افکار عمومی در افغانستان هنوز در اختیار شایعه و اظهارات غیرمسئولانه است. تودهی مردم ویروس کرونا را بهعنوان یک خطر واقعی نپذیرفتهاند و شایعه و گفتههای غیرعلمی بیشتر خریدار دارد. یک شایعه بسیار زودتر از پیامهای صحی جا باز میکند. پناهبردن مردم به باورهای نادرست دینی-سنتی بهجای عمل به دستورالعملهای صحی طرفداران زیادتری دارد. این وضعیت از یک طرف مبارزه با کرونا را دشوار میکند و از سوی دیگر فرصت مهار شیوع ویروس کرونا از دست میرود. هرچه که همراهی مردم برای ماندن در خانه و تلاش برای قطع ارتباط زنجیرهی انسانی صدمه ببیند، به همان میزان خطر شیوع بیشتر ویروس کرونا بیشتر میرود.
ویروس کرونا در کشور وارد گردش اجتماعی شده است. دستکم این ویروس در 22 ولایت افغانستان رسیده است. آمار مبتلایان در حال افزایش است. با این هم هنوز مردم ویروس کرونا را بهعنوان یک خطر واقعی نپذیرفتهاند. اینکه رویکرد مردم در برخورد با ویروس کرونا هنوز چرا چنین است، ممکن است یک دلیل نداشته باشد؛ اما یکی از دلایل اصلی این وضعیت روایتهای پراکنده و ناهماهنگ در حوزه آگاهیدهی به مردم است. بدون شک برای بسیاری از مردم هنوز تصویر روشن از وضعیت وجود ندارد. یک طرف برای مردم گفته میشود در خانه بمانند و دستورالعملهای صحی را مراعات کنند و در سوی دیگر، نهادهای مذهبی بهرغم ممنوعیت برگزاری نمازهای جمعه و جماعت، با لجاجت این کار را میکنند. این کار تنها به برگزاری مراسم جمعی مذهبی محدود نمیماند. ضمن آن اطلاعاتی به خورد مردم داده میشود که نتیجهی آن نادیده گرفتهشدن دستورالعملهای صحی است.
برای اینکه مردم ویروس کرونا را بهعنوان یک خطر واقعی بپذیرند، نیاز است که اقدامات همهی بخشها که با مردم سروکار دارند، هماهنگ و یکدست شوند. روایتهای متضاد و پراکنده نتیجهای جز سردرگمی مردم ندارد. باید جلو شایعه، پروپاگندا و اظهارات خردستیزانه که خطر ویروس کرونا را برای مردم کماهمیت جلوه میدهد یا آنرا در حد یک مناقشه دینی پایین میآورد، گرفته شود. ویروس کرونا تبدیل به یک پدیدهی بسیار نگرانکننده شده است. برای چنین پدیدهای نیاز است که به دستورالعملهای پذیرفتهشده پناه برده شود. سخنان جاهلانهی کسانی این خطر را کماهمیت جلوه میدهند یا مردم را به سخنان پزشکان و متخصصان بیباور میکنند، اوضاع را بدتر میکند. این نوع سخنان متأسفانه در یک هفتهی گذشته که وضعیت سلامت عمومی در کشور ناشی از شیوع ویروس کرونا در حال بدترشدن است، فراوان شنیده میشود. در هرات که در حال حاضر کانون اصلی ویروس کرونا در کشور شناخته میشود، نمازهای جمعه و جماعت، بهرغم ممنوعیت آن برگزار میشود و در شمار آن جماعتها خطر ویروس کرونا نیز کماهمیت جلوه داده میشود.
افغانستان در جمع کشورهای بهشدت دارای نظام بهداشتی ضعیف است، نه امکاناتی زیادی در اختیار دارد و نه هم توان چندانی که بتواند با این ویروس مقابله کند. باید اعتراف کنیم که سیستم صحی کشور ما قادر به جداکردن بیماران و ردیابی کسانی که با بیماران تماس داشتهاند، نیست. این وضعیت وقوع یک فاجعه را حتمی میکند. در چنین وضعیت بیشترین نقش را مردم دارند. مردم باید از همین امروز برای رعایت دستورات بهداشتی دست به کار شوند و در خانه بمانند. فردا ممکن است خیلی دیر شود. هرچند تا حالا نیز به اندازهی کافی دیر شده است. متأسفانه ویروس کرونا وارد گردش اجتماعی شده است. سرعت انتشار و نزدیکشدن ویروس کرونا تصاعدی است است. ویژگی خاص این ویروس و بروز علایم آن بعد از چند روز، بسیاری از کشورهایی با نظام بهداشتی قوی را زمین گیر کرده است. از طرف دیگر، سازوکاری حکومتی و نظام بهداشتی قوی به تنهایی نمیتواند بحران کرونا را مهار کند. تجربهی کشورهای دیگر نشان میدهد که همه ناگزیر شدهاند سیاست در خانهماندن مردم و فاصله بیشتر میان افراد را روی دست بگیرند. بنابراین، در افغانستان نیز این کمهزینهترین راهکار است.
+++
«کمپین همدلی: کرایه خانه قانونا نصف شود» در روزهای دشواری که همه درگیر ویروس کرونا یا COVID-19 هستیم، برای گسترش همدلی، همکاری و همدردی میان مردم و بهویژه میان مالک و مستأجر راهاندازی شده است. در این کمپین از مالکان خانههای مسکونی میخواهیم که با همدلی و همیاری، از ماه حمل تا پایان وضعیت کنونی، کرایه ماهوار را کم کنند. حامیان این کمپین درحالیکه میدانند شماری از مالکان پیش از این اقدامات انسانی و درخور ستایش انجام دادهاند، تأکید میکنند که کرایههای ماهوار خانهها حداقل نصف شود. برای امضای این دادخواست به این آدرس رفته پس از امضا آنرا با دوستان خود شریک سازید: