پروجکت سندیکت – پیتر سینگر (فیلسوف استرالیایی و استاد دانشگاه پرینستون) و پائولا کاوالیری (فیلسوف ایتالیایی)
مترجم: جلیل پژواک
تصاویری که از زمان قرنطینه شهر «ووهان» در ایالت «هوبئی» چین بهدست همهی ما رسیده، صحنههای آخرالزمانی را نشان میدهد. گسترش ویروس جدید کرونا و بیماری «کووید 19» نفس را در سینهی دنیا حبس کرده است. اکثر دولتها در حالت آمادهباش قرار گرفتهاند و برخی دست به تدابیر پیشگیرانهی شدیدی بردهاند که در نتیجهی آن حقوق و آزادیهای فردی ناگزیر قربانی منافع عمومی خواهد شد.
برخی دولتها با خشم خود پنهانکاری چین در ابتدای شیوع این ویروس را نشانه رفتهاند. فیلسوف «اسلاوی ژیژک» در تحلیلی نوشته است که در ماجرای کرونا، آنهم در زمانی که بیماریهای واگیردار بسیاری در جهان وجود دارد که روزانه باعث مرگ هزاران انسان میشود، آشکارا «پارانویای نژادپرستانه» در کار است. آنهایی که در برابر تئوریهای توطئه آسیبپذیرند، باور کردهاند که ویروس کرونا یک سلاح بیولوژیکی برای هدف قراردادن اقتصاد چین است. در مقابل تعداد کسانی که به علتهای اصلی این بیماری همهگیر اشاره میکنند، معدود است.
هم ردپای ویروس «سارس» که در سال 2003 شیوع کرد و هم ردپای ویروس کنونی که جهان را در نوردیده، به بازارهای روباز چین که در آن حیوانات بهصورت زنده خرید و فروش و در جا برای مشتریان ذبح میشوند، میرسد. تا اواخر دسامبر سال 2019، تمام افرادی که به این ویروس مبتلا شده بودند به نحوی با بازار حیوانات شهر ووهان ارتباط داشتند.
در بازارهای حیوانات چین جانوران گوناگون خرید و فروش و کشته میشوند تا بهعنوان غذا خورده شوند. از تولههای گرگ گرفته تا انواع مارها، لاکپشتها، خوکچهی هندی، موش، سمور، گورکن و انواع زبادها. بازارهای مشابه در بسیاری از کشورهای آسیایی از جمله جاپان، ویتنام و فیلیپین وجود دارد.
در مناطق گرمسیر و نیمهگرمسیر این سیاره، بازارهای حیوانات جایی است که در آن پستانداران زنده، مرغ، ماهی و خزندگان گوناگون به فروش میرسند. در این بازارها حیوانات بهصورت گروهی و نزدیک همدیگر نگهداری میشوند، طوری که نفس، خون و مدفوع آنها با هم مخلوط میشود. در این مورد اخیرا روزنامهنگار «جیسون بوبین» از رادیوی عمومی ملی ایالات متحده یا «انپیآر» گزارش داد که «ماهیهای زنده در وانهای سر باز آب را به همه جا میپاشند. میز غرفهها از خون سرخ است زیرا فروشندگان ماهیها را از وان کشیده و درست همانجا پیش چشم مشتری تکه تکه میکنند. لاکپشتهای زنده و سایر سختپوستان در صندوقها روی هم چپانده شدهاند. آب لجن کف غرفهها را دو برابر میکند. همه جا را خون، فلس ماهی و رودهی مرغ گرفته است.»
دانشمندان میگویند که نگهداری از حیوانات مختلف در کنار یکدیگر و در مجاورت افراد، محیط غیربهداشتی را ایجاد میکند که امکان دارد منبع جهشی باشد که کووید 19 را قادر به آلودهکردن انسانها ساخته است. دقیقتر اگر بگوییم، در محیطی چون بازار ووهان، یک ویروس کرونا که از قبل در بدن یک حیوان وجود داشته، طی تغییر میزبان از یک جانور به جانور دیگر، دچار جهش شده است و در نهایت توانایی واردشدن به گیرندههای سلولهای بدن انسان را به دست آورده و در نتیجه خودش را با بدن انسان به عنوان میزبان جدید، وفق داده است.
این شواهد باعث شد که چین در 26 جنوری ممنوعیت موقتی را بر تجارت حیوانات حیات وحش اعمال کند. این اولین بار نیست که چنین اقدامی در واکنش به یک بیماری همهگیر روی دست گرفته میشود. چین پس از شیوع سارس پرورش، حمل و نقل و فروش زبادها و سایر حیوانات وحشی را ممنوع اعلام کرد اما این ممنوعیت شش ماه بعد برداشته شد.
امروزه، صداهای بسیاری خواستار بستهشدن دائمی «بازارهای حیات وحش» هستند. «ژو جینفنگ»، رییس «بنیاد حفاظت از تنوع زیستی و توسعه سبز در چین» از دولت خواستار ممنوعیت «خرید و فروش غیرقانونی حیوانات وحشی» بهطور نامحدود شده و گفته که «کنگره ملی خلق» در حال بحث در مورد لایحهای برای ممنوعکردن تجارت گونههای محافظتشده است. ولی تمرکز روی گونههای محافظتشده، راهبرد دولت چین برای منحرفکردن توجه مردم از شرایط وحشتناکی است که در آن حیوانات بازارهای چین مجبور به زندگی و مرگ میشوند. آنچه جهان واقعا نیاز دارد، بستهشدن دائمی بازارهای حیوانات زنده است. این بازارها برای خود حیوانات جهنم روی زمیناند. هزاران موجود زنده و تپنده پیش از اینکه بهطرز بیرحمانهای قصابی شوند، ساعتها رنج و درد را تحمل و تماشا میکنند. این تنها بخش کوچکی از رنجهایی است که انسانها، نه فقط در چین بلکه هر کشوری، در مزارع، آزمایشگاهها و صنعت سرگرمی بهطور سیستماتیک بر حیوانات وارد میکنند.
اگر ما از تأمل در مورد آنچه که در حق حیوانات انجام میدهیم -و آنچه که اکثرا انجام نمیدهیم- دست بکشیم، در واقع مرتکب کاری شدهایم که سفیدپوستان برای نشاندادن آنچه که برتری نژادی خود نسبت به انسانهای «درجه دو» میدانند، انجام میدهند. ما نباید کارهایی را که در حق حیوانات انجام میدهیم با این ادعا که ما گونهی برتر این سیاره هستیم، توجیه کنیم. اکنون که منافع حیاتی انسان بهوضوح در موازات با منافع حیوانات غیرناطق قرار گرفته، بر ماست تا با تأمل بر این بخش کوچکی از رنجهایی که ما بر حیوانات وارد میکنیم، از آن بهعنوان فرصتی برای تغییر نگرش خود نسبت به اعضای گونههای حیوانات غیرناطق این سیاره استفاده کنیم.
برای دستیابی به هدف مطلوب که همانا بستهشدن بازارهای حیوانات زنده است، انسانها باید بر برخی از ترجیحات فرهنگی خود و همچنین مقاومتهای ناشی از این واقعیت که بستهشدن این بازارها باعث ایجاد مشکلات اقتصادی برای کسانی میشود که با کار در این بازارها امرار معاش میکنند، غلبه کنند. اما انسانها حتا اگر توجهی اخلاقی را که حیوانات غیرناطق شایستهی دریافت آن هستند دریغ کنند، نگرانیهایی چون تأثیر بستهشدن بازار بر اقتصاد محلی، با تأثیر مصیبتبار همهگیری کنونی (و شاید همهگیریهای جهانی بیشتر در آینده در صورت عدم تغییر نگرش ما نسبت به حیوانات) بر انسانها غیرقابل مقایسه است.
«مارتین ویلیامز»، نویسندهی مستقر در هُنگکُنگ که متخصص حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست است، میگوید: «تا زمانی که چنین بازارهایی وجود داشته باشد، احتمال بروز سایر بیماریهای جدید وجود خواهد داشت. مطمئنا زمان آن رسیده که چین این بازارها را ببندد. این اقدام پیشرفتی در زمینهی حقوق حیوانات و حفاظت از طبیعت خواهد بود و همچنین خطر ابتلا به بیماری «ساخت چین» را که باعث آسیب به تمام مردم جهان میشود، کاهش خواهد داد.»
فراتر از این مسأله، میبینیم که از نظر تاریخی، تراژدیها گاه به تغییرات مهمی منجر شدهاند. بازارهایی که در آن حیوانات زنده فروخته و سلاخی میشوند نهتنها در چین بلکه باید در سراسر جهان بسته شوند.
+++
«کمپین همدلی: کرایه خانه قانونا نصف شود» در روزهای دشواری که همه درگیر ویروس کرونا یا COVID-19 هستیم، برای گسترش همدلی، همکاری و همدردی میان مردم و بهویژه میان مالک و مستأجر راهاندازی شده است. در این کمپین از مالکان خانههای مسکونی میخواهیم که با همدلی و همیاری، از ماه حمل تا پایان وضعیت کنونی، کرایه ماهوار را کم کنند. حامیان این کمپین درحالیکه میدانند شماری از مالکان پیش از این اقدامات انسانی و درخور ستایش انجام دادهاند، تأکید میکنند که کرایههای ماهوار خانهها حداقل نصف شود. برای امضای این دادخواست به این آدرس رفته پس از امضا آنرا با دوستان خود شریک سازید: