نجیب‌الله سعادت-هرات
فراه از ولایت‌های ناامن در زون غرب کشور است که در یک ماه اخیر گواه شدید‌ترین نبردها بین نیروهای امنیتی و طالبان مسلح بوده است. بر اساس گفته‌های اعضای شورای ولایتی و نمایندگان مردم این ولایت در مجلس نمایندگان، اوضاع امنیتی این ولایت در حال حاضر بحرانی است و این موضوع این ولایت را در آستانه‌ی سقوط قرار داده است.
آن‌گونه که اعضای شورای و لایتی وشماری از فعالین مدنی می‌گویند در سه هفته‌ی اخیر به‌گونه‌ی اوسط هر شب یک پاسگاه نیروهای امنیتی در این ولایت به‌دست طالبات سقوط می‌کند و از حاکمیت دولت خارج می‌شود.
گمرک جنگ‌آفرین
گمرک ولایت فراه یکی از پردرآمدترین گمرک‌های کشور است. طبق اظهارات یک مقام ارشد این ولایت به اطلاعات روز، سالانه نزدیک به 5 میلیارد افغانی عواید از آن حاصل می‌شود. بسیاری معتقد اند که وجود چنین گمرک پردرآمدی در این ولایت باعث شده است تا طالبان همیشه تنور جنگ را در این ولایت داغ نگهدارند.
محمدیونس رسولی، معاون والی فراه در گفت‌وگو با روزنامه‌ی اطلاعات روز مدعی است که شبانه‌روز به‌دلیل تبانی بازرگانان با شماری از مقام‌های نظامی و غیرنظامی این ولایت، در حدود 80 تا 90 هزار دالر از عواید گمرک این ولایت حیف‌ومیل می‌شود.
معاون والی فراه می‌گوید که روزانه از طریق بندر «شیخ ابونصر فراهی» وارد ولایت فرا می‌شود و عده‌یی از بازرگانان از دادن مالیه و محصولات گمرکی‌شان به دولت خود‌داری می‌کنند. معاون والی فراه افزود که بازرگانان محصول گمرکی را به‌جای پرداختن به حساب دولت، به جیب فرماندهان و مسوولان گمرک واریز می‌کنند و قسمتی از این پول نیز به جیب طالبان می‌رود.
دادالله قانع عضو شورای ولایت فراه یکی از کسانی است که گمرک ولایت فراه را عامل اکثر بدبختی‌ها و جنگ‌های این کشور عنوان می‌کند. این عضو شورای ولایتی فراه مدعی است که گروه‌های طالبان به‌خاطر گرفتن مالیات و دادن پارچه‌های مالیاتی به موترهای باربری، دست به ناامن کردن این ولایت می‌زنند تا بتوانند در تبانی و همکاری با برخی از افراد بانفوذ و مافیایی هم‌چنان منابع عایداتی‌شان را پایدار نگهدارند.
موضوع سوءاستفاده از گمرک فراه را شماری از فعالین مدنی این ولایت نیز تأیید می‌کنند و از نقش مستقیم این گمرک در شعله ور نگهداشتن نبردها خبر می‌دهند. بریالی غفاری یکی از فعالین مدنی در فراه به اطلاعات روز می‌گوید که طالبان با همکاری برخی از حلقات مشخص نزدیک به حکومت جنگ را در این ولایت شعله‌ور می‌سازند تا با استفاده از ناامنی و تضعیف حکومت، میلیون‌ها دالر را به جیب بزنند.
مافیای مواد مخدر
منابعی که نمی‌خواهند نامی از آن‌ها در گزارش گرفته شود به روزنامه اطلاعات روز می‌گویند که فرید بختور رییس شورای ولایتی فراه یکی از قاچاقچیان بزرگ مواد مخدر در این ولایت است که هزاران کیلوگرام مواد مخدر را از این ولایت انتقال می‌دهد. این منابع مدعی‌اند که فرید بختور در هفته‌های اخیر اکثر پسته‌های نیروهای امنیتی در این ولایت را سقوط داده تا بتوانند مواد مخدر خود را به‌گونه‌ی آزاد انتقال دهد. آن‌ها مدعی‌اند که رییس شورای ولایتی فراه این کار را با همکاری لالی حمیدزی و شماری از بازرگانان هلمندی انجام می‌دهند و با از بین بردن پسته‌های امنیتی مسیر راه ترانزییت مواد مخدر را باز می‌کند.
عبدالستار حسینی یکی از بزرگان قومی در فراه نیز ترانزیت مواد مخدر به یک پیمانه‌ی بالا را در این ولایت از سوی گروهای مافیایی تایید می‌کند و مدعی است که چندین باند مافیایی مواد مخدر در فراه وجود دارند.
این بزرگ قومی می‌گوید که مواد مخدر توسط گروه‌های مافیایی بین ولایت هرات و فراه ترانزییت می‌شود. وی مدعی است که این مواد مخدر از مسیر ولسوالی‌های کهسان، غوریان، ادرسکن و شیندند هرات و بالابلوک فراه ترانزییت و به مکان‌های مخصوص منتقل می‌شود.
دخالت‌های ایران
مقام‌های محلی ولایت فراه دخالت‌های ایران را در قسمت تجهیز و حمایت مالی و تسلیحانی از طالبان باعث ازدیاد تلفات نیروهای امنیتی افغان و سقوط پاسگاه‌های امنیتی در این ولایت می‌دانند. ناصر مهری سخن‌گوی والی فراه به روزنامه‌ی اطلاعات روز می‌گوید که طالبان فراهی در حال حاضر با انواع سلاح‌های پیشرفته‌ی ایرانی و روسی مجهز اند. سخن‌گوی والی فراه هجوم دسته‌های طالبان مسلح از ولایت هلمند و ولسوالی شیندند هرات را به فراه از عوامل سقوط پاسگاه‌های نیروهای امنیتی و تلفات بلند این نیروها عنوان می‌کند، موضوعی که در این اواخر انتقادهای تند فعالان مدنی، اعضای شورای ولایتی و نمایندگان مردم فراه در مجلس نمایندگان را برانگیخته و در آخرین مورد روز یک‌شنبه شماری از دکانداران شهر فراه دکان‌های‌شان را به نشانه‌ی اعتراض به افزایش ناامنی‌ها و افزایش تلفات نیروهای امنیتی و کشته شدن گلبهار مجاهد آمر امنیت این ولایت مسدود کرده‌اند.
مهری می‌گوید جنگافزارهایی که در این اواخر از نزد طالبان مسلح به دست نیروهای امنیتی افتاده است اکثراً ساخت ایران و روسیه‌اند که از سوی ایران به طالبان داده شده‌اند. علاوه بر این، اکثر طالبان فراهی با سلاح‌های دوربین‌دار مجهز اند که این موضوع تلفات نیروهای امنیتی افغان را افزایش داده.
به‌گفته‌ی این مقام ولایت فراه استفاده‌ی طالبان از دوربین‌های شب‌بین کار را برای نیروهای امنیتی در این ولایت با مشکل مواجه کرده است.
این گفته‌های مقام‌های اداره‌ی محلی فراه در حالی مطرح می‌شود که بارها مقام‌های ایرانی و روسی هرگونه تجهیز و همکاری با طالبان مسلح را رد کرده‌اند و اولویت همکاری‌های کشورهای‌شان را مشروط به خواست دولت افغانستان و همکاری با دولت افغانستان عنوان نموده‌اند.
