هزاران پناهنده‌ی افغانی توسط سپاه پاس‌داران ایران برای حمایت از بشار اسد، به جنگ سوریه فرستاده میشوند
منبع: وال استریت ژورنال
نویسنده: فرناز فصیحی
برگردان: حمید مهدوی
نظر به گفته‌های مقام‌های افغانستان و غربی، ایران برای عقب راندن نیروهای شورشی سوریه، هزاران پناهنده‌ی افغانستان را برای جنگ در سوریه استخدام میکند و به آنها 500 دالر دست‌مزد ماهانه و اقامت در ایران را پیش‌نهاد میکند.
سپاه پاس‌داران انقلاب اسلامی ایران، جنگ‌جویان شیعه‌مذهب را برای جنگ در سوریه استخدام کرده و آموزش میدهد. جزئیات سربازگیری آنها در جریان هفته‌ی جاری در وبلاگی که گزارش‌های آن روی وضعیت پناهند‌گان افغانستان در ایران متمرکز اند، به نشر رسید و توسط دفتر آیت‌الله محقق کابلی، رهبر مذهبی افغانستان در شهر مقدس قم در ایران تأیید شد. یکی از اعضای سپاه پاس‌داران انقلاب اسلامی ایران نیز جزئیات این خبر را تأیید کرد.
رییس دفتر آیت‌الله محقق کابلی در قم در یک تماس تیلفونی گفت: «آنها (سپاه پاس‌داران) با پناهند‌گان ارتباط برقرار میکنند و روی جوانان ما برای رفتن آنها به سوریه و جنگ در آن‌جا کار میکنند». «سپاه پاس‌داران به آنها همه‌چیز میدهد، از معاش گرفته تا اقامت در ایران».
ایران علاوه بر دست‌مزد ماهانه‌ی 500 دالر و اقامت در این کشور، به پناهند‌گان اجازه‌ی ثبت نام کودکان آنها در مکتب‌های ایران و کارت‌های خیریه را نیز پیش‌نهاد میکند. رییس دفتر آیت‌الله محقق کابلی گفت که تعداد زیادی از مردان جوان به محقق کابلی نامه نوشته‌اند و از او پرسیده‌اند که آیا جنگ در سوریه از لحاظ مذهبی مجاز است؟ محقق کابلی پاسخ داده است که تنها در صورتی مجاز است که آنها از مقدسات شیعه دفاع کنند.
اخیرا دفتر آیت‌الله محقق گفته است که وی در زمینه سکوت کرده و حتا در تشییع جنازه‌ی افغان‌هایی که در سوریه کشته شده‌اند، شرکت نکرده است. روز پنج‌شنبه، مراسم تشییع جنازه‌ی چهار تن از افغان‌هایی که در جنگ سوریه کشته شده بودند، با حضور گسترده‌ی مقام‌های محلی و مذهبی در شهر شمال‌غربی مشهد برگزار شد. براساس گزارش‌های وب‌سایت‌های مربوط به شیعیان و یک خبرگزاری وابسته به سپاه پاس‌داران، تابوت‌های مردان کشته شده با پارچه‌های سبز پوشانده شده و عکس‌های آنها بر تابوت‌های‌شان نصب شده بودند.
اولین گزارش تدفین جنگ‌جویان افغانی که در جنگ سوریه کشته میشوند، در ماه نوامبر به نشر رسید. اخیرا گزارش‌های مکرر در مورد این دسته از کشته شده‌ها در رسانه‌های ایرانی نشر میشوند. حمید بابایی، سخن‌گوی دفتر سازمان ملل در ایران، ادعاهایی مبنی بر فرستاده شدن پناهند‌گان افغانستانی توسط ایران به شکل جنگ‌جو به سوریه را بی‌اساس خواند. آقای بابایی گفت: «حضور ایران در این کشور فقط جنبه‌ی مشورتی دارد تا به این کشور در زمینه‌ی مبارزه با افراط‌گرایی کمک کند… و از قتل عام و خون‌ریزی بیشتر توسط گروه‌های القاعده جلوگیری کند».
از سه سال پیش بدین‌سو و از زمان آغاز جنگ در سوریه، جمهوری اسلامی در حفظ بشار اسد در قدرت، نقش مؤثری ایفا کرده است. ایران به منظور کمک به ارتش سوریه، فرماندهان و سربازانی را تمویل و تسلیح کرده و بعد از آموزش به این کشور فرستاده است.
حزب‌الله، گروه شبه‌نظامی و سیاسی لبنان و متحد نزدیک ایران نیز برای دفاع از رژیم سوریه سربازان و فرماندهانش را به این کشور فرستاده است. این در حالی است که سپاه پاس‌داران شبه‌نظامیان شیعه‌ی اعزامی به سوریه را سازمان‌دهی و فرماندهی میکند. نظر به گفته‌ی فرماندهان سپاه پاس‌داران، فرماندهان آنها با فرماندهان ارتش سوریه از نزدیک استراتژی‌ها را طرح کرده و سربازان سوریه را برای جنگ‌های چریکی آموزش میدهند. در نتیجه، آقای اسد از آستانه‌ی سقوط در ماه آگست سال گذشته که در آن زمان بر پناه‌گاه‌های مخالفان عملیات شیمیایی راه‌اندازی می‌کرد، نجات یافته است و برای انتخابات ماه جون و چهار سال ریاست جمهوری دیگر برنامه‌ریزی میکند.
ایران و حزب‌الله، هردو، به شکل صریح از تلاش‌های‌شان در سوریه می‌گویند. جنرال حسین همدانی، یک فرمانده ارشد سپاه پاس‌داران که در طرح‌ریزی استراتژی جنگ در سوریه دخیل بوده است، هفته‌ی گذشته گفت که به کمک خداوند، 130 هزار سرباز دیگر آموزش دیده‌اند و آماده‌ی اعزام شدن به سوریه اند. آقای همدانی گفت که در نتیجه‌ی برنامه‌ریزی‌ها و فرزانگی رهبران ایران، رژیم سوریه «تا اندازه‌ای به ثبات دست یافته است». 130 هزار سربازی که آقای همدانی از آن سخن می‌گفت، احتمالاً شامل تمام جنگ‌جویان شیعه‌مذهب، به‌شمول ایرانی‌ها، حزب‌الله، افغانها و دیگر جنگ‌جویان خارجی است.
ایران هم‌چنین از گفت‌وگوهای اخیر صلح میان شورشیان مخالف و رژیم سوریه در شهر حمص نفع برده است، شهری که در آن شورشیان شهر را تخلیه کردند و کنترول آن را به حکومت واگذار کردند. حسین شیخ‌الاسلام، نماینده‌ی مجلس ایران گفت: «بدون دست داشتن ایران، در سوریه هیچ اتفاقی نمی‌افتد».
این در حالی است که هیچ نشانه‌ا‌ی مبنی بر فروکش کردن جنگ داخلی در سوریه وجود ندارد و ایران و حزب‌الله در مورد از دست دادن مردان آموزش دیده‌ی‌شان در میدان نبرد و خطر واکنش شدید همگانی هنگام برگرداندن جسدهای کشته شد‌گان به صورت هفته‌وار به ایران، نگرانند. یک مقام غربی در ایران گفت که استخدام افغانها بخشی از استراتژی تغییر است، که مطابق به این استراتژی، سربازان ضعیف از اجتماع‌های کم‌قدرت به خط مقدم فرستاده میشوند تا بدین ترتیب، تلفات نیروهای حزب‌الله و اعضای سپاه پاس‌داران به حد‌اقل رسانده شده و از پیامدهای سیاسی آن جلوگیری شود.
افغان‌هایی که برای جنگ در سوریه استخدام میشوند، مانند حزب‌الله و اکثریت ایرانیان، شیعه اند و از رژیم سوریه‌ی تحت سلطه‌ی اقلیت علوی حمایت میکنند. این در حالی است که شورشیان (مخالفان رژیم سوریه) عمدتا سنی اند و توسط قدرت‌های سنی‌مذهب شرق میانه، مانند عربستان و قطر حمایت میشوند. اعضای سپاه پاس‌داران افغانها را متقاعد می‌سازند تا در رقابت‌های فرقه‌ای سنی و شیعه سهیم شوند.
این مقام غربی گفت که آنها بر نقش گروه‌های شورشی تندرو سنی‌مذهبی که به القاعده وابستگی دارند، تأکید میکنند. نادر هاشمی، مدیر مرکز مطالعات شرق میانه در دانشگاه دنور و کارشناس مسایل ایران و سوریه گفت: «ایران میخواهد در سوریه نقش فرماندهی و کنترول کننده ایفا کند و با سربازگیری پناهند‌گان افغان، آنها را مزدور استخدام میکنند تا برای‌شان بجنگند».
مقام‌های وزارت دفاع امریکا با لحن هشدار‌آمیز گفته‌اند که جنگ‌جویانی از سراسر منطقه در جنگ داخلی سوریه درگیر شده‌اند و هیچ‌شکی ندارند که جنگ‌جویان افغان نیز در میان آنها وجود دارند.
اخیرا متیو اسپنس، یک مقام ارشد وزارت دفاع امریکا به کانگرس این کشور گفت: «یکی از نگران کننده‌ترین جنبه‌های جنگ سوریه از چشم‌انداز امنیت امریکا، این است که این جنگ، جنگ‌جویانی را از سراسر منطقه و جهان جذب میکند». وی با اشاره به دو طرف درگیر در جنگ داخلی سوریه گفت: «ما فکر می‌کنیم که در مقایسه با تعداد جنگ‌جویان خارجی در اوج جنگ عراق، به اندازه‌ی قابل توجهی جنگ‌جویان خارجی در جنگ سوریه بیشتر اند».
پناهند‌گان افغانی در ایران در جمله‌ی آسیب‌پذیرترین‌ها و فقیرترین‌ها اند. نظر به گزارش‌های آژانس پناهندگی سازمان ملل متحد، حدود یک میلیون پناهنده‌ی ثبت شده‌ی افغانستان در ایران وجود دارند. علاوه برآن، نظر به گزارش‌های دیده‌بان حقوق بشر، حدود 2 میلیون پناهنده‌ی ثبت نشده‌ی افغانی در ایران وجود دارند. نظر به گزارش‌های وزارت مهاجران و عودت کنندگان افغانستان، روزانه حدود 800 پناه‌جوی افغان تلاش دارند به شکل غیر‌قانونی وارد ایران شوند. آنها اجازه‌ی کار رسمی، رفتن به مکتب و ثبت ازدواج و تولد‌شان را ندارند. اکثریت پناهند‌گان افغان در ایران در بخش ساختمان به شکل روزمزد و در بدل دست‌مزد ناچیز کار میکنند. رضا اسماعیلی، پناهنده‌ی 19 ساله‌ی افغان بود که در مشهد زندگی می‌کرد. نظر به حکایت یکی از دوستان و جنگ‌جوی همراه افغانی او که در ماه دسامبر توسط خبرگزاری فارس (مرتبط به سپاه پاس‌داران) به نشر رسید، قبل از اینکه رضا به جنگ سوریه اعزام شود، قهرمان بدن‌سازی در کشور بود. پس از چند‌ماه جنگ در سوریه، او به یکی از رهبران گروه جنگ‌جویان افغان که فاطمیون نامیده میشود، تبدیل شد.
گزارش‌های خبری ایران می‌گویند که فاطمیون در سوریه از زیارت‌گاه سیده زینب در حومه‌های دمشق دفاع میکنند. نظر به گزارشی از فارس نیوز در ماه دسامبر، اسماعیلی در نبردی با شورشیان مخالف در نزدیکی دمشق کشته شد. یکی از جنگ‌جویان پناهنده‌ی افغان به‌نام عبدالحیدر به فارس نیوز گفت: «جنگ بسیار شدید بود. در هرچند روز ما صرف چندساعت آتش‌بس داشتیم». نظر به این گزارش، اسماعیلی توسط شورشیان دستگیر شده و سر بریده شد. در مجموعه‌ی تصاویر او که در فارس به نشر رسیده‌اند، نوجوان کوتاه‌قامتی است که با عینک دودی و یک مسلسل در مقابل تانک ایستاده است و پس از آن او را کنار یک موشک نشان میدهد و بعد سر خونین بریده‌ی او به دست یک سرباز شورشی به مشاهده می‌رسد. در ادامه‌ی این گزارش آمده است که جنگ‌جویان ایرانی تن بی‌سر او را یافته و برای خانواده‌اش در ایران فرستادند.
در یک وبلاگ اختصاصی مربوط به پناهند‌گان افغان در ایران، مردان جوان افغان بحث میکنند که آیا آنها باید به سوریه بروند یا خیر. یکی از این مردان جوان در این وبلاگ نوشته است: «جنگ سوریه به ما چه ربط دارد؟ ما در کشور خود‌مان امنیت نداریم و باید برویم و شهید جنگ مقدس ایران شویم؟»