رییس جمهور غنی میگوید پاکستان در ارتباط به وضعیت افغانستان دو گزینه بیشتر ندارد، یا به یک شریک مثبت منطقهای تبدیل میشود یا در انزوای بینالمللی قرار خواهد گرفت. آقای غنی در گفتوگو با طلوعنیوز گفت که جامعه بینالمللی امروز موضع افغانستان را به رسمیت شناخته است و پاکستان نمیتواند حمایت جهان را از موضع افغانستان نادیده بگیرد.
غنی گفت که در طول یکسال گذشته تلاش داشته است تا پاکستان را متقاعد بسازد که میان «تروریسم خوب و بد» تفکیک نگذارد و بربنیاد قانون اساسی و دیگر قوانین پاکستان، با گروههای تروریستی در این کشور برخورد جدی و یکسان انجام دهد.
رییس جمهور افغانستان در حالی این گفتوگو را انجام داد که از یک طرف با جنجالهای بزرگ داخلی گرفتار است و از جانب دیگر دولتاش در روابط خارجی نیز متزلزل و تکرو میباشد. بحثهای امنیتی، جنجالهای درون حکومتی پس از توافقنامه تقسیم قدرت، اختلافها برسر توزیع تذکرههای الکترونیکی، تحت فشار قرار داشتن برای آوردن اصلاحات انتخاباتی و برگزاری انتخابات پارلمانی، افزایش فرار و مهاجرت از افغانستان و در عین حال بروز صف بندیهای جدید از چهرههای قدرتمند سیاسی از موارد مهمی است که حکومت وحدت ملی با آن روبهروست. در کنار آن رییس جمهور غنی با اعتماد و تمرکز بر پاکستان، حفظ توازن در روابط منطقوی را نیز از دست داده است.
هند، روسیه، ایران و شماری از کشورهای آسیای میانه، از جمله کشورهایی است که پس از رویکار آمدن حکومت وحدت ملی، مناسبات سیاسی محدود تری با کاخ ریاست جمهوری دارد و ناراضی از عملکرد رییس جمهور غنی در عرصه تحولات و بازیهای منطقهی است. با این وجود، رییس جمهور غنی هنوز معتقد است که پاکستانیها حکومت او را در گفتوگوهای صلح و تأمین امنیت در افغانستان کمک خواهند کرد.
این درحالی است که حکومت پاکستان هنوز هم حمایتاش از تروریزم و شبکههای تروریستی فعال در این کشور را انکار میکند و ادعاهای حکومت افغانستان مبنی بر حمایت از تروریزم و تولید بمب در پاکستان، را بی اساس میخوانند. در عین حال، پس از حملهای که دو روز پیش در پیشاور انجام شد، رسانههای پاکستانی ریشه این حوادث را به نقل از مقامات نظامی پاکستان در افغانستان میدانند و دو کشور این گونه هنوزهم در گیر بازی اتهام و تقصیر است.
اما از این طرف رییس جمهور افغانستان با اعتماد کامل سخن از انتخاب پاکستان میزند و این کشور را ناگزیر میداند که یا باید همکاری مثبت منطقوی را در پیش گیرد یا در سطح بین المللی منزوی خواهد شد.
حقیقت اما این است: دولت پاکستان پس از رویکار آمدن حکومت وحدت ملی و سفر مقامات دو کشور، هیچ تغییری را در سیاست خود نسبت به افغانستان و مسایل امنیتی و سیاسی آن اعمال نکرده است و نشانهی از سازندهتر شدن روابط دو کشور هنوز وجود ندارد. در عین حال، بر خلاف خوش باوریهای رییس جمهور غنی، پاکستان دغدغهی انزوای بین المللی را ندارد و این کشور به دلیل تعرضات سیاسی و امنیتیاش به افغانستان در انزوای بین المللی نیز قرار نخواهد گرفت. پاکستانیها در مقایسه با دولت افغانستان به مراتب دستگاه دیپلماسی کارکشتهتر و موثرتری دارد و در مناسبات منطقهی و بین المللی جایگاه بلندتر و روابط گستردهتری نسبت به افغانستان دارد.
کنفرانس ریکا در کابل نشان داد که برعکس خوش بینیهای رییس جمهور غنی در مورد انزوای بین المللی پاکستان، این افغانستان است که به دلیل سیاستهای نامتوازن رییس جمهور غنی در مناسبات منطقهی روابطاش کمرنگتر و حکومت وحدت ملی منزویتر میشود. در این کنفرانس سرتاج عزیز، مشاور امنیت ملی پاکستان، با شرط اشتراک کرد، هندیها نماینده نداشتند و قدرتهای منطقوی نیز در اشتراک و همکاری با دولت افغانستان در این کنفرانس علاقهمندی نشان ندادند.
از اینرو، ضمن اینکه رییس جمهور افغانستان بر اساس یک خوش بینی به مردم افغانستان اعلام میکند که پاکستان یا نقش مثبتتری بازی کند یا منزوی خواهد شد، اما حقیقت این است که نشانهی از تغییر موضع پاکستان در قبال افغانستان وجود ندارد و بعید است که این کشور در سطح بین المللی منزوی شود. اما خوش بینیهای رییس جمهور میتواند راهکار مفیدتر و سازندهتری برای کابل و اسلام آباد باشد تا از فضای پر از توهم و توطئهی کنونی بیرون شود و افغانستان با توسل به همکاریهای منطقهی و راهکارهای دیپلماتیک و سیاسی بتواند پاکستان را مجبور به همکاری سازنده در افغانستان نماید.