دیروز (شنبه، چهارم حمل) سال تعلیمی/آموزشی 1397 آغاز شد و زنگ مکاتب در نقاط مختلف کشور به صدا درآمد. در این سال بیشتر از 9 میلیون دانش‌آموز دختر و پسر به مکتب خواهند رفت، اما بیشتر از سه میلیون کودک واجد شرایط آموزش، نمی‌توانند به مکتب بروند.
براساس حکم رییس‌جمهور غنی سال 1397 به نام سال حمایت از معارف نام‌گذاری شده و مراسم زنگ مکاتب در تمام ولایات سردسیر کشور به همین هدف نواخته شده است. آقای غنی دیروز در مراسم آغاز سال جدید تعلیمی ضمن این‌که خبر داد نیمی از مکاتب در افغانستان ساختمان ندارند، تعهد سپرد که کار ساخت ساختمان‌های شش هزار مکتب در سال جاری خورشیدی آغاز و در دو سال آینده این مکاتب آماده‌ی استفاده می‌شود.
براساس آمار وزارت معارف، در سال 1396 خورشیدی بیش از 9 میلیون و 389 هزار دانش‌آموز در سراسر کشور مصروف آموزش بودند. از این شمار بیش از پنج میلیون و 824 تن آن دانش‌آموز پسر و بیش از سه میلیون و 564 هزار آن دانش‌آموز دختر اند.
بر بنیاد این آمار، در سال گذشته در مجموع 17859 مکتب در افغانستان فعال بوده. ولایت کابل بیشترین مکاتب (1663 مکتب) و ولایت نورستان کمترین مکاتب (245 مکتب) را در خود جای داده است.
در این مکاتب 200 هزار و 387 معلم مصروف تدریس‌اند که 133 هزار و 549 تن آن آموزگار مرد و 66 هزار و 838 تن آن زن‌اند. به‌صورت میان‌گین در سال گذشته برای حدود 47 دانش‌آموز یک آموزگار وجود داشته است.
وزارت معارف می‌گوید که قرار است در سال ۱۳۹۷ تعلیمی بیش از یک میلیون دانش‌آموز جدید وارد مکاتب شوند. وزارت معارف در نظر دارد 16 هزار آموزگار را استخدام کند. محمدابراهیم شینواری، سرپرست وزارت معارف گفت که استخدام آموزگاران از طریق کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی یک گام مهم و اساسی است که تاکنون از این طریق هشت هزار آموزگار استخدام شده‌اند.
به گفته‌ی سرپرست وزارت معارف، قرار است در سال جاری 350 باب مکتب جدیداً تأسیس و سنگ تهداب 90 باب مکتب گذاشته شود.
مکاتب فاقد ساختمان و محرومیت سه میلیون نفر از دسترسی به آموزش
رییس‌جمهور غنی در سخنرانی خود ضمن انتقاد از کیفیت پایین تعلیم و تربیه در کشور، گفت که ۵۰ درصد از مکاتب افغانستان ساختمان و «هزاران مکتب» نیز زمین ندارند.
آقای غنی افزود که در سال‌های گذشته در عرصه‌ی دسترسی به آموزش و پرورش پیشرفت‌هایی صورت گرفته و شمار استادان و دانش‌آموزان افزایش یافته، اما کیفیت آموزش و پرورش در کشور بسیار پایین است.
او گفت: «با تأسف کیفیت تعلیم و تربیه بسیار پایین است، این واقعیت تلخی است که تا هنوز ۵۰ درصد مکاتب ما تعمیر ندارند، نیم معلمین معیارهای پایین تدریس را تکمیل کرده نمی‌توانند.»
به گفته‌ی او، دانش‌آموزان آموزش لازم برای داشتن یک زندگی موفق را دریافت نمی‌کنند تا از دانش و مهارت‌های کافی برخوردار شوند.
رییس‌جمهور افزود که سه‌ونیم میلیون کودک از آموزش و پرورش بازمانده و حدود یک هزار مکتب در سراسر کشور بسته‌اند.
وعده‌هایی برای بهتر شدن معارف
آقای غنی در بخشی از سخنان خود گفت که به اداره‌های مربوطه دستور داده که تا شش هفته‌ی دیگر به تمام مکاتب، زمین اختصاص داده شود.
او افزود که در دو سال گذشته شهروندان افغانستان به معارف این کشور یک هزار و ۳۳۰ جریب زمین و یک‌ونیم میلیارد افغانی پول نقد کمک کرده‌اند. ایجاد صندوق قرضه برای آموزگاران یکی از طرح‌های دیگر رییس‌جمهور است. آقای غنی از وزارت مالیه خواستار همکاری شده و از بازرگانان افغان نیز خواست که با اهدای زمین، کمک نقدی و یا اجناس در این بسیج ملی سهم بگیرند.
او با اشاره به نام‌گذاری امسال به‌عنوان سال حمایت از معارف گفت که همه‌ی ادارات دولتی و غیردولتی در زمینه‌ی رشد آموزش و پرورش در کنار وزارت معارف تلاش کنند.
هم‌چنان رییس‌جمهور گفت که در سال جدید خورشیدی کار ساخت شش هزار ساختمان برای مکاتب با بودجه‌ی ۲۰۰ میلیون دالر آغاز و در دو سال آینده آماده‌ی استفاده خواهد شد. آقای غنی افزود که مناطق ناامن در محور توجه قرار دارد و وزارت شهرسازی ساختمان پیش‌ساخته‌ی 100 مکتب را در مناطق ناامن می‌سازد.
محمدابراهیم شینواری، سرپرست وزارت معارف سرمایه‌گذاری روی معارف را یک سرمایه‌گذاری استراتژیک عنوان کرد و گفت که در سال جاری تعلیمی ۵۰ میلیون کتاب درسی در مکاتب افغانستان توزیع می‌شود. رییس‌جمهور از چاپ به‌موقع کتاب‌های درسی سال جاری تعلیمی ابراز خرسندی کرد و گفت که در حال حاضر برای صددرصد دانش‌آموزان کتاب چاب می‌شود و دولت بودجه‌ی مورد نیاز برای چاپ کتاب را برای پنج سال آینده نیز دارد.
آقای شینواری افزود که در سال جدید معاشات معلمین براساس «سیستم جدید معاشات» پرداخت خواهد شد.
رییس‌جمهور غنی در روز آغاز سال تعلیمی ۱۳۹۴ به آموزگاران کشور وعده داده بود که بعد از شش ماه به آن‌ها زمین خواهند داد. او با اشاره به این‌که در زمینه‌ی فراهم کردن مسکن موفقیت لازم را نداشته، گفت که به وزارت شهرسازی و اداره‌ی اراضی هدایت داده که برای حل این مشکل، طرحی عملی را ترتیب کنند که نه‌تنها برای معلمان بلکه برای عودت‌کنندگان، بیجاشدگان داخلی و خانواده‌های شهدا نیز مسکن فراهم شود.
رییس‌جمهور فساد در وزارت معارف را شرم‌آور و غیرقابل قبول خواند و تأکید کرد که تمام آموزگاران از طریق پروسه‌ی اصلاحات اداری استخدام خواهند شد.
وزارت معارف می‌گوید که در سال گذشته 159 مکتب ایجاد، 130 باب ارتقا و 2230 پروژه‌ی بازسازی زیر کار میباشد. در سال گذشته 115 مکتبِ مسدود، بازگشایی شده است.
از نظام آموزشی افغانستان به‌عنوان یک نظام فرسوده و کهنه یاد می‌شود. وزارت معارف می‌گوید که بعد از ارزیابی‌های علمی شمار مضامین درسی مکاتب کاهش یافته و محتوای آن غنی‌تر شده است.
رییس‌جمهور گفت که اصلاحات لازم در روند تدریس و تدوین کتاب‌های درسی نیز ایجاد شده که خود او این روند را از نزدیک نظارت کرده است.
آقای غنی افزود که به وزارت مخابرات و اداره‌ی تنظیم خدمات مخابراتی (اترا) دستور داده که تمام مکاتب در کابل و ولایت باید به اینترنت وصل شوند. او هدف از این کار را افزایش دانش دانش‌آموزان عنوان کرد.
وزارت معارف می‌گوید که طبق اصلاحات جدید، قرار است نظام آموزشی کشور تا 15 سال دیگر در سطح جهانی معیاری شود. در این زمینه گزارش 320 صفحه‌یی بعد از ارزیابی سیستم تعلیم و تربیه‌ی 48 کشور تهیه شده که رییس‌جمهور شخصاً آن را مطالعه کرده و حمایتش را از آن اعلام کرده است.
سال معارف؛ زنگ شروع مکاتب به صدا درآمد
