود است و باعث توقف دهها موتر باربری در نزدیک بند سبزک شده است. از طرف دیگر، آنتنهای مخابراتی بهدلیل تهدید طالبان غیرفعال شده و این گروه هشدار داده است که لین برق وارداتی ترکمنستان به این ولایت را نیز قطع میکند.
اما حسامالدین شمس، والی بادغیس در گفتوگو با روزنامه اطلاعات روز اطمینان میدهد که با ایجاد چندین قرارگاه نیروهای دولتی در مسیر شاهراه هرات – قلعهنو، طالبان قدرت مانور را ندارند و نمیتوانند که این شاهراه را نگهدارند.
عبدالرزاق ۴۱ ساله مسئول اتحادیه موترهای باربری در بادغیس است. او به روزنامه اطلاعات روز میگوید که روزانه تا ۱۰۰ موتر حامل موترهای باربری از هرات به سمت بادغیس در رفتوآمد بودند. میگوید اگر مسیر شاهراه هرات–بادغیس به روی ترافیک باز نشود، موترهای حامل مواد غذایی، مخصوصا میوه و سبزی ضایع خواهد شد و این مردم هستند که خسارهمند میشوند: «هم از گروه طالبان و هم از حکومت میخواهیم که راههای این ولایت را مسدود نکنند. اگر راهها مسدود باشد، قیمت مواد خوراکه و مواد اولیه بلند میرود.»
منابع به اطلاع روز میگویند طالبان در تلافی توقف برنامه «دسترخوان ملی» در ولسوالی جوند، شاهراه هرات-بادغیس مسدود و آنتنهای مخابراتی قطع کردهاند. ولسوالی جوند در فاصله ۱۸۰ کیلومتری شهر قلعهنو موقعیت دارد و طالبان به جزء مرکز این ولسوالی تمام نقاط آن را در اختیار دارند.
راههای ارتباطی به مرکز ولسوالی جوند برای دو سال از سوی گروه طالبان مسدود بود و مردم در این منطقه زیر تحریم شدید اقتصادی گروه طالبان قرار داشتند. حکومت مرکزی از طریق هوا برای خانوادههای ساکن در مرکز ولسوالی جوند مواد اولیه میفرستاد.
عبدالعزیز بیگ، رییس شورای ولایتی بادغیس در گفتوگو با روزنامه اطلاعات روز میگوید که حسامالدین شمس، والی این ولایت برای فشار واردکردن بر گروه طالبان و بدون مشوره با آنان، تطبیق برنامه «دسترخوان ملی» را در مناطق تحت تسلط طالبان در جوند متوقف کرده است.
به اعتقاد او، این اقدام والی برای گروه طالبان حساسیتبرانگیز و در عین حال یک شوک بوده است و آنان به مسدودکردن شاهراه هرات – قلعهنو و قطع آنتنهای مخابراتی متوسل شدند: «حکومت نباید عمل بالمثل طالبان انجام دهد و راههای ارتباطی به مناطق تحت تسلط طالبان در جوند را مسدود کند و این مردم فقیر بادغیس هستند و با این کار هم در مناطق طالبان و هم حکومت متضرر میشوند.»
حکومت برای افراد نیازمند در بادغیس از طریق برنامه «دسترخوان ملی»، به ارزش چهارهزار افغانی مواد اولیه کمک میکند و این کمک همزمان با خشکسالی شدید و جنگهای ویرانگر برای ساکنان این ولایت حیاتی شمرده میشود.
اما حسامالدین شمس، والی بادغیس ادعای مبنی بر توقف برنامه «دسترخوان ملی» و همچنین مسدودکردن راههای منتهی به ولسوالی جوند را صریحا رد میکند. او میگوید گروه طالبان اجازهی تطبیق سراسری این برنامه را نمیدهند و باید این برنامه بهگونهی سرتاسری در جوند تطبیق شود، نه مناطق دلخواه گروه طالبان: «آرزومندیم که هرچه زودتر تمام باشندگان ولسوالی جوند همصدا شوند و مخالفان دولت هم اجازه بدهند که این برنامه ملی در همه نقاط ولسوالی جوند به مرحله اجرا گذاشته شود. طالبان نباید مانع تطبیق برنامه ملی دسترخوان ملی شوند.»
بخش زیادی از مواد مورد نیاز بادغیس از مسیر شاهراه هرات – قلعهنو تأمین میشود و با مسدودشدن این شاهراه بیم افزایش قیمت مواد اولیه وجود دارد و این برای ساکنان فقیر بادغیس کمرشکن است.
بار سنگین روی دوش مردم
دلیل بستهشدن شاهراه هرات-بادغیس هرچه باشد، سنگینی این کار طالبان را مردم بر دوش میکشند. ساکنان بادغیس میگویند که در ظرف سه روز قیمت در هر بوجی برنج و گندم ۵۰ الی ۱۰۰ افغانی افزایش یافته است و احتمال افزایش قیمتها وجود دارد. غلام رسول، یکی از ساکنان ولایت بادغیس است. او به روزنامه اطلاعات روز میگوید که قادر به خریداری مواد اولیه با افزایش قیمتها در ماه رمضان نیست: «من در بادغیس کارگری میکنم و هیچ کار و بار در قلعهنو نیست. همین حالا هم بیشتر روزها بیکارم و میترسم که قیمت برنج، روغن و آرد بالاتر برود و نتوانم برای اولادهای خود بخرم.»
قطع آنتنهای مخابراتی
از چهار روز به اینسو، شبکههای مخابراتی خصوصی در ولایت بادغیس فعالیتشان متوقف شده و حالا تنها شبکه مخابراتی دولتی «سلام» فعالیت دارد. اما باشندگان بادغیس بهدلیل پوشش کم مخابراتی این شرکت از این شبکه کم استفاده میکنند.
عبدالعزیز بیگ، رییس شورای ولایتی بادغیس در صحبت با روزنامه اطلاعات روز میگوید که شبکههای مخابراتی بهدلیل تهدید طالبان و جنجال ولسوالی جوند قطع شده است. پیشتر نیز ساکنان بادغیس به آنتن فعال مخابراتی ۲۴ ساعته دسترسی نداشتند. از طرف شب طالبان به شرکتهای خصوصی مخابراتی اجازهی فعالیت نمیدادند.
حسامالدین شمس، والی بادغیس میگوید که تاکنون مشخص نیست که به چه دلیل آنتنهای مخابراتی در این ولایت قطع شده است: «گروه طالبان در گذشته به قطع شبکههای مخابراتی اقدام میکردند و این گروه همیشه تأسیسات عامه و خصوصی را تخریب میکنند.»
تهدید قطع برق
گروه طالبان هشدار داده است که در صورت بازنشدن مسیرهای منتهی به مناطق تحت تسلطشان به ولسوالی جوند و تطبیقنشدن برنامه دسترخوان ملی، بهزودترین فرصت برق وارداتی ترکمنستان به شهر قلعهنو، مرکز ولایت بادغیس را قطع خواهند کرد.
طالبان همواره از پروژه برق بهعنوان اهرم فشار بر حکومت در بادغیس استفاده کردهاند. در ماه دلو سال ۹۹ این گروه برای بیش از ۱۰ روز جریان برق را قطع کرده بودند. گروه طالبان از حکومت خواسته بود که پایههای برق را تا ۲۵ روستا در ولسوالی مقر امتداد دهند.
حسامالدین شمس، والی بادغیس اما احتمال قطعشدن برق از سوی طالبان را رد نمیکند: «هر جنایتی ممکن از گروه طالبان سر بزند. قطع برق در ماه رمضان و در فصل گرما، یک نوع جنایت است و دشمنی آشکار با مردم است.»
عبدالرازق ۳۲ ساله یکی از قصابان در شهر قلعهنو مرکز ولایت بادغیس است. او نگران کار خودش است: «اگر برق قطع شود، گوشتها در دکان خراب میشود و من خیلی سرمایه ندارم.»
از آغاز پروژه برقرسانی به بادغیس بیش از دو سال میگذرد و این شبکه ۱۶ میگاوات برق ظرفیت دارد. عبدالشکور بشارت، آمر برشنا در بادغیس به روزنامه اطلاعات روز میگوید که تاکنون حدود هفتهزار خانواده در شهر قلعهنو از انرژی برقی استفاده میکنند.
گروه طالبان بخشهای از شاهراه هرات – قلعهنو را تحت کنترل دارد و بر بنیاد گفتههای باشندگان بادغیس در این مسیر هرازگاهی ایستهای بازرسی ایجاد میکند.
عبدالعزیز بیگ رییس شورای ولایتی بادغیس میگوید که تنها در ۸۰ کیلومتری زیر بند سبزک قرارگاه نیروهای ارتش ملی است و از این بند تا بازار لامان هیچ پاسگاه و قرارگاه نیروهای دولتی وجود ندارد: «حکومت و نیروهای دولتی قادر نیستند که به گونهی کامل شاهراه هرات – قلعهنو را از وجود طالبان پاکسازی کنند. ناامنیها روزبهروز بیشتر شده است.»
اما حسامالدین شمس، والی بادغیس تأکید دارد که نیروهای دولتی قادر به تأمین امنیت شاهراههای این ولایت بهویژه هرات – قلعهنو هستند: «به مردم اطمینان میدهیم که راه لامان بیشتر از گذشته تأمین امنیت خواهد شد و این مسیر بهصورت دوامدار به روی همه وسایط نقلیه، کارمندان دولتی و نیروهای نظامی باز خواهد بود.»
بادغیس از جمله ولایتهای بهشدت ناامن در شمالغرب کشور شمرده میشود. گروه طالبان بخشهای وسیعی از این ولایت را در کنترل دارد.