پس از حدود سه ماه، مذاکرات صلح میان ایالات متحدهی امریکا و طالبان از سر گرفته شد. منابع نزدیک به زلمی خلیلزاد به رسانهها گفتهاند که موضوع اصلی این دور از گفتوگوها کاهش خشونت است که منجر به آغاز گفتوگوهای بینالافغانی و آتشبس شود.
پیش از توقف گفتوگوها، 9 دور مذاکره بین زلمی خلیلزاد، فرستادهی ویژه امریکا برای صلح افغانستان و نمایندگان طالبان در دوحه قطر انجام شد. در آن 9 دور، خروج نیروهای خارجی از افغانستان و استفادهنشدن از خاک افغانستان علیه امریکا و متحدانش از موضوعات اصلی مذاکرات بود.
در پایان دور نهم مذاکرات در 31 اسد امسال، زلمی خلیلزاد در رشتهتویتی نوشت: «در آستانهی یک توافقی هستیم که خشونت را کاهش داده و راه را برای افغانها خواهد گشود که برای مذاکرات در مورد یک صلح باعزت و پایدار و یک افغانستان متحد و بااقتدار که ایالات متحده، متحدانش و هیچ کشور دیگر را تهدید نکند، باهم بنشینند.»
حکومت افغانستان اما میگوید که حالا با از سرگیری مذاکرات میان ایالات متحدهی امریکا و طالبان، نتیجهی مذاکرات قبلی لغو شده و در دور جدید بر سر موضوعات تازه مذاکره میشود.
ناجیه انوری، سخنگوی وزارت دولت در امور صلح به روزنامه اطلاعات روز میگوید رییسجمهوری امریکا در سفر اخیرش به بگرام در صحبت با رییسجمهور غنی گفته که نتیجهی 9 دور مذاکره با طالبان ملغی شده است و در دور جدید تمرکز روی آتشبس و موجودیت پناهگاههای امن طالبان در پاکستان خواهد بود.
آقای ترامپ هفتهی گذشته در سفر غیرمنتظرهاش به پایگاه نظامی بگرام که بهمناسبت بهجا آوردن مراسم شکرگزاری انجام شد، گفت که طالبان طرفدار توافق صلح و برقرار آتشبس است و میخواهند به توافق برسند. او اضافه کرد: «خواهیم دید که آیا طالبان میتوانند به توافقی برسند یا نه. اگر برسند که رسیدند، اگر نرسیدند هم اشکالی ندارد.»
گروه طالبان اما با رد ادعای لغو نتیجهی نه دور مذاکره قبلی اعلام کرده که گفتوگو از همانجا آغاز شده است که متوقف شده بود.
سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر، در صفحهی تویترش نوشته است که دور جدید مذاکرات به رهبری ملا برادر از همانجا آغاز شده است که متوقف شده بود. او افزوده که در روز نخست از سرگیری مذاکرات، روی امضای توافقنامه و برخی موضوعات دیگر بحث شده است.
سخنگوی دفتر سیاسی طالبان افزوده که انس حقانی، نیز در ترکیب هیأت طالبان شامل است.
انس حقانی، مالی خان و حافظ رشید، سه عضو ارشد گروه طالبان در زندان بگرام بودند که با دو استاد دانشگاه امریکایی افغانستان تبادله شدند. رییسجمهور غنی در ۲۱ عقرب اعلام کرد که دولت افغانستان برای رهایی کیون کینگ و تیموتی ویکس، دو استاد دانشگاه امریکایی و زمینهسازی برای گفتوگوهای مستقیم دولت افغانستان با طالبان، انس حقانی را از بند رها میکند.
امریکا و طالبان چقدر به توافق نزدیکند؟
پیش از توقف گفتوگوها میان امریکا و طالبان، دو طرف روی موضوعاتی چون قطع رابطهی طالبان با گروههای تروریستی، تبدیلنشدن افغانستان به پناهگاه امن تروریستان بینالمللی و اینکه ایالات متحده و همپیمانانش از افغانستان تهدید و یا مورد حمله قرار نگیرد، توافق کرده بودند. مذاکرات طالبان و امریکا تا آنجا پیش آمد که خلیلزاد اعلام کرد که او با نمایندگان طالبان «در اصول» به توافق رسیده است و منتظر امضای توافقنامه است.
اکنون شماری از منابع نزدیک به طالبان میگویند که احتمال دارد، بهزودی یک توافق صلح میان طالبان و ایالات متحدهی امریکا امضا شود.
سید اکبر آغا، عضو پیشین گروه طالبان در صحبت با روزنامه اطلاعات روز میگوید که گفتوگوها از همانجا که متوقف شده بود، پی گرفته شده است و «به احتمال قوی» تا یک الی دو هفتهی دیگر توافق صلح میان دو طرف امضا خواهد شد.
به گفتهی وی، آتشبس و آغاز گفتوگوهای بینالافغانی، موضوعاتی است که پس از امضای این توافقنامه مطرح خواهد شد.
در همین حال شماری از آگاهان میگویند دشوار است که پیشبینی کنیم از سرگیری مذاکرات در نهایت به توافق صلح خواهد انجامید یا خیر.
جعفر مهدوی، تحلیلگر سیاسی، معتقد است که از سرگیری مذاکرات و آغاز دور جدید گفتوگوهای صلح، همزمان هم با فرصت و هم تهدید روبرو است. به گفتهی آقای مهدوی، آزادی انس حقانی میتواند نقطهی قوت این دور از گفتوگوها باشد و سبب توفیق گفتوگوها شود.
در عین حال آقای مهدوی تأکید حکومت افغانستان به آغاز گفتوگوهای مستقیم با طالبان و برقراری آتشبس پیش از توافق طالبان با امریکا را یک تهدید به روند کنونی صلح عنوان میکند. به گفته وی، امریکا به خواست حکومت افغانستان مبنی بر برقراری آتشبس و آغاز گفتوگوی مستقیم دولت با طالبان، نگاه مثبت دارد. بنابراین این امر با موضع طالبان که میگویند به هیچ عنوان حاضر نیست قبل از توافق با امریکا با حکومت افغانستان وارد مذاکره شود، منافات دارد. آقای مهدوی استدلال میکند که اگر طالبان پیش از توافق با امریکا به گفتوگوی مستقیم با دولت افغانستان و آتشبس حاضر نشود، امریکاییها ناگزیر میشود که یا مذاکره با طالبان را لغو کند و یا حکوت آقای غنی را دور بزند.
با این حال آقای مهدوی میگوید که با توجه به این فرصتها و تهدیدها، نتیجهی دور جدید گفتوگوها خیلی روشن نیست: «نمیتوانم دقیق بگویم که واقعا مذاکرات به کدام سو خواهد رفت.»
دونالد ترامپ، رییسجمهوری امریکا حدود سه ماه قبل پس از حملهی موتربمب طالبان در کابل که در آن 12 نفر بهشمول یک سرباز نیروهای امریکایی کشته شد، مذاکره با طالبان را لغو و اعلام کرد.
پس از توقف این گفتوگوها، نمایندگان طالبان به هدف از سرگیری مذاکرات با امریکا سفرهایی به روسیه، چین، ایران و پاکستان انجام دادند. تمامی این کشورها از آغاز مذاکرات امریکا و طالبان حمایت کردند.
به دنبال آن، حدود یک و نیم ماه قبل زلمی خلیلزاد، بار دیگر سفرهای مرتبط به صلح افغانستان را آغاز کرد. او برای از سرگیری مذاکرات با طالبان با نمایندگان خاص روسیه، چین، اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ناروی، بریتانیا و سازمان ملل متحد دیدار کرد.
سرانجام آقای خلیلزاد، برای از سرگیری مذاکرات، حدود یک هفته پیش به کابل آمد و با مقامهای حکومت وحدت ملی، احزاب و چهرههای سیاسی دیدار کرد. اینطوری مذاکرات میان ایالات متحدهی امریکا و طالبان از سرگرفته شد.