کرونا در زابل؛ اختلاف والی و شورای ولایتی کارزار مبارزه را به بن‌بست کشانده ‌است

در روزهای اخیر، تنش‌‌ها بر سر برگزاری جلسه‌‌ی کمیته اضطرار ولایتی مبارزه با کرونا میان والی، رییس شورای ولایتی و شماری از اعضای شورای ولایتی ولایت زابل اوج گرفته است. رییش شورای ولایتی والی را به تفرقه‌‌اندازی میان اقوام ساکن در زابل و وکلای شورای ولایتی متهم می‌‌کند، اما والی زابل می‌‌گوید که جنجال‌‌های میان اعضا و رییس شورای ولایتی این ولایت جریان دارد و اداره محلی هیچ دخالتی ندارد.

در همین حال، شماری از نمایندگان مردم زابل در مجلس، مسئولان صحی، خبرنگاران محلی و فعالان زابل می‌‌گویند که این تنش‌‌ها میان مقامات محلی مبارزه با ویروس کرونا را به بن‌بست کشانده و تأثیر منفی گذاشته است. نگرانی‌ها این است که در نبود هماهنگی لازم میان ادارات و مقامات محلی در امر مبارزه با ویروس کرونا، ولابت زابل بیش‌تر در معرض خطر قرار می‌‌گیرد.

حمیدالله توخی نماینده‌‌ی مردم زابل در مجلس به اطلاعات روز می‌‌گوید که اتفاقات و جنجال‌‌های اخیر زابل به‌دلیل اختلافات روی منافع شخصی مسئولان حکومت محلی و ‌‌وکلای شورای ولایتی رخ داده و کسی به فکر مردم و مشکلات مردم نیست: «مردم زابل مردم بسیار فقیر و مظلوم است. از یک طرف مردم در جنگ کشته و زخمی می‌‌شوند و از سوی دیگر ویروس کرونا و فقر مردم را تهدید می‌‌کنند، اما مسئولان حکومت محلی و وکلا به فکر ‌‌مشکلات مردم غریب نیست، بلکه به سر منافع شخصی با همدیگر جنجال و کشمکش می‌‌کنند.»

علاوه‌براین، شماری از جوانان و فعالان ولایت زابل هم باور دارند که تنش‌‌ها اخیر میان مقامات محلی زابل تأثیر منفی روی پروسه مبارزه با کرونا گذاشته است. به باور آن‌ها، تنش‌‌های اخیر میان مقامات محلی از یک سو و عدم آگاهی کافی مردم از ویروس کرونا از سوی دیگر باعث شده است که شماری از مردم فکر کنند که ویروس کرونا یک گاو شیری برای مقامات محلی است تا یک ویروس خطرناک و کشنده.

شفیع‌الله محمدی، آمر ارتباطات عامه ریاست ارشاد حج و اوقاف به اطلاعات روز می‌‌گوید: «در زابل دو دیدگاه کلی در مورد کرونا وجود دارد. بخشی از مردم که بیش‌تر طبقه باسواد و مردم شهری زابل است، کرونا را به‌عنوان یک ویروس کشنده جدی گرفته و دستورهای وقایوی و صحی را مراعات می‌‌کند، اما گروه دیگری، بیش‌تر مردم اطراف و بی‌‌سواد باور دارند که ویروس کرونا توطئه‌‌ی بیش نیست و یک گاو شیرده برای مسئولان حکومتی است.» ‌‌آقای محمدی می‌‌گوید که مساجد در اطراف و روستاهای زابل مثل سابق فعال‌اند و مردم عروسی و فاتحه خویش را همچنان پرجمعیت برگزار می‌‌کند.

به باور آقای محمدی، تنش‌‌های داخلی میان مسئولان محلی زابل و رقابت‌‌های ناسالم آن‌ها باعث شده که کمک‌‌های مؤسسات کمک‌‌کننده کاهش یابد و در این شرایط بحرانی مقامات محلی به‌جای مبارزه با کرونا با همدیگر مبارزه می‏کنند.

آمر ارتباطات عامه ریاست ارشاد حج و اوقاف می‌‌گوید: «تنش‌‌های داخلی بسیار تأثیر منفی دارد. اگر این‌‌ها (مقامات محلی) هماهنگ باشند می‌‌توانند کمک‌‌ها را جلب و با هماهنگی توزیع کنند اما حالا هرکس کوشش دارد که جانب مقابل را تخریب کند و انرژی را در تخریب‌کردن مصرف می‌‌کنند.» آقای محمدی می‌‌گوید که به‌دلیل رقابت‌‌های داخلی و عدم هماهنگی، مؤسسات و نهادی‌‌های کمک‌‌کننده هم دلچسپی نشان نمی‌‌دهند.

در همین حال، شماری از خبرنگاران محلی که وضعیت را از نزدیک نظارت می‌‌کنند، به اطلاعات روز می‌‌گویند که حکومت محلی در مورد کرونا به مردم آگاهی دهی کافی و لازم را انجام نداده است و فقط به چند بنر و کمپین‌‌های محدود نمایشی که بیش‌تر برای عکس گرفتن است، اکتفأ کرده است.

انورالله انوری، یک خبرنگار محلی در زابل می‌‌گوید: «کمپین آگاهی‌هی در مورد ویروس کرونا زمانی نتیجه‌ی خوب می‌‌دهد که ریاست حج و اوقاف با همکاری عالمان دین در مساجد در مورد کرونا آگاهی‌دهی کند. اما بیش‌تر مردم زابل به‌شمول عالمان دین با مشاهده جنجال‌‌های مسئولان محلی باور دارند که ویروس کرونا بیش‌تر یک گاو شیرده برای مسئولان محلی است تا یک ویروس خطرناک.»

به باور آقای انوری، تنش‌‌های داخلی باعث شده است که نظارت بر فرایند مبارزه با کرونا در زابل به صفر برسد و به‌دلیل نبود نظارت درست، یک ترمامتر که قیمت معمولی آن در بازار 12 الی 15 هزار افغانی است، فرماندهی پولیس زابل آن را به 46 هزار افغانی (سه برابر قیمت اصلی آن) خریداری کرده است.

براساس آمار رسمی وزارت صحت عامه تا امروز (چهارشنبه، 16 ثور) 90 سمپل مشکوک ویروس کرونا در زابل به ثبت رسیده که نتیجه آزمایش 17 مورد آن مثبت اعلام شده است. تا کنون سه تن آن‌‌ها شفایاب شده و هیچ واقعه فوتی بر اثر ابتلا به ویروس کرونا در این ولایت به ثبت نرسیده است.

لعل‌محمد توخی، رییس صحت عامه ولایت زابل تأیید می‌‌کند که تنش‌‌های اخیر میان مقامات محلی زابل در امر مبارزه با ویروس کرونا تأثیر منفی می‌‌گذارد.

آقای توخی به اطلاعات روز می‌‌گوید که در ولایت زابل 17 تن به ویروس کرونا مبتلا شده‌‌اند و از آن جمله هشت نفر در شفاخانه اختصاصی 50 بستر کووید 19 زابل بستر هستند و بقیه در قرنطین خانگی بسر می‏برند.

در روزهای اخیر اعتراض‌هایی در شبکه‌‌های اجتماعی بلند شده بود که گویا در زابل بیماران مبتلا به ویروس کرونا داروهای مورد نیازشان را شخصا از داروخانه‌‌های بیرون تهیه می‌‌کنند.

اما رییس صحت عامه زابل می‌‌گوید که وزارت صحت عامه دارو و تجهیزات لازم برای 50 بستر را در اختیار شفاخانه کووید 19 زابل قرار داده است و در بخش دارو و مراقبت‌‌های صحی هیچ مشکلی وجود ندارد. ‌‌

آقای توخی می‌‌گوید که در بخش‌‌های مختلف آگاهی عامه داده شده و همه‌روزه در دو رادیوی محلی نیم ساعت داکتران ما در مورد ویروس کرونا آگاهی می‌‌دهند.

تنش‌‌ها

خبرنگاران محلی در ولایت زابل به اطلاعات روز می‌‌گویند که حدود ده روز پیش (شنبه، 6 ثور) رحمت‌الله یارمل، والی ولایت زابل تصمیم می‌‌گیرد که در دفتر ریاست شورای ولایتی زابل جلسه‌‌ی کمیته اضطرار مبارزه با کرونا را برگزار کند که با مخالفت رییس شورای ولایتی مواجه می‌‌شود.

انورالله انوری، یکی از خبرنگاری محلی در زابل می‌‌گوید که نیروهای امنیتی از جمله امنیت ملی و پولیس ملی به دستور والی زابل صبح‌‌گاه شنبه، 6 ثور مقر شورای ولایتی را محاصره کرده و در داخل شورای ولایتی هم نیروهای امنیتی را جابه‌جا کرده بود تا از ورود عطامحمد حق‌‌بیان، رییس شورای ولایتی این ولایت جلوگیری کرده و والی بتواند جلسه کمیته اضطرار مبارزه با کرونا را در دفتر ریاست شورای ولایتی برگزار کند.

به گفته آقای انوری، عطامحمد حق‌‌بیان، رییس شورای ولایتی حدود ساعت 9 صبح همین روز با «زور» همراه محافظان خود به شورای ولایتی داخل شده و نیروهای امنیتی را که به دستور والی در مقر شورای ولایتی جابه‌جا شده بودند، بیرون کرده و کنترل دفتر شورای ولایتی را به دست خود می‌‌گیرد و به کسی اجازه داخل‌شدن به شورای ولایتی را نمی‌‌دهد.

این خبرنگار محلی همچنان می‌‌گوید که وقتی نیروهای تحت دستور والی توسط رییس شورای ولایتی از مقر شورای ولایتی بیرون کشیده می‌‌شود، والی زابل از تصمیم خود مبنی بر برگزاری جلسته کمیته مبازره با کرونا در دفتر ریاست شورای ولایتی بدون حضور رییس شورا، منصرف شده و دوباره به دفتر کارش برمی‌گردد و در این زمان، دیگر اعضای شورای ولایتی پا پیش گذاشته و می‌‌گویند که عطامحمد حق‌‌بیان، رییس شورای ولایتی مانع داخل‌شدن آن‌ها به دفتر کارشان شده و به‌سوی آن‌‌ها فیر کرده است.

دو طرف چه می‌‌گویند؟

با گسترش شیوع ویروس کرونا در مرکز و ولایات کشور، بیش‌تر از هر زمان دیگر همکاری و هماهنگی میان نمایندگان مردم در شورای ولایتی و مسئولان حکومت محلی نیاز است. ظاهرا جنجال‌‌های پیش‌آمده در زابل میان والی، رییس شورای ولایتی و ‌‌اعضای این شورا فراتر از بحث برگزاری یک جلسه کمیته مبارزه با کرونا است.

عطامحمد حق‌‌بیان، رییس شورای ولایتی زابل به اطلاعات روز می‌‌گوید که رحمت‌الله یارمل والی ولایت زابل در فسادهای گسترده دست دارد و برای حفظ قدرت و فساد خود، میان مردم و اقوام ساکن در زابل و میان اعضای شورای ولایتی زابل تفرقه انداخته و می‌اندازد.

آقای حق‌بیان والی زابل را به زورگویی و قانون‌شکنی متهم کرده و می‌‌گوید که والی با تطمیع‌کردن شماری از وکلای شورای ولایتی تلاش دارد که او را از ریاست شورای ولایتی برکنار کند. به گفته آقای حق‌‌بیان، والی برای کم‌رنگ‌کردن نقش رییس شورای ولایتی تلاش کرده است که جلسه کمیته مبارزه با ویروس کرونا را در دفتر ریاست شورای ولایتی و بدون حضور رییس این شورای برگزار کند که موفق نشده است.

رییس شورای ولایتی این ولایت می‌‌گوید: «هدف والی برگزاری جلسه کرونا نبود. جلسه کرونا در ولایت و در ریاست صحت عامه هم برگزار شده می‌‌تواند. من به‌عنوان رییس شورای ولایتی زابل جهت ایجاد کمیته اضطرار مبارزه با کرونا و تأمین شفافیت در مصارف بودجه کرونا به والی مکتوب رسمی می‌‌فرستم اما والی به مکتوب رسمی من توجه نکرده و رفته با چند وکیل شورای ولایتی که در فساد مالی والی دخیل‌اند، کمیته مبارزه با کرونا را تشکیل داده است.»

آقای حق‌‌بیان همچنان می‌‌گوید: «قبل این هم یک بار وقتی من در کابل بودم، والی دروازه دفتر من را شکستانده است و این بار هم به شکل اخطار به من می‌‌گوید که من میایم [جلسه کمیته را در دفترت برگزار می‌‌کنم] و تو را نمی‌گذارم که به دفترت بیایی.» رییس شورای ولایتی می‌‌گوید که او نماینده مردم و رییس برحال شورای ولایتی است و اگر جلسه‌ی در دفتر وی برگزار می‌‌شود، اشتراک و حضور وی حتمی است.

یک سندی که رییس شورای ولایتی زابل به اطلاعات روز فرستاده است، نشان می‌‌دهد که رحمت‌الله یارمل، والی ولایت زابل طی نامه رسمی شماره 26 مورخ 03/02/1399 به فرماندهی پولیس این ولایت می‌‌نویسد که اکثر «وکیل صاحبان» شورای ولایتی زابل تصمیم گرفته که «عطاجان حق‌‌بیان» را دیگر به‌عنوان رییس شورا قبول ندارد و به‌دلیل 16 مواردی که وکلای شورای ولایتی ادعا می‌‌کنند، دیگر حتا نمی‌‌خواهد با رییس در یک دفتر کار کند.

در این نامه والی زابل به فرماندهی پولیس آن ولایت همچنان آمده است: «به مقام ولایت بعضی اطلاعات محلی رسیده است که عطاجان حق‌‌بیان می‌‌خواهد بالای بعضی وکیل‌‌صاحبان فشار وارد کند.»

رییس شورای ولایتی ادعا می‌‌کند که والی بدون کدام دلیل موجه و راپور نهادهای امنیتی و استخباراتی به وی تهمت زده و به همین بهانه از قدرت و نیروهای امنیتی برعلیه وی سوءاستفاده کرده است.

در پاسخ به ادعاهای رییس شورای ولایتی، رحمت‌الله یارمل والی ولایت زابل به اطلاعات روز می‌‌گوید که جنجال‌‌ها میان رییس و اعضای شورای ولایتی وجود دارد و حکومت محلی به‌شمول مقام ولایت، فرماندهی پولیس، امنیت ملی و ارتش هیچ دخالتی در این قضیه ندارند.

آقای یارمل همچنان می‌‌گوید: «جنجال‌‌های آن‌ها [رییس و اعضای شورای ولایتی] بر سر این موضوع است که اعضای شورای امضا کرده که دیگر حق‌بیان را رییس خود قبول ندارند و او [حق‌بیان] را به 16 مورد فساد، باج‌‌گیری و بی‌‌عزتی متهم کرده و اسناد و شواهد را به دادستانی کل و ارگان‌‌های محلی تسلیم کرده‌اند. آن روز حق‌‌بیان بر سر بام‌های شورای ولایتی نفر بالا کرده بود و به اعضای شورای ولایتی اجازه داخل‌شدن را نمی‌‌داد.»

رییس شورای ولایتی زابل همچنان به اطلاعات روز می‌‌گوید که والی زابل برای کم‌رنگ‌کردن نقش شورای ولایتی و رییس این شورا یک بورد متشکل از شمار موی‌‌سفیدان اقوام و اعضای شورای ولایتی تشکیل داده است.

اما والی زابل می‌‌گوید که این بورد فقط نقش مشورتی دارد و در این بورد موی‌سفیدان و بزرگان اقوام از ‌‌نقاط مختلف زابل حضور دارد. آقای یارمل می‌‌گوید که این بورد برای تأمین شفافیت و حکومت‌‌داری خوب ایجاد شده است تا مشکلات ولسوالی‌‌ها و مناطق که در شورای ولایتی نماینده ندارند، از طریق موی‌سفیدان و بزرگان قوم شنیده شود و جلو فساد گرفته شود.

در همین حال، شماری از اعضای شورای ولایتی می‌‌گویند که در آن روز (شنبه، 6 ثور) عطامحمد حق‌بیان، رییس شورای ولایتی زابل به آن‌ها اجازه داخل شدن به شورای ولایتی را نداده است.

اسدالله کاکر، معاون شورای ولایتی و یکی از مخالفان جدی رییس شورای ولایتی به اطلاعات روز می‌‌گوید: «در جنجال‌‌های اخیر میان عطاجان و وکلا، حکومت محلی و والی هیچ دخالتی ندارد. آن روز نمایندگان شورای ولایتی از جمله خودم، عبدالرحمن هوتک، در محمد قیام، مرتضی خان ناصر و خانم زر بی بی سلیمانخیل می‌خواستیم که اعضای کمیته مبارزه با کرونا به شورای ولایتی بیاید و مشکلات مردم را با آن‌ها شریک سازیم.»

آقای کاکر همچنان می‌‌گوید: «عطاجان حق‌بیان با افراد مسلح غیرمسئول که مجهز به سلاح‌‌های سبک و سنگین بودند روی بام شورای ولایتی بلند شده و مانع داخل‌‌شدن نمایندگان شورای ولایتی و اعضای کمیته مبارزه با کرونا به داخل شورا شدند.»

معاون شورای ولایتی می‌‌گوید که رییس شورای ولایتی به‌سوی نمایندگان شورا، اعضای کمیته مبارزه با کرونا و مردم فیر کرده و به آن‌ها فحش داده است.

آقای کارکر همچنان می‏گوید که سال گذشته اعضای شورای ولایتی رییس این شورا را به 16 مورد باج‌‌گیری، زورگویی، قاچاق و … متهم کرده و با اکثریت آرا از ریاست این شورا برکنار کرده‌‌اند اما اداره مستقل ارگان‌‌های محلی از رییس این شورا حمایت کرده و به درخواست‌‌های آن‌ها توجه نمی‌‌کنند. ‌‌

رییس شورای ولایتی در پاسخ می‌‌گوید که هیچ مشکلی میان او و دیگر اعضای شورای ولایتی وجود ندارد و ‌‌در تمام قضایا والی زابل دست دارد.

در همین حال، عمر عمری عضوی دیگر شورای ولایتی زابل به اطلاعات روز می‌‌گوید که تمام این جنجال‌‌های پیش‌آمده در زابل از ضعف مدیریت اداره محلی است و اداره محلی تلاش می‌‌کند که میان اعضای شورای ولایتی و مردم زابل تفرقه اندازد.

به گفته آقای عمری، تمام نمایندگان شورای ولایتی با رییس این شورا مشکل ندارند و تنها بعضی نمایندگان با همکاری والی در پی برکناری رییس شورای ولایتی است.

آخرین بار انتخابات شوراهای ولایتی در کشور همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری در سال 1393 برگزار شده است و به‌دلیل مشکلات و بحران‌‌های انتخاباتی ناشی از انتخابات پارلمانی و ریاست‌جمهوری، انتخابات دور بعدی این شورا که باید برگزار می‌‌شد، نشده است. ‌‌

اداره مستقل ارگان‌‌های محلی در پاسخ می‌‌گوید که این مشکل تنها در زابل نه بلکه در شماری از ولایات دیگر هم وجود دارد. سید شاه سقیم، سخن‌گوی این اداره به اطلاعات روز می‌گوید که تلاش‌‌های پی‌گیر جریان دارد که در زودترین فرصت انتخابات هیأت اداری شورای‌‌های ولایتی ولایات را برگزار کند.

اختلاف بر سر چیست؟

نمایندگان مردم زابل در مجلس و خبرنگاران محلی در این ولایت می‌‌گویند که دلیل اصلی و عمده این تنش‌‌ها و کشمکش‌‌ها میان والی، ریس شورای ولایتی و اعضای این شورا، منافع شخصی بعضی افراد است.

عبدالقادر قلاتوال، نماینده مردم زابل در پارلمان می‌‌گوید که تمام این جنجال‌‌های و کشمکش‌‌های به سبب سوءاستفاده و قانون‌شکنی اداره محلی برای حفظ منافع شخصی‏شان، به‌وجود آمده است.

آقای قلاتوال می‌‌گوید که والی و شماری از رؤسای ریاست‌‌های این ولایت در فسادهای گسترده دست دارند و برای حفظ منافع شخصی‌‌شان دست به تفرقه‌افگنی میان مردم زابل زده و مسایل سمتی را دامن می‌‌زنند. آقای قلاتوال می‏گوید که این اقدام مسئولان محلی به نفع مردم نیست و باید اصلاح شود.

در همین حال، حمیدالله توخی نماینده دیگر مردم زابل در مجلس می‌‌گوید که اتفاقات و جنجال‌‌های اخیر زابل به‌دلیل اختلاف‌ها روی منافع شخصی مسئولان حکومت محلی و ‌‌وکلای شورای ولایتی است. اقای توخی می‌افزاید که حکومت مرکزی کاملا در جریان این قضایا می‌‌باشد اما تا کنون کدام اقدامی نکرده است.

انورالله انوری، خبرنگار محلی در زابل هم می‌‌گوید که در زابل مسئولان محلی جنگ برسر منافع شخصی جریان دارد. آقای آنوری به اطلاعات روز می‌گوید که در گذشته به دلایلی میان عطامحمد حق‌‌بیان، رییس شورای ولایتی و داود گلزار عضو پیشین شورای ولایتی و مشاور فعلی رییس‌جمهور غنی اختلافات وجود داشت، اما میان والی و رییس شورای ولایتی هیچ مشکلی وجود نداشت.

به گفته آقای انوری، تنش‌‌های میان والی و رییس شورای ولایتی زابل زمانی شدت گرفت که «والی این ولایت به حمایت داود گلزار یک بورد ولایتی متشکل از موی‌‌سفیدان و شماری از اعضای شورای ولایتی برای تصعیف نقش شورای ولایتی و رییس این شورا ایجاد و افتتاح کرد.»