قرنطین در کابل عملا شکسته و دیگر از قیودات سفتوسخت که در روزهای اول به اجرا گذاشته شده بود، خبری نیست. ظاهرا، حکومت هم پذیرفته که ادامهی قرنطین کامل کابل مقدور و عملی نیست. از همین رو کمیته اضطرار مبارزه با کرونا فیصله کرده که محدودیتها در سه مرحلهی کوتاهمدت، میانمدت و درازمدت، برداشته شود.
وزارت صحت عامه اعلام کرده که بهصورت جدی نگران رفع بیرویه و خودخواستهی قرنطین توسط شهروندان است و تأکید بسیار جدی به برقراری مجدد قرنطین کرده است.
هماکنون شمار مجموعی مبتلایان به ویروس کرونا در افغانستان به 8676 نفر میرسد. از این میان 103 تن جان باخته و 938 نفر دیگر بهبود یافتهاند.
وحید مجروح، معین وزارت صحت عامه که امروز در یک کنفرانس خبری سخن میگفت، از وقوع یک فاجعه انسانی در کشور در صورت جدینگرفتن محدودیتها هشدار داد: «حداقل نمونهی بارز آن این است که در 24 ساعت گذشته از میان 1007 نمونهی که در لابرتوارهای مختلف در افغانستان آزمایش شده است 531 واقعه مثبت، شش فوتی و هشت بهبود ثبت شده است.»
او از شهروندان کشور خواست که روزهای عید در خانه بمانند: «اگر در عید برای عیدی و بغلکشی و دستدادن بیرون شویم، راهی شفاخانه میشویم.»
کمیتهی اضطرار مبارزه با کرونا هم فیصله کرده است که در روزهای عید شدیدترین حالت منع گشتوگذر در پایتخت کشور وضع خواهد شد: «در روزهای عید از اول صبح تا 5 عصر کابل بهصورت کامل قرنطین خواهد بود.» در عین حال در روزهای عید هیچ کسی حق ندارد از ولسوالیهای کابل به شهر بیاید و کسی هم حق ندارد که از شهر به ولسوالیها برود.
در کابل و شماری از بزرگشهرهای کشور در هفتهی اول و دوم ماه حمل قیودات شدیدی بر گشتوگذار وضع شد. وزارت داخله حدود یکهزار و 600 سرباز پولیس را مؤظف کرد که از تطبیق آن در کابل نظارت کنند. نظارت پولیس از قرنطین در روزهای نخست بسیار جدی بود تا بلاخره نزدیک به دو هفته قبل نظارت پولیس هم رنگ باخت و شهر به حال خودش رها شد. فعلا عملا قرنطین در کابل و سایر ولایتها شکسته است. در کنار اینکه فقر و تنگدستی مردم را به جاده کشانده است، نزدیکشدن عید نیز تأثیرگذار بوده است.
وزارت صحت عامه گفته است که نمیتوان به اعمال محدودیت در شهر بهگونهای که آغاز شده بود زیاد امیدوار بود: «نمیتوانیم به دوام آن اصرار کنیم.» بنابراین تصمیم گرفته شده که این محدودیتها با احتیاط برداشته شود.
تدابیر کوتاهمدت در سه ماه آینده
کمیته مبارزه با کرونا گفته که در سه ماه آینده در کل مردم باید مواظب باشند چون ویروس در بین جامعه در حال گسترش است و امکان دارد هر کسی به آن مبتلا شود. بنابراین دستورات صحی مثل پوشیدن ماسک، شستن دست، حفظ فاصلهی یکونیم تا دو متر، اشتراکنکردن در محافلی که بیش از 10 نفر جمع شدهاند و خارجنشدن افراد بالای 65 سال از خانه باید بهصورت جدی در نظر گرفته شود.
مرحلهی کوتاهمدت رفع محدودیتها در کابل چگونه اجرا میشود؟
در مرحلهی کوتاهمدت رفع محدودیتها، کماکان شرایط سفتوسخت حفظ میشود. والی کابل امروز (پنجشنبه، اول جوزا) اعلام کرد که بخشی از قیود گشتوگذار و کار و فعالیت در شهر کابل بهطور نسبی برداشته شده است.
محمدیعقوب حیدری، والی کابل امروز در یک کفرانش خبری گفت که مردم قرنطین را عملا شکستهاند و بنابراین حکومت اقداماتی را برای کنترل این وضعیت روی دست گرفته است.
مرحلهی کوتاهمدت رفع محدودیتها که از امروز آغاز شده است، تا سه ماه ادامه دارد و به ترتیب زیر است:
تمام دکانهای خوراکه فروشی، خبازیها، میوهفروشیها، دواخانهها، شفاخانها، قصابیها، مؤسسات کمکرسانی داخلی و خارجی، بانکها، تانکهای تیل میتواند به حالت عادی ولی با رعایت رهنمودهای وزارت صحت عامه فعالیت کنند.
تمام رستورانها که در داخل رستوران غذا سرو نمیکنند ولی برای مشتری ها خدمات ارایه میکنند میتوانند فعالیت خود را ادامه دهند. دکانهای وسایل برقی میفروشند، فلزکاری، نجاری، موبایلفروشیها، ترمیمگاهها، موتر فروشیهای که در یک محل مشخص قرار دارند از ساعت 2 تا 5 بعدازظهر تا 5 بعدازظهر میتوانند به فعالیت خود ادامه دهند.
مغازهها و فروشگاههای مواد ساختمانی از ساعت 8 تا 2 بعدازظهر میتوانند به فعالیت خود ادامه دهند.
میوه خشک فروشیها، لباسفروشیها، قرطاسیهفروشیها، تکتفروشیها، عکاسیها، بزازیها و مغازههای مواد شوینده از ساعت هشت الی ساعت دو میتوانند به فعالیت ادامه دهند.
اصناف خُرد و ریز (دستفروشها) از ساعت 12 چاشت الی ساعت 5 بعدازظهر میتوانند به فعالیت خود ادامه دهند. خیاطی ها از شش عصر تا 12 شب.
زرگریها میتوانند سه روز طاق در هفته از ساعت 2 تا شش شام فعالیت کنند.
وکلای مدافع، بنجارهفروشیها، سیمساریها، آرایشگاهها و سلمانیها از ساعت 2 تا ساعت هشت شب میتوانند که فعالیت های خود ادامه دهند.
عمده فروشیها، مندویهای باغ قاضی، پل باغ عمومی، بازار لیسه مریم، سرای شمالی و سایر عمده فروشی ها میتوانند از ساعت هشت صبح تا 12 چاشت به فعالیت خود ادامه دهند.
کسانی که برای خرید و فروش از ولایات میآیند باید قبل از ساعت هشت صبح داد و ستد خود را انجام دهند و پس از ساعت معینه در شهر گشت و گذار نکنند.
انتیک فروشیها، قالینفروشیها در هفته سه روز از ساعت 11 تا ساعت 5 عصر با رعایت توصیه بهداشتی به فعالیت خود ادامه دهد.
گشتوگذار امبولانس،موترهای دیپلوماتها، داکتران، وکلای پارلمان، مقامات بلند رتبه دولتی، کارمندان شبکههای مخابراتی، خبرنگاران و کارمندان شهرداری میتوانند به صورت عادی گشت و گذار کنند.
گشتوگذار موترهای که بیش از سه سرنشین دارد، ممنوع است.
وسایط تناژ بلند میتوانند از ساعت 9 شب تا 5 صبح در شهر کابل تردد کنند.
در کل موترهای تیزرفتاری که شماره آخر نمبر پلیت آنان جفت باشد در روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه و موترهای که شماره آخر نمبرپلیت آن تاق است در روزهای یکشنبه، سه شنبه، و پنجشنبه میتوانند در شهر گشت و گذار کنند.
همچنان تأکید شده است که داشنگاهها، مکاتب و سایر آموزشگاهها درسهای شان را به گونهی آنلاین ادامه دهد و اگر کلاسهای حضور هم بگرگزار میکنند باید فاصلهی دومتری حفظ شود.
والی کابل تأکید کرد که هر کسی که این قواعد و شرایط را بشکند، جریمه میشوند: «هر کسی که تعهداتش را بشکند جریمه می شود. وضعیت عادی نیست. وضعییت اضطرار است.»
در مرحلهی میان مدت نیز مثل مرحله کوتاهمدت تدابیر ویژه مثل شستن دست، فاصلهی اجتماعی حفظ میشود و بیش از 50 نفر نمیتواند در یک گردهمایی اشتراک کنند. در مرحلهی درازمدت هم به فاصله اجتماعی و شستن دستها و درس و کار از راه دور تأکید شده است. در این مرحله که پس از حدود یک سال سر میرسد، سعی میشود که بعضی از تدابیر مثل کار از راه دور و شستن دست به یک فرهنگ تدبیل شود.
شرایط سازمان بهداشت جهانی برای رفع محدودیتها
سرایت مرض تحت کنترل باشد. سیستمهای صحی بتوانند هرگونه مورد جدید را شناسایی، آزمایش، تجرید و تداوی کرده و موارد جدید را ردیابی کنند. در مکانهای پرخطر مانند بیمارستان، عوامل خطرزا کاهش یابد. مکاتب، محل کار و مکانهای دیگر مراقبت شود. جامعه و مردم با معیارهای جدید وقایوی و صحی آموزش داده شود و آماده شوند.
روند مبتلا شدن به کرونا رو به افزایش است
وزارت صحت عامه کشور گفته که روند مبتلا شدن به ویروس رو به افزایش است و احتمالا تا یک یا دو ماه دیگر اپیدمی در افغانستان به اوجش برسد.
در کل برای جلوگیری از وقوع یک فاجعه انسانی تأکید بر این است که کماکان محدودیتها حفظ شود و در حد امکان مردم از گشتوگذار خودداری کنند.