یکی از مالکان مکاتب خصوصی در کابل مدعی است که نهاد «آسیا فوندیشن» در هر ۸۰ مکتب خصوصی فیس ماهوار ۵۰ دانش‌آموز را در سال جدید آموزشی پرداخت می‌کند تا این مکاتب بتوانند بخشی از مشکلات اقتصادی‌شان را حل کنند و از ورشسکتگی‌شان جلوگیری شود.
اما نحوه گزینش مکاتب نیازمند کمک مالی نهاد «آسیا فوندیشن» با موجی از انتقادها مواجه شده است. برخی از مسئولان مکاتب خصوصی در کابل گفته‌اند که شناسایی و توزیع این کمک‌ها فرمایشی و براساس سلیقه‌ی افراد در اتحادیه مکاتب خصوصی کابل انجام شده است.
از سویی هم، نهاد «آسیا فوندیشن» در خصوص این ادعاها ابراز نظری نکرده است.
پنهانی
یک منبع که خواست نامی از وی برده نشود، به روزنامه اطلاعات روز گفت که براساس تقسیم‌بندی بین حوزه‌های آموزشی شهر کابل، ۲۰ مکتب از حوزه سیزدهم مستحق دریافت کمک از بنیاد «آسیا فوندیشن» هستند، اما این کمک‌ها به‌صورت پنهانی به مکاتب اختصاص یافته است و مکاتب خصوصی دیگر اطلاعی از این موضوع ندارند.
این منبع تأکید می‌کند که در شرایط دشوار کنونی بسیاری از مکاتب خصوصی با مشکلات زیادی روبه‌رویند و باید کمک‌های «آسیا فوندیشن» به مکاتب خصوصی نهایت آسیب‌پذیر توزیع شود: «هیأت رهبری اتحادیه معارف همکار معارف توسط انتخابات آزاد و آرای موسسان و مدیران مکاتب خصوصی انتخاب می‌شوند. مکاتب خصوصی حق عضویت اتحادیه می‌پردازند و مسئولان اتحادیه تعهد می‌‍سپارند که درجهت منافع همه تلاش کنند نه اینکه حقوق همه را پنهانی حیف‌ومیل کنند. کسانی‌که در راس تعلیم‌و‌تربیت قرار دارند، چگونه به خود اجازه می‌دهند تا از حقوق هم‌صنفان خود بخورند و حق دیگران را ضایع کنند.»
این منبع هشدار می‌دهد که اگر به خواسته‌های‌شان مبنی بر شفافیت در روند شناسایی و توزیع کمک «آسیا فوندیشن» رسیدگی نشود، دست از اعتراض نخواهند کشید. این منبع تصریح می‌کند که هیچ نهاد و یا شخصی اجازه ندارد که کمک‌های نهادهای خارجی و داخلی به مکاتب خصوصی را حیف‌ومیل کند.
گزینش سلیقهای
یکی از مسئولان مکاتب خصوصی به روزنامه اطلاعات روز گفته است که در دیداری که با داوود حسینی، ریس اتحادیه همکاران معارف کابل داشته‌اند وی تذکر داده است که فیس ماهوار ۵۰ دانش‌آموز از سوی «آسیا فوندیشن» به مکاتبی پرداخت می‌شود که در گذشته مواد لابراتواری، کانکور و کمک‌های دیگر مستحق شده‌اند.
او می‌گوید که معیار توزیع کمک برای مکاتب خصوصی میزان آسیب‌پذیری زیاد باید می‌بود.
بسم‌الله یاوری، یکی از مسئولان مکاتب خصوصی در حوزه ششم کابل است. با سقوط حکومت شمار دانشآموزان در مکتب‌شان از ۲۰۰ به ۱۰۰ تن کاهش یافته و طی سال جاری در حدود ۵۰۰ هزار افغانی کسر بودجه دارند.
او در صحبت با روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که نهاد «آسیا فوندیشن» در قسمت توزیع کمک به مکاتب آسیب‌پذیر «سلیقهای» برخورد کرده است: «مکاتبی که در حوزه ششم مستحق این کمک‌ها شناخته شده، از لحاظ مالی مشکل ندارند، اما مکاتب که به مرز ورشکستگی قرار دارند، شامل کمک نشده‌اند.»
او از «آسیا فوندیشن» تقاضا می‌کند که قبل از توزیع کمک به مکاتب، باید آسیب‌پذیری مکاتب خصوصی را سروی می‌کردند، یا دست‌کم یک جلسه‌ی عمومی با مدیران مکاتب خصوصی برگزار می‌کردند، تا ما با میکانیزم توزیع کمک این نهاد آشنا میشدیم: «مثلا مکاتبی که در طول این سال‌ها نه‌تنها کسری بودجه نداشته‌اند، بلکه عوايد سالانه‌شان در حدی کافی بوده نیز مشمول دریافت این کمک‌ها شده‌اند.»
آقای یاوری می‌گوید در گذشته نهاد «آسیا فوندیشن» در بخش ارتقای ظرفیت معلمان زن عادلانه کار کرده است و باید این روش را در قسمت توزیع کمک به مکاتب خصوصی نیز ادامه می‌دادند: «مکاتب خصوصی که فعلا مشمول این کمک‌ها شده‌اند، تمام دانشآموزان آنان از طبقه پردرآمد جامعه هستند. حداقل فیس یک دانش‌آموز در این مکاتب برابر است به فیس سه یا چهار دانش‌آموز دیگر مکاتب است.»
به گفته‌ی او، دوام کمک مالی «آسیا فوندیشن» به ۸۰ مکتب مشخص نیست که برای چند ماه در سال جدید تعلیمی ادامه پیدا خواهد کرد، اما حالا نیز وقت‌اش است که در بخش توزیع این کمک تجدید نظر صورت گیرد.
داوود حسینی، ریس اتحادیه همکاران معارف کابل حاضر به مصاحبه با روزنامه اطلاعات روز در این مورد نشد.
بر بنیاد آمار اتحادیه تعلیمی شهر کابل، با سقوط حکومت به‌دست طالبان فعالیت ۱۵۰ مکتب خصوصی مسدود، ۱۵۰ مکتب دیگر در حال تعطیلی قرار دارند.
شش ماه از حاکمیت طالبان در افغانستان می‌گذرد و در این مدت وضعیت اقتصادی کشور به حالت بحرانی درآمده است. بیشتر دانشآموزان مکاتب خصوصی کشور را ترک کرده‌اند و یا در سال جدید تعلیمی والدین‌شان قادر به پرداخت فیس مکاتب نیستند.
بیم آن وجود دارد که با گسترش فقر و بهبود نیافتن وضعیت اقتصادی مردم، شمار بیشتری از مکاتب خصوصی دروازه‌های‌شان را مسدود کنند. همین حالا هم بسیاری از مکاتب خصوصی در سراسر کشور در بحران اقتصادی و کسر بودجه شدید مواجه هستند.