نویسنده: طاهر خان
ترجمه: جواد زاولستانی
منبع: د تریبیون
پس از سلسلهای از حملههای مرگبار طالبان بر کابل در هفتهی گذشته، اشرف غنی گفتوگو با طالبان را که توسط پاکستان زمینهسازی شده بود، رسما متوقف کردهاست.
هفتهی گذشته غنی در جریان یک کنفرانس خبری در کابل گفت:«صلح و سازش با طالبان توسط حکومت افغانستان و تنها با راهکارهای این حکومت به دست میآید. ما از پاکستان نمیخواهیم که طالبان را به گفتوگوهای صلح حاضر کند. بر عکس، ما از پاکستان میخواهیم که فعالیتهای آنان را که از خاک پاکستان در برابر افغانستان دست به شورش زدهاند، متوقف سازد.»
همانطوری که پاکستان و دیگر شریکان اصلی روند صلح از مدت درازی بدینسو اصرار داشتند که با روندی به مالکیت افغانستان همکاری و از آن پشتیبانی خواهند کرد، اکنون آنان باید به تعهدات خویش عمل کنند و از هرگونه سازکاری که حکومت افغانستان برای پیشبرد روند صلح روی دست گیرد، کاملا حمایت کنند.
اینکه غنی نقش رهبریکنندهی پاکستان را رد کردهاست، نباید به معنای خودخواهی او دانسته شود، چون، او از کشتهشدن 70 شهروند این کشور در مدت کمتر از یک هفته واقعا خشمگین است. با این حال، شمار زیادی در اینکه مسئولیت مستقیم حملهها را به دوش پاکستان بیندازد، موافق نیستند.
واکنش پاکستان به این پیام رد غنی هوشیارانه بود و در پاکستان هر کس از رهبران خود انتظار دارد که دخیل شدن در روندی را که حاکمان افغانستان نقش پاکستان را نمیپذیرند، حق خود ندانند.
سرتاج عزیز، مشاور ارشد امنیت و روابط خارجی نخست وزیر پاکستان، در جریان هفتهی گذشته به خبرنگاران گفت:«ما هنوز احساس میکنیم که مصالحه بهترین گزینه است. اما این جریان، توسط اولویتهای حکومت افغانستان رهبری خواهد شد، چون، روند صلح و مصالحه روندیاست به رهبری و مالکیت افغانستان.»
وقتی از عزیز دربارهی تصمیم غنی پرسیده شد، او به روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت:«بنابراین، ما به تلاش خود برای کمک به مردم افغانستان از هر طریقی که بتوان به افغانستان صلح آورد، ادامه خواهیم داد.» او در یک کنفرانس خبری مشترک با وزیر خارجهی ایران، جواد ظریف، صحبت میکرد.
چالشهای داخلی
غنی اکنون با چالش اصلی مواجه شدهاست و این چالش تشویق کردن طالبان به گفتوگوهای رو در رو با حکومت افغانستان است.
رهبری جدید طالبان، گفتوگوهای مستقیم با حکومت افغانستان را رد کرده و آن را یک «حکومت دستنشانده» و ضعیفتر از حکومت کرزی میداند. طالبان به دلیل امضای توافقنامهی دوجانبهی امنیتی بر حکومت غنی قهر است. این پیمان حضور سربازان ناتو و امریکایی را قانونی میسازد، در حالیکه، طالبان آنان را نیروی <متجاوز> میدانند. کرزی با انتقاد از پالیسیهای ایالات متحده در افغانستان، ماهها از امضای این پیمان خودداری کرد.
عبدالحی مطمئن، یکی از مشاوران ارشد کمیتهی سیاسی طالبان، نیز گفتوگوهای مستقیم با حکومت افغانستان را رد کردهاست.
آقای مطمئن هفتهی گذشته، از یک موقعیت نامعلوم از طریق تلفن به روزنامهی پاکستانی، اکسپرس تریبیون، گفت:«امارت اسلامی طرفدار هیچگونه گفتوگویی که این برداشت را خلق کند که ما این رژیم دستنشانده را به رسمیت میشناسیم، نیست. امارت طالبان افغان و مجاهدین این را نمیخواهند، چون، بر روحیهی مجاهدین تأثیر منفی خواهد گذاشت.»
با این حال، آقای مطمئن گزینههای سیاسی را در کنار جنگ مسلحانه رد نکرد.
اعتماد به چین
طالبان با آنکه پنجرهی گزینههای سیاسی را باز گذاشتهاند، گفتوگوهای مستقیم را رد میکنند. در چنین حالتی، کشورهای که نقششان برای هردو طرف قابل قبول است، میتوانند پا پیش بگذارند.
تحلیلگران پاکستانی و افغانستانی به این باوراند که با توجه به روابط چین با افغانستان و دیگر کشورهای منطقه، چین قابلاعتمادترین میانجی است. پس از بیرون شدن بیشتر سربازان خارجی از افغانستان، چین به صورت فعال در روند سیاسی افغانستان دخیل بودهاست.
رییس کمیتهی دفاعی سنای پاکستان، شاهد حسین، میگوید که چین تمایل دارد که برای تقویت صلح در افغانستان نقش فعال بازی کند و این کشور، پیش از این نشستهای طالبان با حکومت افغانستان را در ایالت سینکیانگ خود میزبانی کردهاست.
او اکسپرس تریبیون گفت:«آمادگی، تمایل و توانایی چین برای بازی کردن نقش در تقویت گفتوگوهای صلح میان جناحهای در حال جنگ در افغانستان از سوی پاکستان و ایالات متحده حمایت کامل میشود. این یگانه و مهمترین پیشرفت سیاسی پس از اعلام خروج نظامیان امریکایی از افغانستان است.»
نظر مطمئن ، صاحبنظر سیاسی در افغانستان، نیز به این باور است که چین قابلاعتمادترین بازیگر در روند صلح است.