شهریار فرهمند
سرانجام کش‌و‌گیرهای انتخاباتی و بن‌بست سیاسی اجازه نداد که رییس جمهور جدید کشور در نشست سران ناتو در شهر ولز انگلستان شرکت کند. به خاطر روشن نبودن سرنوشت انتخابات، شورای امنیت ملی روز گذشته تصمیم گرفته است که بسم‌الله محمدی، وزیر دفاع کشور را به نمایندگی از افغانستان در این نشست بفرستد. قرار بود در این اجلاس، رییس جمهور جدید افغانستان حضور یابد و از برنامه‌های آینده‌اش و چگونگی همکاری‌های ناتو با افغانستان سخن گوید. ناتو از هر دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری دعوت کرده بود که در این نشست حضور یابد، اما ستاد انتخاباتی اصلاحات و همگرایی گفته است که آقای عبدالله بخاطر جنجال‌های انتخاباتی در این نشست حضور نمی‌یابد و دسته تحول و تداوم هنوز از رفتن یا نرفتن آقای اشرف غنی احمدزی در این نشست چیزی نگفته است. این نشست قرار است در روزهای آینده در شهر ولز انگلستان با اشتراک رهبران کشورهای عضو سازمان اتلانتیک شمالی یا ناتو برگزار شود. قرار است در این نشست، این سازمان در مورد آینده ماموریتش در افغانستان، ماندن و رفتن در این کشور و چگونگی کمک به نیروهای امنیتی افغانستان بحث کنند.
این نشست برای افغانستان و ناتو خیلی مهم است. در این نشست می‌بایست رییس جمهور جدید کشور حضور می‌یافت و به سوالات سران ناتو در مورد این‌که کشورش پس از سیزده سال تلاش و کمک‌های هنگفت مالی، سیاسی و نظامی در چه وضعیتی قرار دارد و چقدر پیشرفت کرده است؛ پاسخ دهد. رییس جمهور جدید می‌بایست در این نشست، به سران ناتو اطمینان می‌داد که کمک‌های نظامی و اقتصادی آنان به افغانستان هدر نرفته و کشورش برای سال‌های آینده نیز به کمک متحدین اصلی‌اش ضرورت دارد.
این نشست به احتمال زیاد برای خاتمه دادن به یک فصل و شروع فصلی جدید تدویر یافته است؛ پایان دوره کاری سیزده ساله آقای کرزی و تیم‌اش و شروع تیم جدید کاری در راس قدرت سیاسی افغانستان. سران ناتو می‌خواهد با حضور رییس جمهور جدید افغانستان، سیزده سال گذشته افغانستان را ارزیابی کرده و برنامه‌های جدید با همکار جدید خود در افغانستان را بررسی کند. سران ناتو می‌خواهند بدانند که رییس جمهور جدید افغانستان چه دیدگاه‌ها و برنامه‌های برای کشورش دارد و با توجه به ذهنیت، برنامه‌ها و سیاست‌های وی، همکاری ناتو با افغانستان چگونه شکل خواهد گرفت؟ آیا رییس جمهور جدید افغانستان همکار مطلوب و قابل قبول برای ناتو است یا خیر؟ آیا ناتو می‌تواند با رییس جمهور جدید افغانستان همکار و هماهنگ باشد؟ آیا با تغییر در رهبری افغانستان، برنامه‌های ناتو نیز ضرورت به تجدید نظر پیدا می‌کند یا همان مشی و برنامه‌های گذشته قابل تطبیق است؟
از سوی دیگر رییس جمهور جدید افغانستان می‌بایست در این نشست برنامه‌های خود را برای پنج سال آینده مطرح می‌کرد. این‌که وی چه برنامه‌ای در خصوص همکاری با ناتو دارد، کلیدی‌ترین پرسش برای ناتو است. با تغییر در رهبری یک کشور، اکثر برنامه‌ها و سیاست‌های کلان، دچار تغییر و تحول می‌شود. ممکن است رییس جمهور جدید افغانستان، ذهنیت و برنامه خاصی در خصوص همکاری با ناتو داشته باشد؛ شاید روند جاری را ادامه دهد یا دامنه همکاری‌ها با این سازمان را بیش‌تر و نزدیک‌تر سازد و یا شاید هم برنامه خروج ناتو را در سر داشته باشد. به هر حال، سیاست و برنامه‌های حکومت آینده افغانستان، در خصوص همکاری با ناتو، نقطه‌ی ابهام و پرسش بی‌پاسخ برای ناتو است و باید قبل از تدوین برنامه‌های آینده این سازمان روشن شود. این نشست دقیقا برای یافتن به همین پرسش‌ها تدویر یافته. وزیر دفاع کشور می‌تواند وضعیت امنیتی، چگونگی همکاری‌های ناتو و افغانستان و برنامه‌های حکومت موجود را برای سران ناتو تشریح کند؛ اما هرگز نمی‌تواند به پرسش‌های کلیدی ناتو در مورد حکومت آینده افغانستان پاسخ بگوید. در این نشست می‌بایست، رییس جمهور جدید افغانستان شرکت می‌کرد و برنامه‌های خود را با سران ناتو تشریح می‌نمود. با تغییر در رهبری افغانستان، ناتو همکار جدیدی در افغانستان پیدا می‌کند و باید در تدوین برنامه‌های آینده این سازمان در مورد افغانستان رئیس جمهور جدید حضور می‌داشت.