نویسنده: بروس رایدل- او در سال 2006 به انستیتوت بروکنگز پیوسته و پیش از آن، مدت 30 سال در سازمان استخبارات مرکزی امریکا کار کرده و در دوران چهار رییس جمهور اخیر ایالات متحده مشاور ارشد در امور جنوب آسیا و خاور میانه در شورای امنیت ملی در کاخ سفید بوده است.
ترجمه: جواد زاولستانی
منبع: انستیتوت بروکنگز
ملا اختر منصور، رهبر جدید طالبان که خودش را «امیرالمؤمین» می‌خواند، بیعت امیر القاعده، ایمن الظواهری، را پذیرفته و پیام او از مجراهای خبری طالبان نشر شده‌است. با آن‌که طالبان با القاعده همواره متحد بوده‌است، این اعتراف رهبر طالبان غیرمعمول و نقض آشکار اصول اساسی برای هر گونه مصالحه‌ی سیاسی‌است.
سایت رسمی طالبان، صدای جهاد، هفته‌ی گذشته بیانیه‌ی پذیرفته‌شدن بیعت ایمن الظواهری را نشر کرد. پیام اعلام بیعت رهبر القاعده اوایل این ماه میلادی در سایت رسمی القاعده نشر شده بود. رهبر طالبان در پیامش با ستایش از «امیر محترم» مجاهدین القاعده از آنها می‌خواهد که جنگ‌شان را علیه امریکا ادامه دهد.
در این پیام، منصور به هوادارانش می‌گوید که پس از 14 سال جنگ، پیروزی نزدیک است. در این پیام آمده است که امریکا و «متحدان کافر»ش در افغانستان «تحقیر، بی‌آبرو، و مغلوب شده»اند و آخرین سرباز خود را در سال 2016 پس از قبول شکست بیرون خواهد کشید. این پیام نشان می‌دهد که طالبان به القاعده اجازه خواهد داد که در افغانستان آزادانه فعالیت کند. مقر این شبکه‌ی خبری القاعده که از سال 2002 به بعد در پاکستان بود، اکنون تغییر کرده و در داخل افغانستان است.
طالبان افغانستان پس حمله‌های 11 سپتامبر، هیچ‌گاهی آشکارا گسست خود را از القاعده اعلان نکردند. اما از همکاری خود با القاعده در طول دهه‌ها، به ندرت سخن می‌گفتند. تنها استثنا کشته‌شدن اسامه بن لادن توسط سربازان امریکایی در سال 2011 در پاکستان بود. گروه طالبان از اسامه بن لادن به حیث قهرمان جهاد افغانستان تمجید کردند. خاموش بودن طالبان در رابطه به القاعده سبب شده بود که برخی مدافعان طالبان استدلال کنند که این گروه از القاعده بریده‌اند و آنان فقط رزمندگان ملی‌گرای پشتون هستند که برای آزادسازی کشورشان از اشغال خارجی‌ها می‌جنگند.
بر خلاف آن، القاعده همواره وفاداری خود به طالبان را اعلام می‌کردند. طالبان بودند که پیش از 11 سپتامبر، به القاعده در افغانستان پناه داده‌بوند. اگر افغانستان تبدیل به پناه‌گاه امن برای القاعده نمی‌شد، حادثه‌ی 11 سپتامبر هرگز اتفاق نمی‌افتاد. القاعده به پناه‌گاه در افغانستان نیاز داشت. هفته‌ی گذشته پسر بن لادن، حمزه، با نشر نخستین پیام صوتی‌اش برای القاعده، وفاداری‌اش را به طالبان اعلام کرد.
ملا محمد عمر، رهبر قبلی طالبان که در حفاظت جاسوسان پاکستانی در یک بیمارستان در شهر کراچی مرد، تا حد ممکن از رسانه‌ها دوری می‌جست. نائبان او در شورای کویته- شورای عالی فرماندهی طالبان در پاکستان- می‌دانستند که تبلیغ و اعلان ارتباط دوام‌دار آنان با القاعده سبب آزرده‌شدن خاطر مدیران‌شان در آی‌اس‌آی می‌گردد و طالبان را به حیث یک گروه منفور جهانی در انزوا نگهدارند. بنابراین، آنان ارتباطات خود با القاعده را مخفی نگهداشتند.
اما بخش‌های از طالبان افغانستان کمتر احتیاط می‌کردند. شبکه‌ی حقانی که بسیار از نزدیک با آی‌اس‌آی فعالیت می‌کند، حمایتش از القاعده را پنهان نکرد. با مرگ ملا عمر، نفوذ حقانی‌ها در درون طالبان بیشتر شده‌است.
ملا منصور از سوی هواداران و حامیان گروه داعش در افغانستان با چالش روزافزون مواجه‌است. آنان ادعا می‌کنند که امیرالمؤمنین واقعی خلیفه ابراهیم-ابوبکر البغدادی- است. با توسل به بیعت الظواهری، ملا منصور در تلاش است تا مشرعیت خود را ثابت کند و خود را میراث‌دار اسامه بن لادن، رهبر قبلی القاعده و چهره‌ی شناخته‌ی تمام جهادی‌ها قلم‌داد کند. احتمالا آی‌اس‌آی به این تصمیم رسیده‌است که به دست آوردن مشروعیت قوی‌تر برای این شاگرد جدیدش، به خطر تبلیغات بد از طالبان در غرب می‌ارزد. اما شاید هیچ کس متوجه آن نشده باشد.
استقبال آشکار ملا منصور از الظواهری، در برابر آینده‌ی هرگونه روند مصالحه‌ی سیاسی به حمایت امریکا در افغانستان علامت بزرگ سوال می‌گذارد. واشنگتن از مدت‌ها بدین‌سو استدلال کرده‌است که طالبان تنها زمانی می‌توانند طرف برای مذاکره شناخته شوند که القاعده و شبکه‌ی جهانی تروریستی آن را تقبیح کنند. این پالیسی در زمان هردو رییس جمهور (بوش و اوباما) از حمایت هردو حزب برخوردار بوده‌است.
گفت‌وگوهای که بین حکومت افغانستان و طالبان در اوایل تابستان ام‌سال در پاکستان انجام شد، به تعویق افتاده‌است. در این گفت‌وگوها ایالات متحده و چین به حیث ناظر اشتراک داشتند. پس از پذیرفتن مرگ ملا عمر، رهبر جدید طالبان دور بعدی گفت‌وگوها را به تعویق انداخت. اگر گفت‌وگوهای صلح بار دیگر آغاز شود، ایالات متحده باید به طالبان روشن سازد که باید تمام روابط و مناسبات خود را با الظواهری و گروه تروریستی او آشکاا و صریح قطع کند. بهتر آن است که طالبان مسئول پنداشته شوند و در گرفتار کردن الظواهری به چنگ عدالت کمک کنند.