نیروهای گروه طالبان صبح امروز (پنج‌شنبه، ۲ سرطان) حمله‌ی سهمگین را بر مواضع نیروهای وابسته به مولوی مهدی مجاهد، تنها فرماندهی هزاره‌تبار این گروه در ولسوالی بلخاب ولایت سرپل راه‌اندازی کردند. طالبان پس از چند ساعت درگیری، مجبور شدند که از خط نخست جنگ عقب‌نشینی کنند.
منابعی نزدیک به مولوی مهدی، در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات روز گفتند که درگیری میان نیروهای طالبان و «نیروهای دفاعی مردم بلخاب» به رهبری مهدی در ساحات «قُم‌کوتل»، «آب‌کلان» و «دزدان‌دره» رخ داده است. آنان مدعی شدند که در جریان این درگیری‌ها دست‌کم هفت نفر از نیروهای طالبان کشته و ۱۶ نفر دیگرشان زخمی شده‌اند. اجساد تعدادی از کشته‌شدگان در محل درگیری مانده است. یک منبع دیگر هم گفت که ساعتی قبل هم تعدادی از نیروهای طالبان در یک درگیری در ساحه «گردنه‌ی موش‌خانه» میان قم‌کوتل و دزدان‌دره کشته و زخمی شده‌اند. هنوز تعداد تلفات طالبان مشخص نشده است.
هم‌چنین این منابع تأکید کردند که در جریان درگیری میان دو طرف، چندین عراده موتر طالبان از جمله دو عراده موتر نوع «رینجر» و مقداری سلاح به‌دست نیروهای وابسته به مولوی مهدی افتاده است. افزون بر این‌ها، از شش عراده هاموی طالبان در ساحه گردنه‌ی موش‌خانه دو عراده آن تخریب شده و چهار عراده دیگر به دست نیروهای مولوی مهدی افتاده است.
براساس گفته‌های آنان، طالبان تا قم‌کوتل در شمال‌غرب بلخاب پیشروی کرده بودند که اکنون به ساحه «حدبخشی» عقب‌نشینی کرده‌اند.
از سویی هم، طالبان در سایر استقامت‌ها در اطراف بلخاب از جمله نوار مرزی این ولسوالی با دره‌صوف ولایت سمنگان و یکاولنگ ولایت بامیان نیز آمادگی گرفته‌اند تا وارد بلخاب شوند. این منابع تأیید کردند که در این مناطق نیروهای وابسته به مولوی مهدی تدابیر لازم را برای دفع «تهاجم» طالبان و ورودشان به بلخاب روی‌دست گرفته‌اند. به گفته‌ی آنان، دو طرف در این مناطق «دست به ماشه» شده، ولی هنوز درگیر نشده‌اند.
ولسوالی بلخاب از طریق این مناطق به هزاره‌جات وصل می‌شود. طالبان قبلا مسیرهای منتهی بلخاب به هزاره‌جات را بسته بودند. یکی از افراد نزدیک به مولوی مهدی هم گفت که طالبان به‌خاطر جلوگیری از ورود احتمالی ده‌ها فرد هزاره به بلخاب، در این مناطق هنوز وارد عمل نشده‌اند: «[طالبان] می‌ترسند [که مبادا] با مصروف‌شدن در چند استقامت، حمله‌ای از هزاره‌جات بر مواضع‌شان در سرپل تدارک داده شود.»
هم‌زمان با حمله‌ی طالبان به بلخاب، منابع تأیید می‌کنند که فصیح‌الدین فطرت، رئیس ستاد ارتش این گروه وارد ولایت سرپل شده است. این منابع هدف از سفر او را بررسی اوضاع امنیتی سرپل خوانده‌اند. منابع دیگر گفتند که او به هدف مدیریت عملیات علیه مولوی مهدی به سرپل رفته است. اخیرا فصیح‌الدین فطرت به ولایت‌های همجوار سرپل هم سفر کرده بود.
این گروه در روزهای اخیر کنترل بر رفت‌وآمد مردم به بلخاب را تشدید کرده است و مسیرهای این ولسوالی با ولایت‌های بامیان، سمنگان و بلخ را مسدود کرده‌اند.
تنش میان مولوی مهدی و طالبان بر سر چیست؟
در هفته‌های اخیر، تنش میان طالبان و مولوی مهدی که تنها فرماندهی هزاره‌تبار و شیعه‌مذهب در صف نیروهای طالبان شناخته می‌شود، پس از شکست گفت‌وگوها بالا گرفت و منجر به درگیری شد. طالبان در آغاز تسلط بر افغانستان، مولوی مهدی را به‌عنوان رئیس استخبارات این گروه در ولایت بامیان تعیین کردند. او پس از عزل از این سمت در ماه دلو سال گذشته، به‌عنوان معین وزارت شهرسازی طالبان گماشته شد، اما خودش این پست را نپذیرفت. او پس از برکناری‌اش از ریاست استخبارات طالبان در بامیان به کابل آمد و چهار ماه در این شهر ماند. گفته شده که در این مدت مولوی مهدی زیر نظارت شبکه‌ی حقانی بوده است و از او خواسته شده بود تا اسلحه و مهماتش را به اداره‌ی استخبارات طالبان تحویل دهد. او این خواسته را نپذیرفت و به دلیل فشارهای طالبان مجبور شد به ولسوالی بلخاب برود. اکنون او در ولسوالی بلخاب حدود ۴۰۰ نیرو دارد و همه بومی و هزاره‌تبار هستند.
از آن زمان تاکنون طالبان چند هیأت را برای گفت‌وگو و دلجویی مولوی مهدی به بلخاب فرستاده‌‌اند؛ اما این هیأت‌ها بدون دستاورد به کابل بازگشته‌اند. در آخرین مورد، هیأتی از بزرگان هزاره و شیعه‌ی افغانستان به ریاست واعظ‌زاده بهسودی، از مراجع تقلید شیعیان برای میانجی‌گری میان دو طرف اعلام موجودیت کرد. شورای علمای شیعه‌ی افغانستان حتا اعلام کرد که این هیأت از طالبان اطمینان گرفته است تا پایانِ کار هیأت این شورا علیه مولوی مهدی «اقدام نظامی» نکنند. اکنون نزدیکان مولوی مهدی می‌گویند که او هم با تشکیل این هیأت موافقت کرده بود. اما این هیأت به دلیل خودداری واعظ‌زاده بهسودی از رهبری آن، عملا اقدامی در این زمینه نکرد.
نزدیکان مولوی مهدی تأیید می‌کنند که خواست اصلی طالبان از اعزام هیأت و لشکرکشی به بلخاب «برگشت بی‌قیدوشرط» او به کابل است؛ اقدامی که ممکن منجر به کنارزدن این فرماندهی هزاره‌تبار طالبان از قدرت و سبب ازهم‌پاشیدن نیروهایش شود. مولوی مهدی این خواست را رد کرده است. عدم تمکین او به خواست طالبان و به‌ویژه شبکه‌ی حقانی مبنی بر برگشتش به کابل، طالبان را در مرکز نگران کرده‌اند. این گروه اخیرا هزاران نیروی مجهز نظامی از ولایات مختلف برای پایان‌دادن به مخالفت‌های مولوی مهدی به سرپل اعزام کردند.
در جانب مقابل، مولوی مهدی تأکید دارد که در برابر تهاجم طالبان به بلخاب، با تمام توان مقابله می‌کند. با این حال، نزدیکان او در صحبت با روزنامه اطلاعات روز تصریح کردند که این فرماندهی هزاره‌تبار طالبان هنوز «جریان» و یا «گروهی» ایجاد نکرده است و کسانی که در مقابل تهاجم طالبان از بلخاب دفاع خواهند کرد، «نیروهای دفاعی مردم» اند.
هم‌چنین نزدیکان او گفتند که گروه طالبان در «کلیت» برای مولوی مهدی قابل پذیرش است؛ اما او به‌خاطر عدم حضور هزاره‌ها در حکومت طالبان مجبور شده به بلخاب برود و در بلخاب در «جبهه‌ی دفاع از مردم و حقوق مردم ما (هزاره‌ها)» قرار گیرد.
قبل از این هم، مولوی مهدی در یک سخنرانی خواسته‌ها و دلایل بیرون‌شدنش از کابلِ تحت حاکمیت طالبان را مطرح کرده بود. او در این سخنرانی که نسخه‌ای از آن در اختیار روزنامه اطلاعات روز قرار گرفته، می‌گوید خواستار برابری، برادری و عدالت اجتماعی است. مولوی مهدی افزوده که این موضوع را در دیدار با هیأت‌های طالبان نیز مطرح کرده است.
او از طالبان انتقاد می‌کند که نسبت به هزاره‌ها بی‌مهری و کم‌لطفی می‌کنند و با این کار آنان را مورد حقارت قرار می‌دهند. او می‌گوید: «ما (هزاره‌ها) یک ملت و یک واقعیت انکارناپذیر هستیم. چرا این‌قدر کممهری، چرا این‌قدر کم‌توجهی، چرا این‌قدر کم‌لطفی، چرا این‌قدر حقارت، چرا مظلومیت…! چرا یک مولوی مهدی جای دارد؟!»
او نظام کنونی حکومت طالبان را از منظر اسلامی هم زیر پرسش می‌برد و می‌گوید که شیعیان را از حکومت‌شان حذف کرده و حقوق آنان را نادیده گرفته‌اند. مولوی مهدی خطاب به طالبان می‌گوید که سنگ نظام ناب اسلامی را به سینه می‌زنند، اما شیعیان را نادیده گرفته‌اند. او از این گروه می‌پرسد: «آیا این ملت (شیعیان) مسلمان نیستند؟»
این فرماندهی هزاره‌تبار طالبان در آخر تأکید می‌کند که منافع و سرنوشت شیعیان و هزاره‌ها خط سرخ او است و از این خط به هیچ قیمت و به هیچ جبری عدول نخواهد کرد.
افزون بر این موارد، نزدیکان مولوی مهدی می‌گویند که او نسبت به بسیاری از اقدامات و تصامیم طالبان از جمله ممنوعیت زنان از کار و آموزش هم اعتراض دارد. به گفته‌ی آنان، مکاتب دخترانه در ولسوالی بلخاب برخلاف سایر نقاط افغانستان فعال است و بسیاری از محدودیت‌های طالبان بر زنان در این ولسوالی اعمال نشده است.
واکنش‌ها به حمله‌ی طالبان بر بلخاب
حمله‌ی امروز طالبان بر بلخاب با واکنش‌های گسترده مواجه شده است. «جبهه مقاومت» ضدطالبان با نشر اعلامیه‌ای، یورش طالبان به بلخاب را حمله بر مردم بلخاب خوانده است. این جبهه هم‌چنین از وضعیت جنگ اطلاع‌رسانی کرده و گفته که تلفات سنگین بر طالبان وارد شده است.
داوود ناجی، از فعالان مدنی در تویتی گفته است که طالبان با حمله به بلخاب، جنگ را بر مردم تحمیل کرده و در اقدام نخست یک ولسوالی را از دست داده‌اند. او این اقدام طالبان را گام اول برای آزادی خوانده است.
حنیف رضایی، سخن‌گوی قول اردوی ۲۰۹ شاهین در ارتش پیشین گفته است که «جنگ بلخاب… جنگ پاکسازی عناصر غیرخودی از میان یک حرکت قومی است». به باور او، حمله به بلخاب، یک سلسله از حملات طالبان است که مرحله‌ی بعد آن با فرماندهانی این گروه از اقوام تاجیک و ازبیک صورت خواهد گرفت.
محمد محقق، رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان هم قبلا به تصمیم طالبان مبنی به حمله بر بلخاب واکنش نشان داده بود. او لشکرکشی طالبان بر بلخاب را اعلام جنگ این گروه در برابر هزاره‌ها خوانده و از عواقب آن هشدار داده بود.
او گفته بود کار عاقلانه این است که بلخاب به جنگ کشانیده نشود و طالبان باید مشکل داخلی شان را با مولوی مهدی مجاهد از طریق گفت‌وگو حل کنند. محمد محقق هم‌چنین طالبان را به تصفیه‌ی قومی در درون صفوف‌شان متهم کرده است. به باور او، این اقدام طالبان نشان می‌دهد که این گروه در امر قبول اقوام، مذاهب و احزاب غیر از خودش جدی نیست.