طالبان در ۲۴ ماه اسد سال گذشته خورشیدی (۱۴۰۰)، با فرار اشرف غنی، رئیسجمهور پیشین کابل را تصرف کردند و به این ترتیب پس از ۲۰ سال دوباره به قدرت رسیدند.
این گروه با دستیافتن به قدرت اعلام کردند که جنگ افغانستان پایان یافته و پس از ۴۰ سال در این کشور امنیت برقرار شده است؛ اما بر خلاف این ادعا، ناامنی و کشتار غیرنظامیان همچنان ادامه داشته است.
براساس آمار دفتر معاونت سازمان ملل (یوناما)، با وجود کاهش «کلی و قابل توجه» خشونتهای مسلحانه، از اواسط ماه اگست ۲۰۲۱ تا اواسط جون ۲۰۲۲، ۷۰۰ غیرنظامی کشته و یک هزار و ۴۰۶ نفر زخمی شدهاند.
روزنامه اطلاعات روز از ۲۴ ماه اسد ۱۴۰۰ الی اول ماه اسد ۱۴۰۱، کشتار غیرنظامیان در انفجارها، حملات مسلحانه، تیرباران و یا شکنجهی منجر به مرگ توسط طالبان، ماینهای بهجامانده از جنگ، قتلهای مرموز و حملات نظامیان پاکستانی را روزشماری کرده است. در این روزشماری قتل نظامیان پیشین نیز شمرده شده است.
انفجار، حملات انتحاری و مسلحانه
روزنامه اطلاعات روز طی یک سال حاکمیت طالبان، ۳۷ مورد انفجار ناشی از مواد انفجاری، حملات انتحاری و مسلحانه که غیرنظامیان را هدف قرار داده گزارش کرده است. مسئولیت اکثر این حملات را شاخه خراسان گروه داعش به عهده گرفته است.
طبق آمار بدست آمده از این گزارشها، دستکم ۵۴۷ غیرنظامی طی یک سال اخیر در انفجارها و حملات کشته و ۷۲۱ نفر دیگر زخمی شدهاند.
این حملات بیشتر مساجد شیعیان، خانقاههای فرقه صوفیان اهل سنت، مراکز آموزشی و موترهای مسافربری را هدف قرار داده است.
حمله به میدان هوایی کابل در هنگام عملیات تخلیه و یک مورد حمله هوایی امریکا هم در جمع حملات مرگبار علیه غیرنظامیان در یک سال اخیر بوده است.
اسد
- (شنبه، ۱۵ اسد) فرماندهی امنیه طالبان در کابل میگوید که در انفجار منطقه پل سوخته پایتخت، دو نفر کشته و بیش از ۲۲ نفر دیگر زخمی شدهاند. براساس آماری که از شفاخانهها گردآوری شده، از این انفجار سه کشته و ۴۱ زخمی به سه شفاخانه انتقال داده شدهاند.
- (جمعه، ۱۴ اسد) فرماندهی امنیهی طالبان در کابل اعلام کرد که شمار تلفات انفجار در منطقه سرکاریز کابل به هشت کشته و ۱۸ زخمی افزایش یافته است. همزمان یک منبع در شفاخانه علیآباد کابل در پیامی به روزنامه اطلاعات روز گفت که طبق چشم دید او، ۱۰ کشته تنها به این شفاخانه انتقال داده شده است.
- (۱۷ اسد ۱۴۰۱) دفتر معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) گفته است که در انفجارهای غرب کابل (سرکاریز و پل سوخته) که داعش مسئولیت آنها را بر عهده گرفته بیش از ۱۲۰ نفر کشته و یا زخمی شدهاند.
- (۷ اسد ۱۴۰۱) شفاخانه ایمرجنسی در کابل گفته است که از انفجار در استدیوم کرکت در پایتخت، یک کشته و ۱۲ زخمی به این شفاخانه منتقل شدهاند.
جوزا
- (۳۰ جوزا) وقوع انفجار در بازار «شیرگر» ولسوالی غنیخیل ننگرهار دو غیرنظامی را کشت و ۲۸ نفر دیگر را زخمی کرد؛
- (۲۹ جوزا) در پی وقوع یک انفجار در ناحیه پانزدهم پایتخت، دو غیرنظامی کشته شدند؛
- (۲۸ جوزا) در نتیجه حمله مسلحانه به عبادتگاه هندوها (درمسال) در کارته پروان کابل یک شهروند اهل هنود و یک نیروی طالبان کشته و هفت غیرنظامی دیگر مجروح شد؛
- (۲۱ جوزا) در نتیجه یک انفجار در ناحیه دوازدهم پایتخت، شماری از غیرنظامیان کشته و یا زخمی شدند. از کشتهشدن چهار نفر گزارش شده است؛
- (۱۹ جوزا) در پی وقوع یک انفجار در ولسوالی اسپینبولدک قندهار، پنج نیروی طالبان و یک غیرنظامی کشته شدند؛
- (۴ جوزا) انفجارهای پیهم در شهر مزار شریف، مرکز ولایت بلخ جان دستکم نُه غیرنظامی را گرفت و ۱۵ زخمی برجای گذاشت. در این انفجارها موترهای شهری هدف قرار گرفتند؛
- (۴ جوزا) انفجار در یک مسجد در کابل پنج کشته و ۱۷ زخمی برجای گذاشت. این انفجار در مسجد جامع «حضرت ذکریا» رخ داد.
ثور
- (۱۰ ثور) در پی یک انفجار در غرب کابل، سه زن کشته و دو زن دیگر زخمی شدند؛
- (۹ ثور) خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع صحی در کابل گزارش کرد که در حمله به مسجد و خانقاه فرقه صوفیان در شهر کابل، دستکم ۶۶ نفر کشته و ۷۸ نفر دیگر زخمی شدند؛
- (۸ ثور) در پی وقوع دو انفجار پیهم در مناطق هزارهنشین شهر مزار شریف، دستکم نُه نفر کشته و ۱۳ نفر دیگر زخمی شدند. در این انفجارها موترهای شهری هدف قرار گرفتند؛
- (۷ ثور) «تروریستان» در مسیر شاهراه مزارشریف-شولگره-درهصوف، یک راننده را با چهار مسافر تیرباران کردند؛
- (۲ ثور) در حمله به مسجد مولوی سکندر در ولسوالی امامصاحب قندوز، ۳۳ غیرنظامی بهشمول کودکان کشته و ۴۳ نفر دیگر زخمی شدند. منابع به روزنامه اطلاعات روز گفتند که در این رویداد دستکم ۶۰ نفر کشته و بیش از ۳۰ نفر دیگر زخمی شدند؛
- (۱ ثور) براساس آخرین آمار منابع معتبر، شمار تلفات حمله به مسجد شیعیان در مزار شریف، به ۳۷ کشته و بیش از۶۰ زخمی رسید.
حمل
- (۳۱ حمل) براساس آماری که منابع در مکتب «عبدالرحیم شهید» در غرب کابل در اختیار روزنامه اطلاعات روز قرار دادند، در حمله به این مکتب، دستکم ۱۰ نفر کشته و ۴۸ نفر زخمی شدند؛
- (۱۴ حمل) شفاخانه ایمرجنسی کابل گفتند که از انفجار در سرای شهزاده یک کشته و ۵۹ زخمی به این مرکز صحی انتقال داده شدند؛
- (۱۲ حمل) در پی وقوع انفجار در منطقه جبرئیل هرات، چهار نفر کشته و ۲۵ نفر دیگر زخمی شدند.
حوت
- (۱۳حوت ۱۴۰۰) در پی وقوع انفجار در یک مسجد در ولسوالی دندپتان پکتیا، دو نفر کشته و ۱۵ نفر دیگر زخمی شدند؛
- (۵ حوت ۱۴۰۰) سازمان ملل از قتل هشت کارمند برنامه واکسیناسیون پولیو در چهار رویداد در شمالشرق افغانستان خبر داد.
دلو
- (۲۲ دلو ۱۴۰۰) انفجار در ورودی مسجدی در بادغیس، هشت زخمی برجای گذاشت؛
- (۲ دلو ۱۴۰۰) منابع صحی در ولایت هرات گفتند که انفجار در شهر هرات شش کشته و ۱۰ زخمی برجای گذاشته است.
جدی
- (۲۶ جدی ۱۴۰۰) در نتیجهی یک انفجار در ولسوالی بگرامی کابل یک کودک کشته شد.
قوس
- (۲۳ قوس ۱۴۰۰) در نتیجهی یک انفجار در شهر کابل یک غیرنظامی کشته شد؛
- (۱۱ قوس ۱۴۰۰) شفاخانه ایمرجنسی در کابل تأیید کردند که چهار نفر در نتیجهی انفجار ماین در «چهارراهی سلیمکاروان» شهر کابل زخمی شدند.
عقرب
- (۱۲ عقرب ۱۴۰۰) دو غیرنظامی در نتیجهی یک انفجار در شهر جلالآباد، مرکز ننگرهار کشته شدند؛
- (۱۱ عقرب ۱۴۰۰) از وقوع دو انفجار در نزدیکی «شفاخانه ۴۰۰ بستر سردار داوودخان» در کابل گزارش شد؛
- (۸ عقرب ۱۴۰۰) در نتیجهی تیراندازی بر دو مراسم عروسی در ولایت ننگرهار، دستکم سه نفر کشته و ۱۰ نفر دیگر زخمی شدند؛
- (۲ عقرب ۱۴۰۰) مسئولان صحی در ولایت هرات تأیید کردند که ۱۷ نفر بهشمول زنان و کودکان در درگیری نیروهای طالبان با افراد مسلح در شهر هرات کشته شدند. یک مسئول صحی که خواست نامش در خبر ذکر نشود، به روزنامه اطلاعات روز گفت که هفت کودک، سه زن و هفت مرد از جمله یک طالب شامل کشتهشدگان اند.
میزان
- (۲۴ میزان ۱۴۰۰) شمار تلفات حمله انتحاری بر مسجد شیعیان در شهر قندهار به ۶۲ کشته و بیش از ۹۰ زخمی افزایش یافت؛
- (۱۲ میزان ۱۴۰۰) انفجار در مسجد عیدگاه کابل هشت کشته و ۱۰ زخمی برجای گذاشت؛
- (۱۶ میزان ۱۴۰۰) در حمله به مسجد شیعیان در ولسوالی خانآباد قندوز، بیش از ۵۰ نفر کشته و بیش از ۱۰۰ نفر دیگر زخمی شدند.
سنبله
- (۲۹ سنبله ۱۴۰۰) داعش مسئولیت انفجارهای پیهم در شهر جلالآباد، مرکز ولایت ننگرهار را به عهده گرفت. شهر جلالآباد شاهد پنج انفجار بوده است. در این انفجارها دو غیرنظامی کشته شدند؛
- (۸ سنبله ۱۴۰۰) سیانان گزارش کرد که در حمله هواپیمای بدون سرنشین امریکا در نزدیکی میدان هوایی کابل، نُه عضو یک خانواده کشته شدند. یکی از بستگان این خانواد گفته است که شش کودک نیز شامل کشتهشدگان اند؛
- (۶ سنبله ۱۴۰۰) سیانان گزارش کرد که شمار قربانیان انفجارهای اطراف میدان هوایی کابل به ۱۷۰ نفر افزایش یافته است.
تیرباران و شکنجهی منجر به مرگ
روزنامه اطلاعات روز ۲۹ مورد تیرباران و شکنجهی منجر به مرگ غیرنظامیان توسط طالبان را گزارش کرده است که در مجموع ۳۸ غیرنظامی کشته و بیش از ۳۰ نفر دیگر زخمی شدهاند. شماری از غیرنظامیان در ایستهای بازرسی طالبان کشته شدهاند. همچنین تیراندازیهای هوایی طالبان نیز از غیرنظامیان قربانی گرفته است.
طالبان بیشتر در بخشهایی از پنجشیر، منطقه اندرابهای بغلان و بلخاب سرپل متهم به کشتار غیرنظامیان شدهاند؛ اتهامهایی که این گروه در قبال آن سکوت کرده و در برخی موارد رد کرده و یا پذیرفتهاند. در این مناطق مخالفان طالبان از جمله «جبهه مقاومت» فعال هستند.
اسد
- (۲۳ اسد ۱۴۰۱) منابع در شهر مزار شریف، مرکز ولایت بلخ میگویند که دو مرد جوان از سوی طالبان به قتل رسیدهاند. یک منبع گفت که این دو جوان زمانی که از ایست طالبان فرار کرده بودند، توسط این گروه کشته شدهاند. منابع غیررسمی از میان طالبان گفتند که این دو نفر متهم به دزدی بودهاند.
سرطان
- (۲۹ سرطان) طالبان در منطقه «کاسهتراش» دره قاسان ولسوالی دهصلاح ولایت بغلان، شمسالله، دانشآموز۱۷ ساله را تیرباران کردند؛
- (۲۵ سرطان) یک تکتیرانداز طالبان در روستای پرنگال ولسوالی آبشار پنجشیر، زنی را که میخواست به شوهرش غذا ببرد، به گلوله بست و کشت. طالبان مسئولیت این قتل را تأیید کرده و گفتند که به اشتباه هدف قرار دادهاند؛
- (۱۹ سرطان) طالبان در ولسوالی خوست بغلان یک جوان بهنام سید امانالله را به اتهام ارتباط با «جبهه مقاومت» تیرباران کردند؛
- (۱۸ سرطان) طالبان در ولسوالی خوست بغلان یک جوان بهنام ضیاءالحق را به قتل رساندند. این جوان از بستگان اعضای «جبهه مقاومت» بوده است؛
- (۱۲ سرطان) طالبان در منطقه «تودان وشمر» شهر تالقان، مرکز تخار یک بزرگ قومی بهنام عزتالله را تیرباران کردند. همزمان به گفتهی منابع، یک عضو این گروه نیز پدرزن خود را کُشته است.
جوزا
- (۳۱ جوزا) یک عضو طالبان در ریاست فواید عامه ولایت فاریاب، غلامنبی بوتون یک همکار خود را با شلیک گلوله کشت. رئیس اطلاعات و فرهنگ فاریاب این قتل را تصادفی خواند؛
- (۲۲ جوزا) طالبان در پنجشیر دو جوان را که یکی از آنان دچار اختلال روانی بوده و دیگری دانشآموز، تیرباران کردند. به گفتهی منبع، جوانی که دچار اختلال روانی بوده، مرتضی نام داشته و ساکن ولسوالی حصه اول پنجشیر بوده است؛
(۱۸ جوزا) نیروهای طالبان در ولسوالی شُتل پنجشیر، یک مرد بهنام ابراهیم را هنگام آبیاری تیرباران کردند؛
(۱۵ جوزا) طالبان یک مرد بهنام عبدالمنیر را در منطقه «ملسپه»، مرکز پنجشیر زیر شکنجه کُشتند. منبع در پنجشیر گفت که مسئولان محلی طالبان در دیدار با خانوادهی این مرد قتل او را پذیرفته و حاضر به پرداخت غرامت شدند؛
(۱۳ جوزا) یک مرد کشاورز بهنام رحمت باشندهی روستای «دُرنامه»ی ولسوالی کوهبند کاپیسا، زیر شکنجهی طالبان جان باخت.
ثور
- (۲۷ ثور) طالبان در سمنگان یک بزرگ قومی بهنام «ماما نسیم» را به اتهام همکاری با «جبهه مقاومت» کشتند؛
- (۲۵ ثور) طالبان در ولسوالی پریان پنجشیر، یک جوان و یک نوجوان را که باهم برادر بودند، تیرباران کردند. یک منبع گفت که یکی از این برادران بهنام قاری هدایتالله در تیراندازی طالبان کشته و دیگری بهنام نورالرحیم زخمی شده است؛
- (۲۰ ثور ۱۴۰۱) طالبان در منطقه قاسان ولسوالی دهصلاح بغلان، چهار غیرنظامی را کشتند؛
- (۴ ثور ۱۴۰۱) یک مرد در زندان طالبان در هرات پس از ماهها شکنجه جان باخت. این مرد ۱۲ سال در ایران با خانوادهاش مهاجر بوده و پس از آنکه رد مرز میشود، توسط طالبان در هرات بازداشت و به زندان میافتد؛
- (۳ ثور) یک خانواده در جلالآباد، مرکز ولایت ننگرهار ادعا دارند که نیروهای طالبان در ناحیه هفتم جلالآباد یک پسر نوجوان آنان را کشته و دو نفر دیگر را زخمی کردند.
حمل
- (۲۷ حمل) افسرخان نیازی، جوانی که در یک ایستبازرسی نیروهای طالبان در منطقه «کاروان سرای» مرکز خوست زخمی شده بود، در شفاخانه جان باخت؛
- (۲۰ حمل) یک جوان بهنام شفیع مدثرزاده در ولایت غزنی توسط طالبان کشته شد؛
- (۱۳ حمل) طالبان نفیسه، قابله جوان در شهر مزار شریف را پس از شکنجه و قطع پاهایش، با شلیک ۱۲ فیر مرمی به قتل رساندند؛
حوت
- (۲۱ حوت ۱۴۰۰) یک جوان در نتیجهی تیراندازی نیروهای طالبان در ولسوالی سمکنی ولایت پکتیا کشته شد.
دلو
- (۳۰ دلو ۱۴۰۰) در نتیجهی تیراندازی طالبان بر یک عراده ریکشا در مرکز قندهار، یک زن کشته و یک زن دیگر زخمی شد؛
- (۲۷ دلو ۱۴۰۰) ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان از بازداشت دو نفر در پیوند به قتل پنج تن از بستگان حبیبالرحمان افغان، عضو پیشین مجلس نمایندگان در ولایت کاپیسا خبر داد. پیشتر منابع گفته بودند که این افراد توسط نیروهای طالبان کشته شدهاند؛
- (۱۸ دلو ۱۴۰۰) یک غیرنظامی توسط طالبان در ولسوالی میربچهکوت کابل کشته شد.
جدی
- (۲۷ جدی ۱۴۰۰)در نتیجهی شلیک نیروهای طالبان در شهرک جبرئیل هرات، دو غیرنظامی کشته شدند؛
- (۲۴ جدی ۱۴۰۰) نیروهای گروه طالبان در منطقه دشت برچی کابل یک زن جوان را در یک ایست بازرسی به رگبار بسته و کشتند.
قوس
- (۲۰ قوس ۱۴۰۰) وزارت امور داخله طالبان تأیید کرد که یک مرد جوان در نتیجهی تیراندازی نیروهای این گروه در شهر کابل کشته شد؛
- (۹ قوس ۱۴۰۰) یک مرد جوان بهنام نویداحمد در شهر لشکرگاه، مرکز هلمند بهخاطر یک یادداشت انتقادی در فیسبوک به قتل رسید؛
- (۱۳ عقرب ۱۴۰۰) نیروهای گروه طالبان در شهر کابل، استاد و یکی از مدیران دانشگاه خصوصی کاتب را بهدلیل پوشش ظاهری او با شلیک گلوله زخمی کردند.
سنبله
- (۱۳ سنبله ۱۴۰۰) یک داکتر مؤظف در شفاخانه ایمرجنسی در کابل در صحبت با روزنامه اطلاعات روز گفت که در نتیجهی شلیکهای هوایی طالبان در کابل، سه کشته و ۱۲ زخمی به این شفاخانه منتقل شدند. گلزاده سنگر، سخنگوی شفاخانه حوزوی ننگرهار نیز گفت که ۱۴ زخمی در نتیجهی شلیکهای هوایی به این شفاخانه منتقل شدند.
جنگ بلخاب؛ کشتار و آوارگی
طالبان در کنار اندرابها و پنجشیر با مخالفت مولوی مهدی، فرمانده هزارهتبار خود در بلخاب سرپل نیز مواجه شدند. این گروه حملات شدیدی را برای سرکوب مولوی مهدی انجام دادند. این جنگ منجر به آوارگی هزاران نفر شد. همچنین طالبان در بلخاب متهم به کشتار غیرنظامیان نیز شدند.
براساس آمار دفتر هماهنگکنندهی کمکهای بشردوستانه سازمان ملل متحد (اوچا)، جنگ بلخاب منجر به آوارگی دستکم ۲۷ هزار نفر شد. آوارگان به کوهها و مناطق مرزی ولایت بامیان پناه بردهاند.
طالبان در جریان جنگ بلخاب، مسیرهای مواصلاتی این ولسوالی را مسدود و آنتنهای مخابراتی را قطع کرده بودند. در همینحال ادعاهای ضدونقیض گسترده دربارهی کشتار غیرنظامیان بدست طالبان مطرح میشد؛ اما راستآزمایی این ادعاها باتوجه به عدم دسترسی به اطلاعات دشوار بود.
در این میان منابع فهرستی از افرادی را به اطلاعات روز فرستاده و مدعیاند که این افراد در بلخاب سرپل توسط طالبان کشته شدهاند. طبق این فهرست بیش از ۵۰ غیرنظامی کشته شدهاند که از این جمع اجساد ۳۶ نفر تاکنون دفن شده است.
در یک مورد دیگر به تاریخ ۴ سرطان، منابع محلی در ولسوالی بلخاب ادعا کردهاند که نیروهای طالبان هفت غیرنظامی بهشمول پنج کارگر و دو چوپان را در منطقه «جه میرک» این ولسوالی تیرباران کردهاند.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان در واکنش به این ادعاها گفت که در بلخاب هیچ تلفات و زیان ملکی وجود ندارد. او نگرانی نهادهای حقوق بشر و گزارش عفو بینالملل دربارهی کشتار غیرنظامیان را بیاساس خواند.
قتل و بازداشت نظامیان پیشین
به رغم اینکه طالبان برای نظامیان و مقامهای حکومت پیشین عفو عمومی اعلام کرده بودند، اما در موارد زیادی متهم به قتل، بازداشت و شکنجه نظامیان و اعضای خیزش مردمی پیشین هستند.
دفتر معاونت سازمان ملل در کابل (یوناما) در گزارش خود دربارهی حقوق بشر گفته است به نظر نمیرسد که این عفو بهطور مداوم تطبیق شده باشد؛ زیرا این سازمان دستکم ۱۶۰ قتل مقامات دولتی و امنیتی سابق توسط طالبان را ثبت کرده است. همچنین ۱۷۸ بازداشت خودسرانه، ۲۳ مورد بازداشت بدون ارتباط و ۵۶ مورد شکنجه و بدرفتاری نیز علیه مقامات و نظامیان پیشین ثبت شده است.
روزنامه اطلاعات روز نیز ۲۷ مورد قتل و ۲۱ مورد بازداشت و ناپدیدشدن نظامیان پیشین را گزارش کرده است. عامل اکثریت این موارد طالبان دانسته شده، اما برخی از موارد این قتلها به افراد مسلح ناشناس نسبت داده شده است.
اسد
- (۱۱ اسد ۱۴۰۱) منابع محلی در ولسوالی ناوهمیش ولایت دایکندی میگویند که طالبان یک نظامی پیشین را بازداشت کردهاند. پیشتر پسر ۱۰ سالهی این نظامی نیز از سوی طالبان بازداشت شده بود. گزارش بود که این نظامی زیر شکنجه طالبان جان باخته است.
- ( ۱۰ اسد ۱۴۰۱) بستگان یک نظامی پیشین میگویند که طالبان او را از ولسوالی پغمان کابل بازداشت کردهاند.
- (۸ اسد ۱۴۰۱) منابع محلی در لغمان میگویند که افراد مسلح ناشناس یک افسر پیشین پولیس بهنام قیس را به قتل رساندهاند.
- (۷ اسد ۱۴۰۱) منابع محلی در ولسوالی چشت ولایت هرات میگویند که یک فرمانده پولیس محلی در حکومت پیشین از سوی افراد مسلح ناشناس در این ولسوالی کشته شده است.
سرطان
- (۲۸ سرطان) طالبان در منطقه «سنجن» ولسوالی حصه اول کاپیسا، صفیالله، یک سرباز پيشين پولیس را تیرباران کردند. یک منبع گفت که طالبان بر خانه صفیالله به هدف بازداشت برادر او که عضو پیشین ارتش بود، عملیات انجام داده بودند. منبع گفت که برادر صفیالله در خانه نبوده و طالبان خود او را پابرهنه از خانه بیرون بردند و کشتند؛
- (۲۷ سرطان) طالبان در بغلان آدینهمحمد آزاد، یک دگروال حکومت پیشین را با دو پسرش و یک فرد دیگر بازداشت کردند و یک پسر دیگرش را کشتند. او در حکومت پیشین رئیس ارکان قولاردوی ۲۰۹ شاهین در شمال بوده است؛
- (۲۷ سرطان) طالبان در ولسوالی نجراب کاپیسا، یک افسر حکومت پیشین بهنام مزمل نجرابی را تیرباران کردند. به گفتهی منبع، این فرد زمانی که میخواست برای آبیاری به مزارع خود برود، هدف تیراندازی طالبان قرار گرفته است. منبع افزود که مزمل تازهداماد بود و حدود سه ماه از عروسیاش میگذشت؛
- (۲۶ سرطان) عزیزالله، سلطان و خالمحمد، از اعضای ارتش حکومت پیشین در شولگره بلخ بازداشت شدند؛
- (۱۶ سرطان) افراد ناشناس، شیرآغا، فرمانده پیشین پولیس ولسوالی دهراوود ارزگان را با ضرب گلوله به قتل رساندند؛
- (۱۲ سرطان) طالبان در کابل لایق سیفی، یک افسر وزارت دفاع حکومت پیشین را بازداشت کردند؛
- (۱۰ سرطان) منابع محلی در ولایت بغلان میگویند که افراد مسلح ناشناس سراجالحق حکیمی، نظامی بازنشسته و بزرگ قوم را کشتند؛
- (۹ سرطان) ولیاحمد سریع، از نظامیان حکومت پیشین توسط استخبارات طالبان در کابل بازداشت شد؛
- (۵ سرطان) در حمله طالبان به خانه محمد مرادی، از فرماندهان پیشین نیروهای خیزش مردمی در ولسوالی لعلوسرجنگل غور سه نفر بهشمول خود مرادی و دو دخترش کشته شدند؛
جوزا
- (۳۰ جوزا) طالبان در پنجشیر عبدالمبین، یک نظامی پیشین را سر بریده و جسدش را به رودخانه انداختند؛
- (۲۰ جوزا) طالبان در ولسوالی بهارک بدخشان، نصیراحمد، افسر پیشین پولیس را به اتهام ارتباط با «جبهه مقاومت» به قتل رساندند؛
- (۱۵ جوزا) طالبان در بغلان دو نظامی حکومت پیشین را به اتهام همکاری با «جبهه مقاومت» بازداشت کردند؛
- (۱۴ جوزا) نزدیکان عبدالرحمان سالنگی، دگروال بازنشسته نظامی میگویند که نیروهای طالبان او را از یک محفل عروسی در شهر کابل بازداشت کردند؛
- (۱۴ جوزا) طالبان در ولسوالی سالنگ پروان نصرالدین سالنگی، نظامی پیشین را بازداشت کردند؛
- (۱۱ جوزا) طالبان در ولسوالی حضرتسلطان ولایت سمنگان، عثمان قوماندان، یکی از فرماندهان پیشین محلی را بازداشت کردند؛
- (۹ جوزا) افراد مسلح ناشناس در رستاقآباد قندوز، حبیب ناصری، از فرماندهان پیشین نیروهای خیزش مردمی را تیرباران کردند.
ثور
- (۲۷ ثور) سه عضو پیشین نیروهای خیزش مردمی در منطقه «هزارباغ» ولسوالی خواجهغار تخار هنگام دروِ گندم توسط افراد ناشناس کشته شدند. منبع از این سه نفر بهنامهای عوضخان، عبدالقاسم و حیاتالله نام برد؛
- (۲۶ ثور) دو نیروی پیشین خیزشهای مردمی توسط افراد ناشناس در کرانومنجان بدخشان به قتل رسیدند؛
- صلاحالدین، از اعضای نیروهای پیشین خیزش مردمی در ولسوالی رستاق تخار توسط طالبان بازداشت و سپس به قتل رسید؛
- (۱۲ ثور) رحمتالله، کارمند امنیت ملی دولت پیشین در ولایت پکتیا توسط طالبان بازداشت شد؛
- (۱۱ ثور) مادر یک نظامی حکومت پیشین میگویند که طالبان حدود یکونیم ماه پیش پسرش را در ولایت لوگر بازداشت کردند؛
- (۱۰ ثور) افراد مسلح ناشناس در ننگرهار تاجمحمد ملکزی، فرمانده پیشین نیروهای امن و نظم عامه را با شلیک گلوله به قتل رساندند؛
- (۱۰ ثور) محمدعلی، یک نظامی پیشین در پی سقوط شهر قندهار بدست طالبان، توسط این گروه بازداشت و ناپدید شده است؛
- (۹ ثور) طالبان محمدعثمان ملکزاده، فرمانده پیشین نیروهای محلی ولسوالی تیوره غور و بردارزادهاش، زلمی ملکزاده را بازداشت کردند؛
- (۷ ثور) استخبارات طالبان در کابل ضیاءالحق نادری، کارمند پیشین امنیت ملی را بازداشت کردند؛
حمل
- (۳۰ حمل) طالبان در ولسوالی علیآباد قندوز، سید سردار سادات، از سربازان ارتش پیشین و یک نظامی دیگر را بازداشت کردند؛
- مجیب بیابانگرد، کماندوی پیشین توسط طالبان در مزار شریف بازداشت شد؛
- (۲۸ حمل) طالبان در کابل قاسم قایم، مسئول پیشین افسران وزارت داخله را زیر شکنجه کُشتند. خانوادهی قایم گفتهاند که او چند روز پیش از سوی طالبان به وظیفه خواسته شده بود؛
- (۱۱ حمل) حسن قانونی، یک نظامی حکومت پیشین در هرات بهگونهی مرموز به قتل رسید و جسدش نیز سوختانده شد؛
- طالبان در هلمند، یک افسر پولیس حکومت پیشین را بازداشت و پس از شکنجه کُشتند.
حوت
- (۲ حوت ۱۴۰۰) نیروهای طالبان در ساحه «بکرآباد» در مرکز شهر هرات، بالای موتر سه تن گلولهباری کردند. محبوبشاه، افسر سابق فرماندهی پولیس هرات با دو تن از غیرنظامیان در پی این شلیک طالبان جان باختند. طالبان اجساد این افراد را در چندین نقطه شهر هرات به نمایش گذاشتند؛
- (۲۴ حوت ۱۴۰۰) یک نظامی حکومت پیشین در ولسوالی خاص ارزگان با شلیک گلوله کشته شد؛
- (۲۲ حوت ۱۴۰۰) جسد یک مرد جوان از منطقه دره قاضی شهر فیروزکوه، مرکز غور یافت شد. به گفتهی منبع، اسم مقتول یارمحمدیار فولادی بود و عضو ارتش حکومت پیشین بوده است؛
- (۲۱ حوت ۱۴۰۰) یک نظامی حکومت پیشین در مرکز ولسوالی خاص ارزگان با شلیک گلوله کشته شد.
دلو
- (۵ دلو ۱۴۰۰)مسئولان محلی طالبان در ولایت غور تأیید کردند که حبیبالرحمن ملکزاده، فرمانده پیشین پولیس ولسوالی تیوره این ولایت کشته شده است.
- (۲۴ دلو) نزدیکان جواد جعفری، افسر وزارت دفاع حکومت پیشین در کابل گفتند او توسط افراد مسلحی که خودشان را عضو نیروهای گروه طالبان معرفی میکردند، بازداشت شده است.
قوس
- (۲۴قوس) همایون، آمر حوالهجات قولاردوی ارتش پیشین در شمالشرق توسط نیروهای طالبان در ولایت قندوز «تیرباران» شد؛
- (۲۰ قوس ۱۴۰۰) سه نفر بهشمول عبدالغفار هوتک، از افسران وزارت امور داخله حکومت پیشین در نتیجهی یک درگیری در کابل کشته شد؛
- (۵ قوس ۱۴۰۰) نصیراحمد وکیلزاده، آمر جنایی پیشین پولیس ولسوالی شهرک غور کشته شد.
عقرب
- (۳ عقرب ۱۴۰۰) یک عضو پیشین پولیس در شاهراه غور-هرات همراه با برادرزادهاش توسط طالبان تیرباران شدند؛
- (۲ عقرب ۱۴۰۰) منابع مردمی در غور میگویند که طالبان دو نیروی پیشین خیزش مردمی را در غرب شهر فیروزکوه، مرکز این ولایت تیرباران کردند؛
- (۲ عقرب ۱۴۰۰) عزتالله آرین، آمر پیشین حوزه اول امنیتی شهر گردیز، مرکز ولایت پکتیا بهگونهی مرموزی به قتل رسید.
سنبله
- (۱۴ سنبله ۱۴۰۰) منابع مردمی در ولایت غور تأیید کردند که یک عضو پیشین پولیس زن در این ولایت توسط نیروهای گروه طالبان تیرباران شده است؛
عالیه عزیزی، نظامی سابق و مدیر بخش زنان زندان هرات پس از تسلط طالبان در ماه آگست با تماس مقامهای این گروه بهکار خود برگشت و پس از آن ناپدید شد.
قتلهای مرموز
طی یک سال حاکمیت طالبان به رغم اطمینان این گروه دربارهی تأمین امنیت، قتلهای مرموز و جرایم جنایی همچنان ادامه داشته است.
روزنامه اطلاعات روز طی یک سال ۱۲۱ مورد قتل مرموز و کشف اجساد را گزارش کرده است. شماری از قتلهای مرموز بهگونهی گروهی بوده است که در مجموع براساس آمار بدست آمده، پس از رویکارآمدن طالبان، ۱۶۴ نفر بهگونهی مرموز به قتل رسیدهاند. عامل این قتلها افراد مسلح ناشناس دانسته شده است.
انفجار ماین و مواد انفجاری بهجامانده از جنگ
پس از تسلط طالبان، روزنامه اطلاعات روز ۲۸ مورد انفجار ماین و مهمات بهجامانده از جنگ را گزارش کرده است. براساس آمار، در این انفجارها ۶۶ نفر بهشمول ۵۴ کودک کشته شده و ۴۵ نفر زخمی شدهاند.
بهدلیل چند دهه جنگ، بخشی از خاک افغانستان ملوث به ماین و مواد انفجاری است.
وزیر دولت در امور رسیدگی به حوادث طالبان میگوید که نزدیک به ۶۰۶ کیلومترمربع خاک افغانستان ملوث به ماین و مهمات انفجاری است.
حملات نظامیان پاکستان
در کنار ناامنیها در افغانستان، حملات نظامیان پاکستان نیز سالانه از شهروندان افغانستان قربانی میگیرد. امسال بخشهایی از ولسوالی سپیره خوست و شلتن کنر هدف حملات هوایی و توپخانهای قرار گرفت. به گفتهی مقامهای طالبان، در این حملات ۴۷ نفر کشته شدهاند.
شبیراحمد عثمانی، رئیس اطلاعات و فرهنگ طالبان در خوست به خبرگزاری فرانسه گفته است که در حمله هوایی نیروهای پاکستانی در این ولایت، ۴۱ غیرنظامی کشته و ۲۲ تن دیگر زخمی شدهاند. بهگفتهی او، قربانیان عمدتا زنان و کودکان هستند.
منابع محلی در ولایت کنر میگویند که در حملات توپخانهای پاکستان به روستایی در ولسوالی شلتن این ولایت، شش نفر بهشمول یک زن و پنج کودک جان باختهاند.
سیدشاه، یکی از ساکنان محل به روزنامه اطلاعات روز گفت قربانیان این حمله اعضای یک خانواده هستند. همزمان برخی از ساکنان محل میگویند که این حمله توسط هواپیما انجام شده است.
محمد آیویا، نماینده صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل (یونیسف) اعلام کرده است که در حملات هوایی ارتش پاکستان به ولایتهای کنر و خوست، ۲۰ کودک کشته شدهاند.
در یک مورد دیگر به تاریخ هفت دلو ۱۴۰۰، منابع طالبان در شرق افغانستان اعلام کردند که در نتیجهی حمله راکتی نظامیان پاکستانی در ولسوالی سرکانی ولایت کنر، یک کودک جان باخته است.
بازداشت و ضربوشتم غیرنظامیان
روزنامه اطلاعات روز طی یک سال حاکمیت طالبان بیش از ۵۶ مورد بازداشت و شکنجه غیرنظامیان را گزارش کرده است. اکثریت بازداشتها در پنجشیر و بغلان بهصورت گروهی بوده است. طبق آمار اطلاعات روز، طالبان دستکم ۳۶۶ نفر را بازداشت کردهاند. بیشتر این غیرنظامیان به اتهام ارتباط با «جبهه مقاومت» بازدشت شدهاند.
اطلاعات روز طی یک سال حاکمیت طالبان، ۱۶ مورد شکنجه غیرنظامیان را نیز گزارش کرده است. اگرچه ادعا میشود که طالبان اکثرا زندانیان را در جریان بازداشت شکنجه میکنند، این گروه اما این ادعاها را نادرست میدانند.
حقوق زنان و دختران
ضایعکردن حقوق زنان و دختران یکی از برجستهترین موارد نقض حقوق بشر توسط طالبان دانسته میشود. پس از تسلط طالبان، زنان و دختران به تدریج از حقوق آموزش، کار و دیگر آزادیهای اجتماعی محروم شدند.
پس از وضع محدودیتها، جنشهای اعتراضی شکل گرفتند و علیه سیاستهای طالبان اعتراض کردند؛ اما طالبان با بازداشت و تهدید معترضان، این اعتراضات را بهشدت سرکوب کردند.
به گزارش سازمان عفو بینالملل، زنان معترض که از سوی طالبان توقیف شدند گفتند که به غذا، آب، تهویه، وسایل بهداشتی و مراقبت صحی دسترسی کافی نداشتند. این زنان مجبور شدند برای بدست آوردن آزادیشان توافقاتی را امضا کنند مبنی براینکه آنها و اعضای خانوادهیشان دیگر در اعتراض شرکت نخواهند کرد یا دربارهی تجربههایشان در زمان توقیف علنی صحبت نخواهند کرد.
یکی از زنان معترض که در جریان اعتراضات بازداشت شده است، گفته هنگامی که در توقیف بود، لتوکوب شده است. او گفته است: «آنها دروازه را قفل کردند. شروع کردند به جیغ زدن بر سر من… [یک عضو طالبان] گفت «تو زن کثیف… آمریکا بهخاطر شما فاحشهها به ما پول نمیدهند…» سپس مرا با لگد زد. آنقدر شدید بود که پشتم زخم شد و با لگد به زنخ من هم زد… هنوز در دهانم درد احساس میکنم».
خشونت علیه رسانهها و خبرنگاران
آزادی رسانهها و آزادی بیان یکی از دستاوردهای مهم دودهه اخیر دانسته میشد؛ اما این دستاورد با رویکارآمدن طالبان از دست رفته است. طالبان محدودیتهای شدیدی را علیه رسانهها و خبرنگاران وضع کردهاند.
براساس آمار، نیمی از رسانههای افغانستان پس از تسلط طالبان بسته شدند. همچنین اکثریت خبرنگاران باتجربه از افغانستان مهاجرت کردند. کسانی که در حال حاضر در افغانستان خبرنگاری میکنند، با تهدید و ارعاب مواجهاند.
در گزارش سازمان ملل دربارهی حقوق بشر آمده که ۱۷۳ مورد نقض حقوق بشرِ روزنامهنگاران و کارمندان رسانهها ثبت شده که ۱۶۳ مورد از آنها به طالبان نسبت داده شده است. از این میان، ۱۲۲ مورد بازداشت خودسرانه، ۵۸ مورد بدرفتاری، ۳۳ مورد تهدید و ارعاب و ۱۲ مورد بازداشت بدون ارتباط بوده است.
همچنین یوناما افزوده است که طی ۱۰ ماه در افغانستان، شش روزنامهنگار نیز کشته شدهاند که عامل همهی شش مورد آن شاخه خراسان گروه داعش شناخته شده است.
جمعبندی
براساس روزشمار روزنامه اطلاعات روز، طی یک سال اخیر ۵۴۷ غیرنظامی در نتیجهی حملات انفجاری، انتحاری و مسلحانه کشته و ۷۲۱ نفر زخمی شدهاند.
همچنین طبق یافتههای این روزنامه، طی یک سال گذشته ۳۸ غیرنظامی توسط طالبان کشته و ۳۰ نفر دیگر زخمی شدهاند. برخی از این قتلها بهگونه عمدی بوده و شماری از موارد آن را طالبان تصادفی خواندهاند. این گروه در جنگ بلخاب سرپل نیز متهم شده که بیش از ۵۰ غیرنظامی را کشتهاند.
سازمان ملل دستکم ۱۶۰ قتل مقامات دولتی و امنیتی سابق توسط طالبان را ثبت کرده است. همچنین ۱۷۸ بازداشت خودسرانه، ۲۳ مورد بازداشت بدون ارتباط و ۵۶ مورد شکنجه و بدرفتاری نیز علیه مقامات و نظامیان پیشین ثبت شده است.
روزنامه اطلاعات روز همچنین ۲۷ مورد قتل و ۲۱ مورد بازداشت و ناپدیدشدن نظامیان پیشین را گزارش کرده است. عامل اکثریت این موارد طالبان دانسته شده است.
براساس یافتههای اطلاعات روز، پس از تسلط طالبان ۶۶ نفر بهشمول ۵۴ کودک بر اثر ماین و مهمات بهجامانده از جنگ کشته و ۴۵ نفر زخمی شدهاند.
موارد قتلهای مرموز در یک سال بیسابقه به نظر میرسد. طبق یافتههای اطلاعات روز، پس از رویکارآمدن طالبان، ۱۶۴ نفر بهگونهی مرموز به قتل رسیدهاند. عامل این قتلها افراد مسلح ناشناس دانسته شده است.
در سالی که گذشت، ۴۸ غیرنظامی نیز در حملات پاکستان به مناطق مرزی افغانستان کشته شدند. در مجموع براساس آمار گردآوریشده و روزشماری رویدادها توسط روزنامه اطلاعات، از ۲۴ اسد سال ۱۴۰۰ تا ۲۴ ماه اسد ۱۴۰۱ در نتیجه انفجارها، حملات انتحاری، تیرباران و شکنجهی طالبان، انفجار مهمات بهجامانده از جنگ، قتلهای مرموز و حملات پاکستان دستکم ۸۹۰ غیرنظامی کشته و صدها نفر دیگر زخمی شدهاند.