شانزدههمین اجلاس سران شانگهای در ازبکستان برگزار شد. اشرفغنی رییس حکومت وحدت ملی، نیز در رأس یک هیأت بلندرتبهی دولتی جهت شرکت در این اجلاس به ازبکستان رفته است. سخنگوی وزارت خارجه گفته است قرار است آقای غنی هم در این نشست سخنرانی کند. با آنکه محورهای سخنرانی غنی در این اجلاس امنیت منطقه، مبارزه با تروریسم و اقتصاد خوانده شده است اما تا ناوقت شام دیروز، هیچ معلومات و جزئیاتی از سخنرانی رییس حکومت وحدت ملی در اجلاس شانگهای، نشر نشده است. با اینحال، رییس حکومت وحدت ملی در حاشیهی نشست دوروزهی سازمان همکاریهای شانگهای با رؤسای چند کشور ملاقات کرده است.
سازمان همکاریهای شانگهای بهمنظور همکاریهای چندجانبهی امنیتی، اقتصادی و فرهنگی در سال 2001 تأسیس شد. چین، روسیه و کشورهای آسیای میانه اعضای این سازمان منطقهیی هستند. افغانستان در سال 2012 عضو ناظر شانگهای شد. در تازهترین مورد، وزارت خارجهی کشور گفته است، دولت افغانستان در حال تهیهی اسناد برای کسب عضویت دایمی در سازمان همکاریهای شانگهای است.
رییس حکومت وحدت ملی در ملاقاتهای جداگانه با رؤسای جمهور ازبکستان، قزاقستان، ترکمنستان و تاجیکستان و پاکستان دیدار کرده است. در دیداری که آقای غنی با رییسجمهور پاکستان داشته، حول مشکلات اخیر مرزی میان این دو کشور حرف زده و دو طرف اظهار داشته که در جستوجوی راهحل مناسب جهت برونرفت از این مشکلاتاند. قرار است اشرفغنی با سرتاج عزیز مشاور امنیت ملی نخستوزیر پاکستان، در حاشیهی این اجلاس هم گفتوگو کند.
آقای غنی در دیدار با رییسجمهور ترکمنستان در مورد گسترش روابط دوجانبه و چگونگی پیشرفت کار پروژههای منطقوی گفتوگو کرده است. پروژهی تاپی محور این گفتوگو بوده و دو طرف توافق کردهاند تا یک هیأت مشترک روی امنیت این پروژه کار کند. قربانقلی بردی محمدوف تصمیم دارد تا از آن ولایتهای افغانستان که در مسیر پروژهی تاپی قرار گرفته است، دیدن کند. همچنان گسترش روابط دوجانبه و مبارزهی مشترک با تروریسم از آجندای گفتوگوهای غنی با رؤسای جمهور قزاقستان و تاجیکستان بوده است.
رییسجمهور چین نیز در دیدار با محمد اشرفغنی گفته است که کشورش بهعنوان عضو شانگهای آماده است تا بهخاطر موفقیت روند صلح افغانستان به رهبری دولت افغانستان، کمک کند. شرکتکنندگان این نشست در کنار طرح مسایل دیگر، در مورد چگونگی مبارزه با هراسافگنی بهخصوص در بخشهای شمال افغانستان به گفتوگو پرداختهاند.
افغانستان با کشورهای عضو سازمان همکاریهای شانگهای روابط چندجانبه و پیچیدهیی دارد. مسایل اقتصادی و امنیت مهمترین آنهاست. افغانستان در یکونیم سال گذشته چندین تفاهمنامهی اقتصادی با کشورهای آسیای میانه امضا کرده و برخی از مهمترین پروژههای اقتصادی منطقهیی مانند تاپی و کاسا یکهزار تاهنوز افتتاح شده است. عملی شدن این پروژهها اهمیت منطقهیی دارد و نقش افغانستان بهعنوان گذرگاه این پروژهها برجسته است. اما در حالحاضر مهمترین چالش در برابر اجرایی شدن همکاریهای اقتصادی منطقهیی، چگونگی امنیت در افغانستان است.
امنیت نسبییی که در ولایتهای شمال افغانستان حاکم بود، اکنون در معرض خطر قرار گرفته و مخالفین مسلح دولت در حال گسترش جنگ در این ولایاتاند. فعالیت هراسافگنان در شمال کشور با آنکه مسالهی مهم و بلکه مسألهی اصلی افغانستان بهشمار میرود اما برای کشورهای آسیای میانه هم یک تهدید محسوب میشود. تروریسم بهمثابه یک خطر مشترک، میتواند بیش از هر زمانی این کشورها را بههم نزدیک کند. جدای از اینکه تروریسم منافع اقتصادی کشورهای منطقه را به خطر انداخته است و اکثر پروژههای منطقه وابسته به امنیت افغانستان است، مخالفین برخی از کشورهای منطقه، مثل چین، با همدستی مخالفین مسلح دولت افغانستان در بخشهایی از کشور جابهجا شدهاند. اما نوع روابط کابل و اسلامآباد، تفاوتی را که کشورهای منطقه میان طالبان و داعش در افغانستان قایل شدهاند، چگونگی این همکاری را پیچیدهتر کرده است. برای کشورهای آسیای میانه داعش تهدید اصلی است. آنها برای سرکوب داعش در بسیاری از مواقع با طالبان نزدیک شدهاند و این در حالی است که طالبان معضل اصلی دولت افغانستان است.