دقیقه نود در بلاتکلیفی

رییس جمهور کرزی روز گذشته با هر دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری دیدار کرد و بر برگزاری مراسم تحلیف رییس جمهور جدید در مهلت تعیین شده تاکید کرد. آقای کرزی از هردو نامزد خواست که اختلافات سیاسی شان را هر چه زودتر حل کرده و پس از ختم پروسه‌ی بازشماری آرا نامزد پیروز برنده اعلام شده و مراسم تحلیف اجرا شود. قرار بود مراسم تحلیف ریاست جمهوری در یازدهم اسد سال جاری انجام شود اما به دلیل اختلافات سیاسی میان هر دو نامزد و در خواست سازمان ملل متحد مبنی بر تعویق این مراسم تا ختم پروسه بازشماری آرا این مراسم یک ماه به تعویق افتاد. آقای کرزی روز گذشته در ملاقاتی که با حضور معاونین ریاست جمهوری و شماری دیگر از مقام‌های بلند پایه دولتی با هردو نامزد انتخابات داشت، تاکید کرد که این مهلت دیگر قابل تمدید نموده و باید در یازدهم سنبله برگزار شود. از نظر قانونی مراسم تحلیف ریاست جمهوری یک ماه به تعویق افتاد و از این رو در حال حاضر رییس جمهور کرزی اضافه‌تر از وقت قانونی‌اش در کرسی ریاست جمهوری نشسته است.

از سوی دیگر کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کرده است که هفتاد درصد آرا بازشماری شده و گفته که امروز یا فردا پروسه بازشماری آرا تکمیل می‌شود. در حال حاضر پروسه‌ی تخنیکی بازشماری آرا و تفتیش صندوق‌های رای دهی به شکل مطلوب به پیش رفته و مراحل اصلی‌اش انجام شده است؛ اما گره‌های اصلی و اختلافات سیاسی میان هر دو دسته‌ی انتخاباتی به قوت خود باقی است. در حال حاضر ادبیات سیاسی و رسانه‌ای هردو دسته انتخاباتی «هشدار، تهدید و انکار» است و مواضع سیاسی هردو ستاد در همان وضعیتی قرار دارد که یک ماه پیش و بدنبال اعلام نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری قرار داشت. هرچند هر دو دسته انتخاباتی کمیته‌های کاری را برای رفع اختلافات و ایجاد تفاهم و نقطه نظرات مشترک ایجاد کرده بودند، اما هنوز نتیجه قطعی این نشست‌ها و دست‌آورد این کمیته‌های کاری روشن نیست. هنوز هم سخن‌گویان هر دو دسته‌ی انتخاباتی تعریف مشترکی از مفاهیم اصلی و کلیدی اعلامیه‌ی مشترک نظیر «تقسیم قدرت»، «حکومت وحدت ملی»، «پست ریاست اجرایی»، «صدارتی شدن نظام» و دیگر مفاهیم اصلی و بنیادین این سند پیدا نکرده‌اند. تعریفی را که دسته انتخاباتی اصلاحات و همگرایی از مفاد و مواد اعلامیه مشترک ارایه می‌دهد، متفاوت از آنچه است که دسته انتخاباتی تحول و تداوم ارایه می‌دارند. هر یک از این مفاهیم در لایه‌های ابهام و تردید قرار دارد و باورمندی دسته‌های انتخاباتی به آن اندک به نظر می‌رسد. میانجی‌گران بین‌المللی نیز که توافق سیاسی و طرح بازشماری آرا از ابتکارات آن‌ها بود، اکنون در حل اختلافات از میانجی‌گیری پا پس کشیده و فقط اختلافات سیاسی و بازی‌های ناتمام هردو دسته انتخاباتی را نظاره می‌کنند. در چنین شرایطی هرچند که مهلت قانونی تحلیف رییس جمهور دارد به آخر می‌رسد و پروسه‌ی تخنیکی بازشماری آرا تکمیل شده؛ اما به دلیل اختلافات سیاسی که هردو دسته انتخاباتی را در بر گرفته، برگزاری مراسم تحلیف در مهلت تعیین شده چندان قطعی به نظر نمی‌رسد. با وجودی‌که رییس جمهور کرزی اصرار دارد که این مراسم در مهلت تعیین شده‌اش برگزار شود و ممکن است که نهادهای دولتی آمادگی کامل این مراسم را داشته باشد؛ اما تا زمانی‌که هردو دسته انتخاباتی برسر نتیجه انتخابات، مفاد و مفاهیم اصلی و کلیدی اعلامیه مشترک و دیگر موضوعات کلیدی به تفاهم نرسند، نمی‌شود مراسم تحلیف را برگزار کرد. این مسئولیت و رسالت هردو نامزد انتخابات و تیم‌های آن‌ها است که باید هرچه زودتر اختلافات سیاسی شان را به حداقل رسانده و زمینه را برای تفاهم فراهم سازد.

رییس جمهور کرزی نیز در وضعیت دشواری قرار دارد. از یک طرف مهلت قانونی کار وی به پایان رسیده و از نظر قانونی ممکن است فرامین و نشستن وی در کرسی ریاست جمهوری مشکل داشته باشد و از سوی دیگر به دلیل اختلافات سیاسی میان هردو دسته انتخاباتی و روشن نبودن سرنوشت انتخابات، نمی‌تواند مدیریت و رهبری کشور را رها کرده و مملکت را در وضعیتی که رییس جمهور آن مشخص نیست رها کند. او مجبور است که نهادهای انتخاباتی و هردو نامزد را تحت فشار بگیرد تا مهلت تعیین شده سرنوشت انتخابات را روشن و کشور و رییس جمهور را از بلاتکلیفی نجات بخشد.