طالبان دو روز پس از پایان مهلت یک‌هفته‌ای کاهش خشونت دوباره حملات‌شان بر نیروهای دولتی افغانستان را از سر گرفته‌اند.
نصرت رحیمی سخن‌گوی وزارت داخله ناوقت دیروز (سه‌شنبه، 13 حوت) به روزنامه اطلاعات روز گفت که در 24 ساعت گذشته طالبان در 16 ولایت 33 حمله انجام داده که در نتیجه‌ی آن شش غیرنظامی کشته و 14 تن دیگر زخمی شده‌اند.
او می‌افزاید که نیروهای امنیتی و دفاعی کشور در پاسخ به حملات تازه‌ی طالبان در 24 ساعت گذشته، هشت تن از جنگ‌جویان طالب را کشتند و 15 نفر دیگر را گرفتار کردند.
حالا ادامه خشونت در کشور، نگرانی‌هایی را در مورد مختل‌شدن روند گفت‌وگوهای بین‌الافغانی به میان آورده است.
دولت افغانستان می‌گوید که طالبان اگر به خشونت ادامه دهد سرکوب می‌شود. جاوید فیصل، سخن‌گوی شورای امنیت افغانستان در صحبت با روزنامه اطلاعات روز می‌گوید، طالبی که با خارجی‌ها صلح می‌کند، اما علیه نیروهای افغان می‌جنگد «دشمن است و سرکوب می‌شود».
رییس‌جمهور غنی نیز دیروز در نشستی که به‌منظور بررسی وضعیت عمومی ولایت‌های شرقی برگزار شده بود، به قوای مسلح افغانستان دستور داد که روی تأمین امنیت بهتر شهروندان، تطبیق پروژه‌های انکشافی و ارایه خدمات تمرکز کنند.
در عین حال ناتو هم خواهان ادامه روند کاهش خشونت شده است. سونی لگیت، سخن‌گوی ناتو در تویترش نوشته است: «کاهش خشونت یک اقدام اعتمادسازی بود. ما در مورد تعهدات خود بسیار جدی هستیم و توقع داریم که طالبان نیز در مورد تعهداتش جدی باشد. سطح خشونت‌ها باید پایین بماند.»
یک روز پس از اعلام طالبان مبنی بر از سرگیری عملیات این گروه در برابر نیروهای افغان، هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) نیز خواهان تداوم کاهش خشونت شد. یوناما دیروز در اعلامیه‌ای نوشت که کاهش خشونت باید برای حفظ و بهبود فضا برای آغاز مذاکرات بین‌الافغانی ادامه یابد تا در نهایت به یک آتش‌بس دایمی و توافق سیاسی پایدار منجر شود.
در همین حال، رولاند کوبیا، نماینده‌ی ویژه‌ی اتحادیه اروپا برای افغانستان نیز از سرگیری خشونت‌ها را خلاف روحیه‌ی توافق‌نامه‌ی صلح امریکا و طالبان خوانده است.
ایالات متحده‌ی امریکا، امضای توافق صلح با طالبان را به رعایت یک‌هفته‌ای کاهش خشونت مشروط کرده بود. در نهایت پس از یک هفته کاهش خشونت در یک اقدام تاریخی امریکا با طالبان موافقت نامه صلح را امضا کردند.
حکومت افغانستان در پایان مهلت یک هفته‌ی کاهش خشونت اعلام کرده بود که در دوره یک هفته‌ی خشونت ها 80 درصد کاهش یافته بود.
با این حال کمیسیون حقوق بشر افغانستان اعلام کرده بود که در جریان هفته‌ی کاهش خشونت، در حملات طالبان ۳۶ نفر به‌شمول ۲۲ نظامی و ۱۴ غیرنظامی کشته و ۶۵ نفر دیگر به‌شمول ۲۳ نظامی و ۴۲ غیرنظامی زخمی شده‌اند.
نگرانی از مختل‌شدن گفت‌وگوهای بین‌الافغانی
طبق توافق ایالات متحده با طالبان، قرار است گفت‌وگوهای بین‌الافغانی در دهم ماه مارچ (20 حوت) برگزار شود.
حالا نگرانی از این وجود دارد که اگر خشونت‌ها شدت بگیرد و طالبان حملاتش را بر نیروهای دولتی ادامه دهند، امکان این‌که گفت‌وگو های بین‌الافغانی را متأثر کند وجود دارد.
عباس فراسو، پژوهشگر مسایل افغانستان و منطقه در دانشگاه دیکین در آسترالیا معتقد است که طالبان با توجه به این که هفته‌ی کاهش خشونت ختم شده و در توافق‌نامه‌ی آنان با امریکا نیز بر ادامه آن تأکید نشده است، خشونت‌هایش را بر نیروهای دولتی ادامه می‌دهد تا به این ترتیب حکومت افغانستان را تحت فشار قرار دهد.
آقای فراسو استدلال می‌کند که طالبان سال‌هاست از خشونت به‌عنوان ابزار فشار استفاده کرده تا وارد میدان سیاسی شوند.
با این وصف، آقای فراسو تأکید می‌کند که دوام خشونت طالبان نباید برای حکومت و مردم افغانستان غافل‌گیرکننده باشد: «در مذاکرات که میان طالبان و امریکا انجام شده، نه طالبان و نه هم جانب پاکستان به امریکا تعهد داده‌اند که از خشونت علیه نیروهای امنیتی، کارمندان دولتی، زیرساخت‌ها و مردم بی‌گناه اجتناب می‌شود. برای همین دست‌زدن طالبان به خشونت نباید غافل‌گیرکننده باشد.»
طالبان که افغانستان را اشغال‌شده می‌داند و جنگ 18 ساله‌اش را هم «جهاد در برابر کفر و اشغال» خوانده‌اند، حالا با امریکا توافق صلح امضا کرده است. بر مبنای این توافق نیروهای خارجی تا حدود نهُ ماه آینده از افغانستان خارج می‌شوند. حالا پرسشی که مطرح می‌شود این است که طالبان چرا حملاتش بر نیروهای دولتی افغان که همه مسلمان هستند را از سر گرفته‌اند؟
آقای فراسو در پاسخ به پرسش بالا می‌گوید: «طالبان یک نیروی سیاسی و نظامی‌اند که دنبال آجندای سیاسی خاص هستند و برای همین از سوی پاکستان حمایت می‌شوند و به همین خاطر برای بیست سال با امریکا و متحدان آن جنگیده‌اند.»
به اعتقاد آقای فراسو طالبان یک گروه تمامیت‌خواه و انحصارطلب است که می‌خواهد افغانستان را کنترل کند و برای سایر نیروهای سیاسی نیز معیار بتراشد: «طالبان برای همین، تأکید بر خشونت دارند و تمام دست‌آوردهای دو دهه اخیر را قبول ندارند.»
جاوید کوهستانی، آگاه امور نظامی معتقد است از آن‌جا که هفته‌ی کاهش خشونت ختم شده و رییس‌جمهور غنی هم در مورد تبادله زندانیان اظهارات جنجالی داشت، طالبان جنگ با دولت افغانستان را ادامه می‌دهد. آقای کوهستانی نیز می‌گوید، منابعی به او گفته که کمیته نظامی طالبان به تمامی جنگ‌جویانش دستور داده حملاتش بر نیروهای دولتی را از سر گیرد.
کوهستانی اما معتقد است که از سرگیری حملات طالبان بر نیروهای افغان، توافق صلح میان امریکا و طالبان را متأثر نمی‌کند، زیرا در این توافق دولت افغانستان جایی ندارد. برای همین او پیشنهاد می‌کند که دولت افغانستان باید فاصله بین توافق ایالات متحده با طالبان و گفت‌وگوهای بین‌الافغانی را کوتاه کند: «طرف حکومت در این مدت باید یک هیأت همه‌شمول، آماده و هم‌صدا را ترتیب کند تا نیروها تضعیف نشود و فرصت گفت‌وگوها از بین نرود.»
طالبان در حالی از شروع مجدد حملات بر نیروهای دولتی افغانستان خبر داده است که سهیل شاهین، سخن‌گوی دفتر سیاسی طالبان در قطر پس امضای توافق صلح با امریکا گفته بود که در متن توافقنامه مواردی وجود دارد که بر اساس آن تا آغاز گفت‌وگوهای بین‌الافغانی، مرحله کاهش خشونت در افغانستان ادامه می‌یابد. سخن‌گوی دفتر سیاسی طالبان اما به ماده مشخصی از توافقنامه اشاره نکرد. در متن توافقنامه امریکا و طالبان که رسانه‌ای شده است نیز تصریح نشده است که پس از امضای این توافق مرحله کاهش خشونت ادامه می‌یابد.
«گفت‌وگوهای بین‌الافغانی مرحله پیچیده روند صلح است»
آقای فراسو، گفت‌وگوهای بین‌الافغانی را مرحله‌ی بسیار پیچیده‌ی روند صلح می‌خواند و می‌گوید احتمال این که این مرحله به کلی مختل شود، وجود دارد. او استدلال می‌کند که گفت‌وگوهای بین‌الافغانی به معنی واقعی کلمه بین‌الافغانی نیست، زیرا بازیگران زیادی در آن دخیل است. به گفته‌ی آقای فراسو پاکستان و سایر کشورهای همسایه و منطقه هرکدام آجندای خودش را دارد. در عین حال آقای فراسو می‌گوید که پیچیدگی تاریخی ایدیولوژیک میان نیروهای سیاسی داخل افغانستان بر این مشکلات افزوده است: «از همین‌رو همواره در مورد احتمال یک جنگ داخلی دیگر و فروپاشی هشدار داده می‌شود و تأکید بر اجماع سیاسی داخل می‌شود تا از گردونه این خطرات به سلامت گذر شود.»
آقای کوهستانی اما اطمینان ندارد که حکومت افغانستان در پی تشکیل یک هیأت همه‌شمول باشد و گفت‌وگوهای بین‌الافغانی را در زمان معین آن آغاز کند: «متأسفانه من فکر می‌کنم که رییس‌جمهور غنی با تأکید بر ادامه حکومتش می‌خواهد روند گفت‌وگوهای بین الافغانی را به تعویق بیندازد. اگر فرصت از دست رفت، تلفات نیروهای دولتی افزایش می‌یابد و ممکن دولت افغانستان قلمرو بیش‌تری را از دست دهد.»