نویسندگان: اسکات اسمیت و اندرو وایلدر
برگردان: جواد زاولستانی
منبع: فارن پالیسی
غنی در سفرش به ایالات متحده باید برای مردم امریکا ثابت کند که کشورش شایستهی پشتیبانی دوامدار آنهاست.
این نخستین بار است که رییس جمهور انتخابی افغانستان از پایتخت ایالات متحده دیدن میکند که نامش حامد کرزی نیست. سفر او پس از یک انتقال پر درد سر و جنجالی اما صلحآمیز قدرت اتفاق میافتد که در تاریخ افغانستان بیپیشینه بود.
اکنون غنی ریاست هیئتی را به دوش دارد که شگافهای ناشی از انتخابات سال گذشته تا هنوز در آن هویداست. این جان کری، وزیر خارجهی ایالات متحده، بود که توافق تقسیم قدرت را عملی ساخت. در نتیجهی این توافق، حکومت وحدت ملی ایجاد شد که در آن غنی رییس جمهور و رقیب انتخاباتی او، عبدالله عبدالله، «رییس اجرایی» تعیین شد.
این فرصت برای افغانستان اهمیت فراوانی دارد و چالشهای که بر سر راه حکومت جدید آن قرار دارند، بزرگ اند. همزمان با اینکه غنی و عبدالله تلاش میکنند تا با هم مناسبات کاری ایجاد کنند، باید مناسبات خود با ایالات متحده را نیز مدیریت کنند. این در حالیست که قرار است نیروهای باقیماندهی بینالمللی تا پایان سال 2016 از این کشور خارج شوند. همزمان با این، دشواریهای اقتصادی افغانستان شدیدتر از پیش میشود و حکومت افغانستان باید قاعدهای برای درآمدهای حکومت ایجاد کند. در کنار آن، از طریق دیپلماسی و اقدام نظامی، باید استراتژیای برای پایان بخشیدن به شورش درازمدت طالبان تدوین کند.
هدف نخست غنی در جریان این دیدارها مستحکم ساختن مجدد مناسبات ایالات متحده و افغانستان خواهد بود که در زمان کرزی شدیدا تخریب شده بود. هدف دیگر این دیدار، نشان دادن چهرهی جدید و قابلاعتمادتری از افغانستان به مردم ایالات متحده است. امیدواریهایی زیاد وجود دارد که برداشتن این گامها، همکاریهای امنیتی و مالی با افغانستان را بار دیگر تأیید کند. حکومت افغانستان از سال 2001 تا کنون، وابسته به این کمکها بوده است. پس از گرفتن قدرت در سال گذشته، غنی برای ترمیم روابط گامهای چابک برداشت و توافقنامهی دوجانبهی امنیتی را در نخستین روز کامل کاریاش به امضا رساند. سخنرانی او به نشست مشترک کانگرس، دیدارها از مراسم ملی ارلنگتن و پنتاگون و ظاهر شدن غنی و عبدالله در مراکز تحقیقاتی و مطالعاتی واشنگتن به شمول انستیتوت صلح ایالات متحده، فرصتهای زیاد را برای غنی فراهم میکند تا دیگاههایش را در رابطه به روابط دوجانبه و اقدامات حکومت افغانستان برای تقویت آن، به مردم ایالات متحده و نمایندگان آنان توضیح دهد.
غنی که تحصیلکردهی انسانشناسی و تاریخ افغانستان است، به خوبی میداند که حاکمیت ملی افغانستان وابسته به تواناییهای این کشور در پیشبرد وظایفش به مثابه یک دولت است. به عنوان کسی که قبلا وزیر مالیه بوده، غنی از وابستگی کشورش به پشتیبانی دوامدار ایالات متحده برای تکمیل ظرفیت دولت نوپای افغانستان و برآورده ساختن هزینههای بخش امنیت، آگاه است. هزینههای امنیتی افغانستان سالانه به 4.5 بلیون دالر میرسد و این مبلغ پول تقریبا سه برابر درآمد سالانهی حکومت افغانستان است. برعلاوهی تلاش برای متقاعد ساختن مردم ایالات متحده، ادارهی اوباما و کانگرس جدید که حکومت افغانستان شریک استراتژیک قابل اعتماد است، دیدار غنی با احتیاط تمام طوری برنامهریزی شده است که نشان دهد این حکومت نسبت به حکومت پیشین ناظر جدی کمکهای مالیهدهندگان امریکایی به افغانستان است.
با آنکه خوب درخشیدن در پیشگاه افکار عامهی امریکا بینهایت مهم است، مذاکرهها و رایزنیهای خصوصی بین مقامهای افغانستان و ایالات متحده در کمپ دیوید در پایان این دیدار، از اهمیت مساوی با اولی برخوردار است. در این مذاکرات که توسط جان کری میزبانی میشود، ادارهی اوباما تلاش خواهد کرد که چگونگی مناسبات غنی و عبدالله را ارزیابی کند و مطمئن شود که حکومت وحدت ملی میتواند به وعدههایش به مردم خود و جامعهی بینالمللی عمل کند.
در این رابطه، نگرانیها جدیاند. پس از شش ماه از آغاز کار حکومت جدید،فقط یک سوم اعضای کابینه رای اعتماد گرفته و به کارشان آغاز کردهاند. در کنار وزارتهای بدون وزیر، صدها سمت ارشد در حکومت خالی اند. با آنکه غنی شخصا بازرسی و تحقیقات دربارهی فساد و ناکارآیی حکومت را روی دست گرفته و در سیاست خارجی، روابط را با پاکستان و دیگر کشورهای منطقه گسترش داده، در سطح داخلی، اوضاع به ضرر او تغییر کرده است. بحران مالی در حال وخامت و انقباض اقتصادی سریع، معزول کردن یکدفعهای شماری از مقامهای ولایتی و کشوری، عدم پیشرفت در آوردن اصلاحات انتخاباتی و جنجال حلناشدهی تقسیم قدرت با رییس اجرایی، باعث شده است که مردم احساس کنند که کشورشان در بن بست سیاسی گیر مانده و حکومت نیز، آن انرژی کاری را که در دو-سه هفتهی اول داشت، دیگر ندارد.
گفته میشود که روابط شخصی غنی و عبدالله خوب است و با وجود تأخیر زیاد در تشکیل کابینه، مخالفتهایشان را در پشت صحنه نگهداشتهاند. اما هردوی آنان از سوی اردوگاه سیاسیشان که متشکل از افراد قدرتمند هستند که در زمان انتخابات از آنان حمایت کردند و اکنون امتیاز سیاسی میخواهند، در تنگنا قرار داده میشوند. توافق تقسیم قدرت، به شکل تناقضآمیزی برآورده ساختن آن تعهدها را دشوارتر کرده است؛ یک شکست واضح، نامزد را از برآورده ساختن تعهداتش برای تعیین مقامهای دولتی از میان حمایتکنندگان زمان انتخابات، معاف میساخت. اما وقتی هر دو نامزد در قدرت شریک پنداشته میشوند، آن گاه مسئله کلیدی معزول کردن است تا گماشتن.
حل کردن این مسایل، برای آیندهی افغانستان حیاتی است. چون افغانستان جایی است که فعالیتهای گروههای پیکارجوی داخلی و بینالمللی امنیت این کشور، منطقه و ایالات متحده را با خطر مواجه میکنند. با توجه به اینکه حکومت وحدت ملی تا حدودی زیادی آفریدهی دپیلماسی ایالات متحده است، ایالات متحده مسئولیت دارد که با آن همکاری کند تا این اطمینان خلق شود که این حکومت میتواند به کارش ادامه دهد. صلح و ثبات در افغانستان نیازمند تعهدات دوامدار دپیلماتیک، مالی و امنیتی ایالات متحده برای پشتیبانی از این کشور است. در عین زمان، رهبران افغانستان باید مردم ایالات متحده را قناعت دهند که این همکاری ایالات متحده با افغانستان ارزش حمایت آنان را دارد. افکار عامه در ایالات متحده، هر روز بیشتر از پیش، نسبت به همکاری ایالات متحده درافغانستان به دیدهی شک مینگرند. این بدان معناست که حکومت وحدت ملی باید نشان دهد که آنان توانایی کنار آمدن بر اختلافاتشان را دارند و از تمام منابع داخلی و بینالمللی برای ساختن یک حکومت حسابده و مؤثر استفاده میکنند. موفقیت دیدار غنی از ایالات متحده در نهایت، با این مقیاس سنجش خواهد شد که تا چه حد هر دو طرف به تعهداتشان وفادار میمانند و تهداب همکاریهای جدید بر اساس منافع مشترک گذاشته میشود.