فرهاد خراسانی
دفتر ریاست جمهوری گفته است که رییس جمهور حامد کرزی با هردو نامزد در مورد حل بن‌بست سیاسی پیرامون مسایل انتخابات گفت‌وگو نموده است. یکی از سخن‌گویان ریاست جمهوری از قول حامد کرزی گفته است که مذاکرات با نامزدان در حال نتیجه‌گیری می‌باشد و در یکی دو روز آینده امید است که اختلاف میان نامزدان حل شوند. پس از اعلام نتایج ابتدایی دور دوم انتخابات ریاست جمهوری، اختلاف میان نامزدان بر سر نتیجه‌ی انتخابات به علت وجود تقلب‌های گسترده در انتخابات و ضعف نهاد‌های انتخاباتی به میان آمده است و هر نامزد ادعای پیروزی در انتخابات را دارد. تا کنون تلاش‌ها و میانجی‌گری از طرف مراجع داخلی و خارجی صورت گرفته و هردو نامزد با میانجی‌گری جان کری، وزیر خارجه‌ی امریکا توافق‌نامه‌ی تشکیل حکومت وحدت ملی را امضا کردند. نقطه‌ی اختلافی که بر سر آن توافق نشده است، وظایف و صلاحیت‌های پست اجرایی می‌باشد که بر اساس موافقت‌نامه‌ی حکومت وحدت ملی، این پست از نو در ساختار نظام سیاسی حکومت آینده مد نظر گرفته شده است. داکتر عبدالله و دسته‌ی انتخاباتی‌اش می‌خواهد که پست ریاست اجرایی در نظام ریاستی کنونی، به اندازه‌ی پست نخست‌وزیر صلاحیت داشته باشد و صلاحیت تشکیل کابینه به آن داده شود. اما اشرف غنی احمدزی و دسته‌ی انتخاباتی‌اش با این خواست دسته‌ی رقیب توافق ندارند و می‌گویند که صلاحیت پست اجرایی از طرف رییس جمهور تعیین می‌شود و رییس اجرایی تحت رهبری رییس جمهور عمل کند. این کشمکش در حالی دامنه‌دار شده است که در توافق‌نامه‌ای که هردو نامزد آن را به امضا رسانده‌‌اند، توافق شده بود که پست ریاست اجرایی در ساختار دولت ایجاد شود و بعد از دو سال لویه جرگه دایر گردد و از نمایندگان مردم بخواهند که نظام سیاسی از ریاستی به پارلمانی تغییر یابد یا خیر؟ بعد از آن‌که نظام پارلمانی تصویب شد، پست ریاست اجرایی به صدر‌اعظم اجرایی تغییر می‌یابد. یکی از علت‌های حل نشن اختلاف‌ها میان نامزدان، شکسته شدن تعهد و گذشتن از مواد توافق‌نامه‌ی حکومت وحدت ملی می‌باشد. در حالی که نامزدان به مواد‌های توافق‌نامه احترام می‌گذاشتند، اختلاف میان‌شان تا این حد به درازا کشیده نمی‌شد.
از بهانه‌گیری‌ها میان نامزدان معلوم می‌شود که آن‌ها پیش از آن‌که به جنبه‌ی کارکردی توافق‌نامه‌ی حکومت وحدت ملی اندیشیده باشند، عجولانه و بدون تأمل آن را به امضا رساندند. در حالی که لازم بود، اختلاف‌هایی که اکنون بروز کرده‌اند را در ابتدا مورد دقت و تأمل قرار می‌دادند و از دوام‌دار شدن بن‌بست جلوگیری می‌کردند.
تا کنون تلاش‌های جهانی در مورد حل اختلاف‌ها میان نامزدان، به نتیجه‌ای نرسیده‌اند و بهانه‌گیری‌ها و طرح اختلاف از سوی دسته‌ی اصلاحات و هم‌گرایی و هشدارهای بحران‌آفرین این دسته، تلاش‌های مراجع بین‌المللی را بی‌نتیجه ساخته است. اکنون حامد کرزی که از سوی دسته‌ی اصلاحات و هم‌گرایی متهم به مهندسی انتخابات می‌باشد، قدم به مصالحه و میانجی‌گری میان نامزان گذاشته است که اختلاف‌ها میان نامزدان را حل کرده و آن‌ها را متقاعد ساز‌د که حکومت وحدت ملی را تشکیل دهند. این اقدام حامد کرزی هرچند که نوش‌دارویی بعد از مرگ سهراب می‌باشد و جا داشت که او پیش از برگزاری انتخابات تدابیر لازم را برای برگزاری موفقانه‌ی آن روی دست می‌داشت تا از طرفی بحران انتخاباتی موجود پیش نمی‌آمد و از جانب دیگر، می‌توانست افتخار مدیریت موفق انتقال قدرت سیاسی را برای اولین بار در تاریخ افغانستان کسب کند. از جانب دیگر، سنگ بنای دموکراسی و مدیریت دموکراتیک قدرت را در کشور می‌گذاشت. اما با آن‌هم میانجی‌گری کنونی او در حالی که تلاش‌های جهانی برای حل بن‌بست و اختلاف میان نامزدان به نتیجه نرسیده‌اند، می‌تواند گزینه‌ی خوبی باشد که نامزدان با تساهل‌ورزی و مدارا می‌توانند از آن بهره گیرند و از طریق آن گره کور بن‌بست را باز نمایند و اختلافات خویش را حل کرده، حکومت آینده را تشکیل دهند.