عبدالرب رسول سیاف، در مراسم تجلیل از هفتهی شهید و سالروز ترور احمدشاه مسعود، حرفهای مهمی به زبان آورد. او با انتقاد از عملکرد طالبان یک بار دیگر آنها را مزدور خواند و افغانستان را «تختهی خیز» برای تحولات امنیتی در منطقه و جهان عنوان کرد. اما سیاف در سخنرانیاش، در مراسم تجلیل از هفتهی شهید، چند حرف مهمی را گفت: او افغانستان را فاقد «مرجع تصمیمگیری» عنوان کرد و تأکید کرد که وجود یک مرجع تصمیمگیری یک ضرورت جدی است تا اگر مصیبتی متوجه نظام شود، آسیبی به نظام نرسد. آقای سیاف همچنان از مسئولان حکومت وحدت ملی خواست که انتخابات پارلمانی را زودتر برگزار کند و زمان انتخابات را مشخص کند. او همچنان برگزاری جرگه و توصل به جرگههای عنعنوی را راهکاری دیگری برای تصمیمگیری در مورد موضوعات مهم افغانستان عنوان کرد و از حکومت خواست اگر نمیتوانند انتخابات را برگزار کنند، لویه جرگه باید برگزار شود و جرگهها در مورد آینده افغانستان تصمیم بگیرد.
سخنان سیاف واکنشهای گستردهی در پی داشت. اما سخنان سیاف با تفسیر و تحلیلهای متفاوتی نیز مواجه شد. تذکر سیاف در مورد نبودن مرجع تصمیمگیری، پیامهای ناخوشایندی را سر زبانها انداخته است. عدهی حالا فکر میکنند که آقای سیاف با بیان این حرف که مرجع تصمیمگیری در موارد بحرانی برای نظام وجود ندارد، منظورش اشارهی بوده است به مریضی رییس جمهور. هر چند که هنوز هیچ خبر تأیید شدهای در مورد مریضی رییس جمهور وجود ندارد. مریضیِ که مانع از ادامهی کار رییس جمهور شود هنوز در سطح رسانهها مطرح نشده است اما بسیاریها این سخنان سیاف را اشارهی به این احتمال میدانند که اگر احیاناً چنین باشد، سرنوشت حکومت وحدت ملی و نظام افغانستان به کجا خواهد انجامید.
اما تفسیر غالب از حرفهای سیاف، افزایش ناامیدی از کارآمدی و دوام حکومت وحدت ملی است. نظرسنجیهای اخیر نشان میدهد که اکثریت مردم از کارکرد حکومت وحدت ملی ناراضاند. بسیاریها صحبتهای سیاف را افزایش این ناامیدی در سطح رهبران و نخبگان سیاسی افغانستان میدانند. آقای سیاف از مسئولین حکومت وحدت ملی درخواست مشخص کردن زمان انتخابات را کرد و حرف از برگزاری لویه جرگه به میان آورد. صحبتهای سیاف در مراسم هفتهی شهید نشان داد که او از عملکرد مسئولان حکومت وحدت ملی ناراض است و تلاش دارد برای فشار آوردن بر مسئولان حکومت وحدت ملی در راستای اجرای تعهدات بزرگ و سرنوشت ساز شان دست به ایجاد یک ائتلاف سیاسی بزند.
منابعی نزدیک به آقای سیاف گفته است که او تلاش دارد رهبری اپوزیسیون در حکومت وحدت ملی را بر عهده بگیرد و این سخنان آغاز تلاش در راستای کسب حمایت از جریانهای مختلف برای رهبری اپوزیسیون بود. منابع نزدیک به آقای سیاف گفته اند که تلاشها برای ساختن یک ائتلاف سیاسی که آقای سیاف نیز در آن شامل خواهد بود، جریان دارد و انتظار میرود به زودترین فرصت ممکن این ائتلاف به منظور جلوگیری از بحرانهای احتمالی در افغانستان رسماً اعلام موجودیت کند.
از اینرو سخنان آقای سیاف در مراسم تجلیل از هفتهی شهید، از یک طرف نشان دهندهی نارضایتی شخص او و شماری از جریانهای سیاسی دیگر از حکومت وحدت ملی است و از جانب دیگر، آقای سیاف و شماری از رهبران سیاسی بدین باور رسیده اند که اگر حکومت وحدت ملی مثل یک سال گذشته عمل کند، بعید نیست که عمر این حکومت کوتاهتر از میعاد قانونی آن باشد. بنابراین آقای سیاف سعی کرد که از وقوع چنین بحرانی اطلاع رسانی کند و با طرح کردن این سوال و احتمال، راه را برای جلب حمایت مردمی از یک ائتلاف سیاسی جدید که او نیز عضو آن خواهد بود، هموارتر کند.
سیاف از معدود چهرههای جهادی است که نفوذ مردمیاش را با انتقادات گسترده از پاکستان و گروه تروریستی طالبان افزایش داده و در عین حال با حفظ میانهروی و حمایت قاطع از نظام افغانستان روابطاش را با جامعه جهانی و بهویژه آمریکا نیز معتدل نگه داشته است. از اینرو، ایستاد شدن سیاف در کنار کسانی که نسبت به عملکرد حکومت وحدت ملی معترض اند، میتواند سقف اعتراض علیه این حکومت را بلندتر ببرد. افزاش نارضایتی از عملکرد حکومت وحدت ملی در میان مردم میتواند این فرصت را به سیاف بدهد که از این نارضایتی در راستای برنامههای سیاسی و افزایش حمایت مردمی از ائتلاف سیاسیاش استفاده کند.